3:26 SA
Thứ Sáu
29
Tháng Ba
2024

HƯƠNG BƯỞI BIÊN HÒA BAY XA - Con Dâu Biên Hòa

03 Tháng Ba 201212:00 SA(Xem: 29526)


Hương bưởi Biên Hòa bay xa

 *******************

Sinh ra ở Saigon, mẹ mất sớm, phần lớn thời thơ ấu, tôi sống với Nội, Ông Lâm Mễ (Bang Gạo), ở Kông-Pông-Rô, Swây-Riêng, Campuchia, giáp ranh giới Mộc-Hóa, Long-An, bây giờ. Tuy ở nhà quê, nhưng Ba tôi đi học ở trường Taberd Saigon, bạn với Ông Lê Hữu Vỉnh, từ thuở nhỏ, học nội trú, đến khi lớn lên đi làm việc.

 docvinh-large-content

(ãnh do Nguyễn Kim Lộc cung cấp)

Trước khi trở về thay thế Ông nội tôi lo ruộng lúa, có khoảng thời gian Ba tôi làm việc tại Tòa Bố Tỉnh Biên Hòa, cạnh Trường Sơ Học Bổ Túc Biên Hòa (ECOLE PRIMAIRE COMPLEMENTAIRE), nơi Ông Lê Hữu Vỉnh dạy học, sau đó làm Đốc Học, và cũng là nơi mà chồng tôi theo học hồi thuở nhỏ.

 nguyenduxua-large-content

 

Ba tôi biết rỏ thân thế, sự nghiệp, đạo đức của nhà mô phạm Lê Hữu Vỉnh, rất chú trọng đến thuần phong mỹ tục nước nhà, tiêu biểu cho người Việt Nam theo nghi lể xưa.

Tôi và chồng tôi quen biết nhau. Thường khi đến nhà chơi, chồng tôi hay kể chuyện thuở nhỏ ở Biên Hòa: nào là chăn trâu, câu cá, tắm sông Đồng Nai, nhất là ở cầu Ông Chánh v.v...Ba tôi có biết cầu Ông Chánh, nhưng không có đề cập đến và hỏi chi cã.

Có một hôm, chồng tôi nói là hồi còn tiểu học, có học với Ông Đốc Vỉnh, thế là Ba tôi hỏi tiếp nhiều chuyện về Ông Đốc Vỉnh: sức khỏe của Ông ra sao, Ông còn mặc quần trắng, áo dài đen, đội nón cối trắng, đi xe đạp, che dù cán quéo đi dạy...đủ thứ chuyện, mà Ba tôi đã biết từ trước. Thực ra, chồng tôi chỉ học với Ông Đốc Vỉnh mỗi tuần lể có một giờ về chử Nho (caractère chinois) mà thôi. Thời gian học với Ông Đốc Vỉnh thì ít mà thời gian bị phạt quỳ gối, nghe giảng luân lý và bị véo bắp vế non thì nhiều.

Vốn là chồng tôi, lúc nhỏ ham chơi hơn thích học. Khi trống đánh hồi rồi mà không vào lớp, còn mê bắn bi, thảy lỗ, ở cạnh Trường Mỹ Nghệ Thực Hành, hay Nhà Giây Thép Bưu Điện, thế là bị thầy Trần Văn Lô cầm thước kẻ ra bắt, xét cặp, lấy tập vở làm bài (cahier devoir), đem vào văn phòng. Chạy đường trời không khỏi. Đang học giữa giờ, có giấy gọi xuống préau (sân chơi ở giữa trường), quỳ gối, chờ Ông Đốc Vỉnh ra giảng luân lý (moral), véo bắp vế non, xong rồi mới được lấy lại tập vở đi về lớp...Ông Đốc Vỉnh thường hay giảng câu:"...lười biếng học như thế, cuối năm, ở lại lớp, chỉ làm phiền lòng cha mẹ mà thôi..."

Vậy mà, khi nghe chồng tôi nói, lúc nhỏ có học với Ông Đốc Vỉnh, Ba tôi có ý định ngay làm sui gia với người Biên Hòa, không nệ câu "xứng vợ, xứng chồng, chẵng xứng sui gia". Âu đó cũng là nhờ đức độ, lể giáo mô phạm của Ông Đốc Vỉnh, mà chồng tôi được hưởng "crédit", chớ chồng tôi, con lính Mã Tà, cháu của tiểu nông, "sức mấy mà mong" làm con rể của gia đình Ông Bang!!!

Chúng tôi nên vợ chồng, gần sáu mươi năm rồi, thỉnh thoảng, chồng tôi nhắc lại một vài mẫu giai thoại về Ông Đốc Vỉnh, trong những dịp hợp mặt gia đình, như sau:

-Vốn Ba chồng tôi cũng có chút Nho học, khi nghe con về nhà nói sắp có giờ học chữ Nho với Ông Đốc Vỉnh, nên thích lắm, liền sắm cho chồng tôi một bộ mực, bút, nghiên Ông Đồ thứ thiệt, đắt tiền. Thế là khi mới bắt đầu giờ học chữ Nho đầu tiên, chồng tôi đã bị Ông Đốc Vỉnh véo lỗ tai (chưa véo bắp vế), về tội mua sắm đồ tốt, phí tiền của cha mẹ... Chồng tôi bị oan, nhưng nào dám phân trần, vì sợ bị véo bắp vế non thì còn đau hơn nữa...

-Nhân khi dạy viết chữ "NHƠN" 人 trong câu "nhơn bất học, bất tri lý" (người chẵng học, chẵng biết lẽ), của Tam Tự Kinh, để cho có tượng hình, dễ nhớ, Ông Đốc Vỉnh, đứng dang hai chân ra...còn khi dạy viết chữ "LỤC" 六 là sáu (trong lục là sáu, tam là ba, gia là nhà, quốc là nước...) của Tam Thiên Tự, Ông Đốc Vỉnh đứng dang hai chân và hai tay thẳng ra, cho giống chữ lục. Lối dạy tượng hình như vậy rất dễ nhớ, nhưng chồng tôi lại nghĩ, Ông mặc quần trắng, áo dài đen, đứng như vậy sao giống "Lý Toét-Xã Xệ", mà không dám cười...

-Có một lần, chồng tôi nói đi xem cải lương "cọp" ở rạp Vạn Khánh Hưng, vì không có mua vé, không có ghế ngồi, lại muốn xem rõ, lò mò lên hàng ghế đầu, chợt thấy Ông Đốc Vỉnh đang ngồi chểnh chệ trên ghế hàng danh dự, phải lật đật "chuồn" ngay, vào lớp không dám nói cho các bạn nghe. Ba tôi nghe nói vậy, mới giải thích rằng, Ông Đốc Vỉnh không phải mua vé đi xem cải lương, mà Ông được chính quyền của Tỉnh đề cử đi kiểm duyệt tuồng hát và được trã phụ cấp thù lao nữa. Nhờ uy tín mô phạm, rất chú trọng đến thuần phong mỹ tục và chức vị Đốc Học, Ông Đốc Vỉnh đến kiểm duyệt xem: tuồng hát có vi phạm thuần phong mỹ tục hay không; nội dung có ý đồ chống nhà nước Pháp hay không; và nhất là trước khi mở màn, có chào lá quốc kỳ tam tài, xanh trắng đỏ, hát bản quốc thiều Pháp (La Marseillaise) hay không...

Nhờ đức độ, gương mẫu của nhà mô phạm Lê Hửu Vỉnh, tuy chồng tôi có bị phạt nhiều, nhưng lại được hưởng lây danh thơm, tiếng tốt của Ông.

Ngày nay, định cư bên Mỹ, có lần, con tôi đi học về, vào nhà, thấy có khách, nó chã có khoanh tay thưa bác, thưa chú gì cã, tự nhiên đi thẳng vào phòng. Cũng may mà nó không nói "HI" Chú, Bác, làm cho tôi mất mặt thêm, vì các con tôi không được giảng luân lý và bị véo bắp vế non như chồng tôi ngày xưa.

Ý mà! nếu giảng luân lý với chúng nó như là:

-Chữ "Hiếu", Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chãy ra...Chúng nó (tôi chỉ nói con của tôi thôi nhá), có thể nghe theo lời của Ann Landers, trong mục gở rối tơ lòng, trên báo chí MỸ, cho rằng: "Con cái, tự bản thân nó, đâu muốn có sự hiện hửu trên cỏi trần gian nầy...Đó chẳng qua là sản phẩm của cha mẹ trong giây phút hưng phấn mà thôi".

Mèn ơi! xã hội nầy điên đảo hết rồi sao!!!

-Giảng về "Tôn sư trọng đạo", chúng nó (tôi chỉ nói con của tôi thôi nhá), có thể nói "đó chỉ là job của thầy mà thôi".

Thật hết nói!!!

-Giảng về Quân, Sư, Phụ: "Quân xử, Thần tử, Thần bất tử, bất trung...". Chúng nó (tôi chỉ nói con của tôi thôi nhá), có thể nói "Đã hết thời rồi...Trên hoàn vũ nầy, còn lại mấy Ông vua???". Câu nầy, tôi nghe được đó." Dân vi quý, xã tắc thứ chi, quân vi khinh" mà!!!

-Nếu véo bắp vế non chúng nó, bầm tím, như chồng tôi bị Ông Đốc Vỉnh véo ngày xưa, có thể ở bên Mỹ nầy, bị quy tội: "hành hạ trẻ em (child abuse), hay xâm phạm tính dục trẻ em (child sexual abuse)...

-Phải chăng “Cái học nhà Nho đã hỏng rồi…” (Trần Tế Xương) ???

-Không! "hữu xạ tự nhiên hương, hà tất đương phong lập", mà Ông Đốc Vỉnh đã dạy trong lớp chữ Nho ngày xưa vẫn đúng. Nhờ danh thơm, tiếng tốt của Ông Đốc Vỉnh, như hương bưởi Biên Hòa, không cần quảng cáo, đã bay xa tận đến Kông-Pông-Rô, Svây-Riêng, Campuchia, mà chúng tôi nên vợ, nên chồng.

LHA

Con dâu Biên Hòa

Ý kiến bạn đọc
08 Tháng Chín 20177:45 CH
Khách
Ông Đốc Vỉnh là ông ngoại của tôi, Trương Thiện Hữu, sang Đức 1976. Mẹ là Lê Thị Năm, con gái thứ 5 của ông. Nhân đọc bài này tôi cảm động quá! Xin cám ơn Hội Ái Hữu BH vẫn còn duy trì bài cũ này từ 2012 đến nay, và xin cám ơn nếu các Anh, Chị thông tin cho tôi các bài liên quan đến ông Đốc Vỉnh.
TTH, Munich
Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
10 Tháng Tám 2019(Xem: 9411)
Tôi vẫn nhìn lên trần nhà: trần nhà trắng phau, ở đó không hiện lên được một nét nào của quê hương tôi hết
07 Tháng Tám 2019(Xem: 5242)
Phải chi đừng vội nói yêu nhau. Để mãi tình yêu mới bắt đàu
06 Tháng Tám 2019(Xem: 7095)
Người lính trẻ đã nằm xuống an bình. Nhưng nỗi nhớ thương mãi đè nặng trong lòng những người con sống.
04 Tháng Bảy 2019(Xem: 7205)
là bằng chứng ông đến với cuộc đời này bằng một tiếng khóc, nhưng khi ra đi ông đã đem theo một người tình.
27 Tháng Sáu 2019(Xem: 7139)
Rất mong các bạn cùng khóa không đến được hôm nay thì xin lần tới hãy đến với nhau vì thời gian không chờ đợi bất cứ một ai
23 Tháng Sáu 2019(Xem: 13617)
hãy cười lên đi và cùng tự hào chúng ta là người lính đã có MÔT THỜI KHĂN HỒNG không thể nào quên
21 Tháng Năm 2019(Xem: 7000)
Tạ ơn ngôi trường cho mình nhiều kỷ niệm đẹp. Tạ ơn Thầy Cô cho mình kiến thức và một lối đi về.
15 Tháng Năm 2019(Xem: 6667)
Kính chúc các Mẹ luôn sống vui, sống khỏe để thế hệ trẻ được chăm sóc, bù đắp phần nào những đau thương mất mát các Mẹ đã trải qua.
13 Tháng Năm 2019(Xem: 6732)
Không phải chỉ “ở cuối một con đường” mà ở cuối con đường nào cũng có một chỗ để chúng ta dừng chân, quay đầu nhìn lại đoạn đường đã qua
12 Tháng Năm 2019(Xem: 7264)
Con ước ao, mai kia khi con qua đời. Con của con sẽ nhớ về con được một phần mười con nhớ về má như bây giờ
05 Tháng Năm 2019(Xem: 6348)
Mẹ con tôi nhìn nhau, đưa các cháu về với cội nguồn, thăm quê cha đất tổ khó như vậy hay sao? Làm sao thuyết phục cháu tôi bây giờ.
28 Tháng Tư 2019(Xem: 11324)
Tướng Lê Văn Hưng và Tướng Nguyễn Khoa Nam đều đã không còn. Nhưng linh hồn họ, chí khí bất khuất của họ bất tử. Tôi không bao giờ quên hai ông
28 Tháng Tư 2019(Xem: 6555)
Càng thương nhiều cho tuổi trẻ Việt Nam bây giờ, họ sống mà không có ngày mai, chỉ lo hưởng thụ
28 Tháng Tư 2019(Xem: 6203)
Tôi không còn trẻ để buồn vui quá khứ. Mọi sự việc trong tôi bây giờ là hãy quên những gì quên được
17 Tháng Tư 2019(Xem: 7209)
những trang Quân Sữ lẫy lừng cho Quân Đội Việt Nam Cộng Hòa mà chính Ông, Ông Đã chinh phục được lòng ngưởng mộ của các tướng lãnh đương thời trong khối Tự Do.
17 Tháng Tư 2019(Xem: 7004)
Nguyên nhân,trong thầm nghĩ nhỏ bé của tôi, tôi nghĩ có thể có nhiều người biết chuyên. Biết mà không nói thì biết cũng như không.
10 Tháng Ba 2019(Xem: 6737)
Như vậy hồn thiêng lịch sử đứng về phía bạn. Tại những nơi này trái tim Việt Nam nghìn đời nhập vào trái tim bạn để hòa cùng với muôn triệu trái tim Việt Nam
05 Tháng Ba 2019(Xem: 10860)
Hội ái hữu Biên Hòa luôn sát cánh với người Việt trong và ngoài nươc, cùng cất lên tiếng kêu trầm thống cho quê hương đất nước
02 Tháng Ba 2019(Xem: 7091)
lâm vào cái cảnh giữ cháu giữ luôn mấy cái cây rau ngoài vườn. Đã vậy còn phải giữ ...Thằng Chả nửa chớ!
02 Tháng Ba 2019(Xem: 7644)
Nhưng thật vô cùng quý báu của một tấm lòng. Tội nghiệp chị, con tàu đang chở chị lao vào màn đêm, xé tan bóng tối và lạnh lẽo.
16 Tháng Hai 2019(Xem: 6955)
Sau đó nó ở lại trong "hậu trường" chờ đợt bán hàng tiếp theo để lại làm nhiệm vụ thu tiền
13 Tháng Giêng 2019(Xem: 7632)
Người Lính làm thơ còn viết cho người Thầy đáng kính Đại Tá Lê Đạt Công về người đàn em quý mến Chuẩn úy Đỗ Cao Thông
13 Tháng Giêng 2019(Xem: 8091)
Cụ Phó Bảng cho họ được tá túc trong lăng của Cụ, như ngày nào Cụ đã được những tấm lòng người miền Nam cho tá túc, trên bước đường lưu lạc của Cụ
06 Tháng Giêng 2019(Xem: 7221)
Mà thôi! Tránh voi chẳng xấu mặt nào. Tui cũng lại đang đeo … Khẩu trang! Có ai thấy cái mặt sượng sùng quê mấy cục đâu.
04 Tháng Mười 2018(Xem: 52292)
Tiếng nước tôi! Tiếng mẹ sinh từ lúc nằm nôi Thoắt ngàn năm thành tiếng lòng tôi, nước ơi!
27 Tháng Tám 2018(Xem: 54535)
Nhạc khúc “Trở về mái nhà xưa” của Phạm Duy đã đem minh triết Đông Phương hòa quyện vào tính lãng mạn trữ tình của Tây Phương.
23 Tháng Tám 2018(Xem: 9216)
Với tôi, giá trị tư tưởng lớn nhất của Tác Phẩm “Có Một Thời Nhân Chứng” của nhà văn Lê Lạc Giao chính là cách Ông đặt lại vấn đề: “Nạn Nhân hay Nhân Chứng”
16 Tháng Bảy 2018(Xem: 7274)
Những mơ ước mà Mbappé đã thực hiện và mang đến những kết quả và hình ảnh đẹp đó là một gương sáng cho các người trẻ tuổi và trẻ em ở các khu banlieux
28 Tháng Năm 2018(Xem: 9666)
Cúi đầu tạ với quê hương. Tôi còn một nửa đoạn đường chiến binh”
13 Tháng Năm 2018(Xem: 8912)
Nguyện trên chư Phật luôn gia hộ Má được phước lành kiếp tái sanh.
13 Tháng Năm 2018(Xem: 7533)
Trời Cali hôm nay dường như đầy u ám như muốn ôm cả nỗi buồn người mẹ trong ngày Mother Day
21 Tháng Ba 2018(Xem: 55085)
Mùa xuân chỉ vừa mới nhón bước chân đi thôi mà, mùa hạ còn mãi tít xa kia ngóng vương mộng ảo
08 Tháng Ba 2018(Xem: 53837)
Bởi mỗi lần cả gia đình Tôi đi chung đến thăm,Ông Cố luôn luôn để sẵn tiền trong túi rút ra cho hai chắt,sau khi chúng ôm hun bên má.
03 Tháng Hai 2018(Xem: 52961)
Mẹ mong sao con mình thành nhân, phải sống cho có nghĩa, cho dù phải đánh đổi cái giá quá đắt cho đời mình
30 Tháng Giêng 2018(Xem: 8310)
Đứa cháu ở nhà ra xua đuổi cũng không kết quả, nó chán nản bỏ vào trong nhà... . Cuộc chiến đấu càng lúc càng khốc liệt...
06 Tháng Giêng 2018(Xem: 8573)
Dòng sông mây chở lá vàng mơ đã chìm hẳn vào bầu trời đêm rộng lớn, tôi thấy lòng mình bùi ngùi muốn khóc, tôi mơ
03 Tháng Mười Hai 2017(Xem: 7603)
Và đâu phải chỉ tháng 12 không biết đến đợi chờ ... Có giã từ nhau cũng phải gửi lại chút lời
22 Tháng Mười Một 2017(Xem: 7675)
tôi cũng xin cám ơn một nửa thương yêu của tôi đã cùng tôi vượt qua những đoạn đường chông gai thử thách, chia ngọt, sẻ bùi
20 Tháng Mười Một 2017(Xem: 7284)
Tự do hạnh phúc với cơm no áo ấm là điều mà chúng ta có thể san sẻ cùng nhau.
17 Tháng Mười Một 2017(Xem: 7787)
Con đường chúng ta đi còn rất dài. Em không mong chúng ta sẽ tránh được những lần chớp tắt. Em chỉ mong rằng chúng ta đủ TIN YÊU
09 Tháng Mười Một 2017(Xem: 8448)
nhưng thấm đậm tình của người miền Nam, của các anh lính Việt Nam Cộng Hoà. Thử lắng đọng lòng mình, nghe và cảm nhận các bạn nhé.
28 Tháng Mười 2017(Xem: 8210)
cứ tiếp tục đi, không có con đường nào bằng phẳng, cũng không có lối mòn để đi ra
01 Tháng Mười 2017(Xem: 8064)
Một thoáng chốc buồng tim chợt đau nhói, khi nhớ về những con đường với những thân quen của Biên Hòa xưa cũ.
01 Tháng Mười 2017(Xem: 7972)
Tôn chỉ của dân VNCH, của QLVNCH, của chính phủ VNCH là TÔN TRỌNG CON NGƯỜI, cách hành sự chứa đầy tình người.
01 Tháng Mười 2017(Xem: 7754)
Hãy gắng lên ông xã. Moi việc rồi sẽ qua. Như cháu mình đã viết. "Người lính" không dễ dàng bị khuất phục.
01 Tháng Mười 2017(Xem: 7903)
Người vào cởi áo lau son phấn Trả hết vinh quang lẫn đoạn trường
10 Tháng Chín 2017(Xem: 8188)
Như một lời từ giả, vĩnh biệt bạn bè như giòng sông Đồng Nai cứ trôi, trôi mãi bỏ lại con đò...
09 Tháng Chín 2017(Xem: 8997)
Hè trôi. Hè đang trôi dần theo từng vạt gió lẽ hiu hiu, hè trôi theo áng mây chiều nay chỉ ửng vàng chút nắng, chắc cũng bởi hè đang trôi,
09 Tháng Chín 2017(Xem: 7718)
Trái tim nhân từ của má mở ra không chỉ cho riêng con cái của mình mà cho biết bao người xung quanh.