12:57 SA
Thứ Sáu
29
Tháng Ba
2024

TRẢ EM CHIẾC ÁO VÀNG THU - Thái Thụy Vy

18 Tháng Mười Một 201312:00 SA(Xem: 11038)

mua_thu_4-large-content

Trả Em Chiếc Áo Vàng Thu

 Những gợn gió thu nhè nhẹ thổi về, nắng lấp lánh xuyên qua kẽ lá, gợi nhớ những mùa thu vàng đã chảy qua tuổi hoa niên. Nàng thu lại đến rất khẽ, chúng ta cảm được sự hiện diện của nàng khi ánh lửa hè đã bớt gay gắt và trong không khí có một luồng hơi dìu dịu, thơm mát như hơi thở của người yêu dấu đã từng thỏ thẻ, thì thầm bên tai những câu nói yêu thương cho một thời để nhớ, một thời để quên...

Thi nhân, hơn ai hết, cảm được sự có mặt của nàng qua mùi nước hoa của nàng mà họ thường gọi là hơi thu.

 Mấy thế kỷ qua, nàng thu đã là người tình của thi nhân từ Lamartine, Jacques Prévert, Tản Đà, Lưu Trọng Lư đến Robert Frost... họ đều yêu mùa thu thắm thiết. Thi nhân tha hồ thêu áo gấm cho nàng, mưa thu thì gọi là lệ thu, gió thu thì được tặng mỹ danh là thu phong, còn nắng thu thì được thi nhân dệt thành nắng lụa... Trải qua bao năm tháng, ngôn ngữ thơ vẫn còn dành những chỗ trang trọng cho thu, ý thu chưa bao giờ cạn, thơ thu chưa bao giờ tận ngôn.

Thu không những chỉ làm đẹp riêng cho thi nhân mà nàng còn làm đẹp cho cả nhân gian, nếu họ biết chiêm ngưỡng nhan sắc, duyên dáng của nàng.

 Hồi còn ở quê nhà, tôi để ý thấy có hai loại lá đổi màu khá đẹp là lá cây bàng và lá cây cao su, cây bàng thì mọc lẻ loi, cao su trồng thành rừng nên màu sắc đồng nhất hơn tuy không rực rỡ bằng các cây ngoài thiên nhiên, nơi có bốn mùa thay đổi rõ rệt.

 Thuở còn học nhiếp ảnh nghệ thuật với thầy Phạm Văn Mùi ở hội Việt Mỹ Sàigòn, chúng tôi chỉ chơi ảnh đen trắng, các ảnh màu lúc đó do các tay thợ tô màu bằng tay, nên có dịp thấy các bức ảnh mùa thu ở trời Tây, chúng tôi thường nghĩ đó là các ảnh tô màu chứ trong trời đất làm gì có cảnh đẹp tự nhiên như vậ. Đến khi được học bổng sang Mỹ vào năm 1971, tôi mới thực sự đối diện với nàng thu diễm kiều và tráng lệ.

 Tất cả các thi nhân, khoa học gia và dân gian ai cũng đồng ý sự thay đổi hoa lá theo mùa là một kỳ công của tạo hóa.. Mỗi lần nàng thu thay áo, nàng dễ mê hoặc lòng người. Lại thêm nền trời xanh thẫm của mùa thu và những buổi hoàng hôn bàng bạc áng mây chiều tim tím mà nàng mang theo như những món trang sức không bao giờ nàng rời xa...

 Nàng thu rất lãng mạn nhưng nàng thu cũng đầy bí ẩn. Cái gì khiến áo nàng thay màu, tại sao lá lại rụng, nỗi thắc mắc đó khiến một giáo sư sinh vật học tại trường Old Dominion University phải bỏ cả đời ra nghiên cứu vẫn chưa giải đáp được hết các ẩn số đành phải chịu thua ông trời, người họa sĩ pha màu tuyệt luân.

 May thay, một nhà khảo cứu về di truyền học, giáo sư Frank S. Santamour Jr. của viện National Arboretum, Washington, D.C. đã mặc khải được phần nào các bí ẩn trên. Theo ông, cây thay lá vì cần lá mới mỗi năm. Sâu bọ thích ăn lá non, nên cây phải tăng trưởng thay lá nhiều hơn theo định luật bù trừ, còn lá chết là để nuôi dưỡng đất.

 Lá để thoát hơi nước và oxygen mà chúng ta thở. Vào mùa đông, khi mặt đất đóng băng, nước theo rể hút lên cây được lưu trữ mà không bị thất thoát qua ngã lá.

 Tuyết và nước đá rất nặng. Nếu cây giữ lại lá mùa đông, cành nặng trĩu sẽ bị gãy. Các loại evergreen như cây thông thì khác vì lá nhỏ và nhọn nên ít chở tuyết. Các cây evergreen cũng thay lá mỗi một hoặc hai năm, thay từ từ vào mùa xuân lẫn mùa thu, tuy chúng không đổi màu như loại deciduous.

 Lá rụng là do ở mỗi cuống lá có một bó li-be mộc, khi thu đến, cây cảm thấy được ngày bỗng ngắn hơn và nhiệt độ lạnh hơn do vị trí của mặt trời xa dần đường xích đạo (equator), để đi dần đến thu phân (solstice), một lớp bần được cấu tạo chỗ cuống lá (abscission layer), chỗ đó thành vết sẹo, cản trở đường tiếp tế thực phẩm từ thân ra lá. Đồng thời, chất nhựa (sap), thực phẩm của lá bị cản lối trở về thân cây, hóa hợp với các phân tử khác tạo nên chất anthocyanin, chất làm lá trổ màu đỏ và màu tím. Lá lìa cành khi lớp bần khô đi, sinh mệnh của lá, một kiếp phù du, một đời hoa gấm, lúc đó chỉ đợi có một thoáng gió thu mong manh đến mang đi.

 Còn các màu khác vẫn có đó, nhưng bị chất chlorophill là chất dùng ánh sáng mặt trời và hơi nước chế biến chất carbon dioxide thành đường, thức ăn cho cây. Dưới ảnh hưỏng của mặt trời, cây ngưng sản xuất chất chlorophill, làm giảm thiểu sự biến dưỡng (metabolism), cây dần dần đi vào trạng thái ngủ (dormant) giống như loài gấu ngủ suốt mùa đông (hibernating). Đó là lúc màu vàng và màu cam hiện lên cấu tạo bởi nhiễm sắc hoàng tố (carotenoids). Các carotenoids này cùng một nhiễm sắc chất với củ cà rốt. Nó cũng có trong bơ và lòng đỏ trứng, lạ thay, do gà vịt và bò ăn rau cỏ có chứa các nhiễm sắc tố nêu trên.

Còn màu nâu, như màu lá các loại cây sồi, là do chất tannin, cũng có trong các loại lá trà.

 Mỗi chủng loại cây đều được cấu tạo và trang điểm bằng các loại hóa chất khác nhau. Nhờ đó mà có được bao nhiêu màu lá khác nhau với mỗi gam độ (tint, shade) rực rỡ khác nhau. Thường thì khi lớp tế bào dưới cùng thân lá được thiên nhiên hóa hợp cho đến lúc lá đổi màu độ hai tuần lễ, tùy thuộc vào giống cây, vào mưa nắng, nhiệt độ, ánh sáng, mật độ... nên mới có sự đổi màu trước sau và có loại rất trễ nhưng rất đẹp như cây Bradford Pear.

 Lá thu đẹp khác nhau còn tùy theo miền, theo vĩ tuyến và độ cao. Colorado nổi tiếng với lá Aspen (xem phim White Fang), vùng New England nhất là Vermont nổi tiếng với lá phong, xa hơn có Canada Maple Leaf ngay trên lá quốc kỳ. Virginia thì có các rừng Dogwood (Sơn Thù Du) dọc theo dãy Appalachian, qua đến West Virginia thì có Monogahela National Forest ở Seneca Rocks...

 Mùa thu, ôi những mùa thu buồn và đẹp lãng mạn đã để lại biết bao nhiêu tác phẩm đầy màu sắc kỷ niệm trong văn chương. Cứ mỗi thu qua, tôi lại buồn buồn tự hỏi, mình còn gặp lại nàng thu bao nhiêu lần nữa? Không còn lâu đâu. Hỡi thế nhân, có lần nào người nghỉ tay một lúc trong cuộc chạy đua với đô la, lái xe lên đèo Skyline Drive hoặc Harper's Ferry để làm bạn với lá thu?

Robert Frost, nhà thơ của thiên nhiên, đã có lần thốt lên:

My sorrow, when she's here with me
Thinks these dark days of autumn rain
Are beatiful as days can be...

 Hỡi nàng thu, xin trả lại em chiếc áo vàng thu, xin trả lại em những bước tương tư, xin trả lại em chút hạnh phúc lang thang, vì em, chiếc lá lang thang, đã biết làm đẹp cuộc đời trước khi em trở về với cát bụi...

Trời thu trong vắt đáy gương
Lá phong ngập lối nhớ thương trở vàng
Đời em trang điểm cho chàng
Dẫu cho áo đẫm lệ hàng em trao
Tàn hơi nhựa vẫn dâng trào
Hiến dâng chàng chiếc cẩm bào luyến lưu
Ngõ quanh dẫn lối tương tư
Xa anh gối mộng úa từ thiên thu


Thái Thụy Vy

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
12 Tháng Sáu 2016(Xem: 10875)
Hãy dạy cho người Tàu viết lại chữ Việt đúng nghĩa có bộ Nhân với 2 âm Búa và Tấn.
12 Tháng Sáu 2016(Xem: 17439)
Con sông Đồng Nai đã đưa ta đến tỉnh Biên Hòa (hòa bình ở biên cương), một trấn đã được sáp nhập vào nước ta năm 1653. Khoảng đất này xưa được gọi là Đông Phố
12 Tháng Năm 2016(Xem: 9862)
Mẹ già như chuối ba hương Như xôi nếp một, như đường mía lau.
09 Tháng Năm 2016(Xem: 12003)
Bao lần khó ngủ trong đêm.Lời ru của mẹ biết tìm nơi đâu?
05 Tháng Năm 2016(Xem: 10345)
Ngày nào còn con người với những buồn vui mất mát, đau khổ lẫn ước mơ, ngày đó tiếng thơ Trần Kiêu Bạc còn mãi ngân vang.
02 Tháng Năm 2016(Xem: 8684)
Băng Tâm xin thắp nén nhang tưởng nhớ đến các SV Đại Hoc Kinh Thương Minh Đức đã phải giã từ giảng đường
30 Tháng Tư 2016(Xem: 8030)
Sẽ mãi mãi theo chân của tất cả cô chú bác, sẽ sống cho thật xứng đáng là đứa con Việt Nam
30 Tháng Tư 2016(Xem: 9948)
Cầu Gành ơi, Biên Hoà ơi. Bối rối… khi tôi về thăm lại quê nhà.
25 Tháng Tư 2016(Xem: 9549)
Xin chân thành gởi nén hương lòng “Tưởng Niệm” đến những Anh Hùng QLVNCH. Những người nằm xuống trong cuộc chiến, những người tuẫn tiết vì Quốc nạn 30/04/1975
23 Tháng Tư 2016(Xem: 7913)
Du lịch là một thú vui mà nhiều người thực hiện để thỏa mãn mơ ước đi khắp thế giới trước khi không thể nào còn sức để đi xa.
09 Tháng Tư 2016(Xem: 8959)
anh không có tiền tài không mang danh vọng. Nhưng anh đã để lại cho đời một tấm lòng nhân hậu, với bạn bè và cho cả tha nhân. Anh đã có một cuộc đời đáng sống.
06 Tháng Tư 2016(Xem: 12527)
Cảm xúc tình cảm giao động của mọi người có mặt hôm đó vượt chỉ số! Một số đã không cầm được nước mắt lăn dài trên má nhăn nheo!
03 Tháng Tư 2016(Xem: 8586)
Anh Viện đã sống một cuộc đời như thế. Một đời sống có nghĩa có nhân, sẽ mỉm cười mãn nguyện khi lúc ta về…
26 Tháng Ba 2016(Xem: 9433)
Xin cho Tôi chia xẻ nỗi đau, nỗi buồn với Đồng Hương Biên Hòa, trong đó có mấy người em của gia đình, và đông đảo bạn đồng môn Ngô Quyền trong nước hay may mắn sống lưu lạc trên toàn thế giới tự do!
23 Tháng Ba 2016(Xem: 9362)
tương lai đất nước đang chờ các em. Hãy ngẩng cao đầu hướng về hồn thiêng sống núi, như chúng tôi trong đêm “ Tưởng Niệm Đồng Đội”
22 Tháng Ba 2016(Xem: 8676)
Như vậy cầu Gành đã có tuổi thọ 113 năm. Chúng ta đã gìn giữ như báu vật, vì đó là biểu tượng của vùng đất Biên Hòa, xứ Đồng Nai
12 Tháng Ba 2016(Xem: 7779)
Tôi sẽ thật vui và cùng bạn bè chia sẻ niềm vui đó. Hạnh phúc không ở đâu xa, ở ngay hiện tại khi mình biết chấp nhận và hưởng thụ nó.
28 Tháng Hai 2016(Xem: 10648)
“Khiết Tâm gọi ta về” ôm lấy những kỷ niệm đẹp, chan hòa tình cảm bạn bè trong đêm Khiết Tâm Không Nước Mắt.
28 Tháng Hai 2016(Xem: 8936)
Năm anh em tôi xúng xính trong những bộ đồ mới đón Tết. Trên bàn thờ hương đèn rực rỡ. Mùi hăng hăng của hoa vạn thọ lan tỏa mênh mông.
08 Tháng Hai 2016(Xem: 7596)
Có điều trong số những người khách đến bệnh viện và đến nhà thăm nườm nợp, chỉ có một người bị cấm cửa: đó chính là ông chủ của... "thần tài kiêu binh" !
08 Tháng Hai 2016(Xem: 7609)
Có điều quái lạ là theo thời gian, con khỉ càng tốt tươi kiêu binh bao nhiêu thì ông ta lại càng... "may mắn" bấy nhiêu.
07 Tháng Hai 2016(Xem: 7561)
Kính gửi đến quý Thầy Cô, quý anh chị đồng môn, quý đồng hương và thân hữu lời chúc mừng tốt đẹp nhất.
31 Tháng Giêng 2016(Xem: 8284)
Mùa Xuân Bính Thân sẽ đem niềm tin đến mọi nơi, mọi người trong ly rượu mừng và tiếng hát đón mùa Xuân mới.
31 Tháng Giêng 2016(Xem: 9283)
Mái chòi nhà ta nửa thiếc, nửa tôn. Vách xọc xệch, nửa ván nửa cà tăng. Nhưng dẫu vậy vẫn là nhà của ta.
17 Tháng Giêng 2016(Xem: 9355)
Gì thì gì, được che lọng cho chồng cũng là một niềm hạnh phúc. Cái hạnh phúc nhỏ nhoi của một người vợ lính . Một con chuột nhắt nhỏ nhắn dễ thương.
08 Tháng Giêng 2016(Xem: 12690)
Cố Giáo Sư Dương Hồng Duyệt một nhạcsỉ cựu giáo sư trường trung học Ngô Quyền Biên Hòa
07 Tháng Giêng 2016(Xem: 9062)
Xóm Gò còn đâu nữa, nó chỉ còn lại trong tâm khảm của những ai còn sống cho tới bây giờ sau bao đổi thay của thời cuộc.
07 Tháng Giêng 2016(Xem: 7701)
Đúng là chị Liên và Dung đã có một mùa Xuân trên đất mới vào dịp Tết đầu tiên trên nước Mỹ bốn mươi năm về trước.
07 Tháng Giêng 2016(Xem: 8676)
Cây Cầy giờ đây không còn nữa, xóm Bửu An cũng không còn, tất cả đã đi vào quên lãng, chỉ còn lại trong tôi một thời trẻ dại
07 Tháng Giêng 2016(Xem: 7797)
gia đình con dân Biên Hòa. Vận nước nổi trôi đã phân tán các thành viên của gia đình chúng tôi, kẻ nơi góc biển - người ngoài chân mây...
07 Tháng Giêng 2016(Xem: 7538)
nhưng tôi tin rằng nếu bỏ quên chiếc xe đạp giống như vậy nửa ngày nơi chốn đông người thì không thể nào tìm lại được
27 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 8333)
Xin cám ơn máu xương, cám ơn công lao những tấm lòng dũng cảm, những người đã chết trong quên lãng
25 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 7430)
Và khi mình có được hạnh phúc, cũng còn bao người đang chịu đựng và cố vượt qua bao nỗi đớn đau…
25 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 7907)
Tôi cũng vậy, cũng cảm thấy lòng vui hơn, ấm áp hơn khi mỗi chiều tan, có bóng trăng tròn treo lững lơ, trôi cùng tôi trên đường về.
24 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 7636)
Chúc mọi người, mọi nhà, các bạn gần xa đều có những ngày lễ Giáng Sinh thật tốt đẹp. Một năm mới vạn sự như ý.
12 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 9231)
Như đang nghiêng cả cõi lòng theo con gió dạt trôi. Nhớ gì mà mắt nghe ầng ậng. Chảy dần…
12 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 9899)
và cũng để soi sáng cho những người yêu thương tìm đến để cùng nhau sống muôn đời bên nhau.
05 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 9869)
cây “đại thụ” duy nhất hiện còn tồn tại, trong ban giảng huấn đầu tiên trung học Ngô Quyền Biên Hòa: Thầy giáo Trần Văn Lộc…
05 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 8911)
Con nói láo để má dùng khi đau yếu. Của một thuở nhà mình túng thiếu.
27 Tháng Mười Một 2015(Xem: 8066)
Cám ơn, cám ơn nhiều lắm những tình cảm yêu thương mà đất nước, gia đình, bạn bè và mọi người đã dành cho bà Chín.
26 Tháng Mười Một 2015(Xem: 8557)
chúng ta cùng giữ vững màu cờ như người cựu chiến binh Hoa Kỳ ấp ủ và khôi phục lại vinh dự cho Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa
15 Tháng Mười Một 2015(Xem: 8303)
Ước gì không có ai chém giết ai, không có ai gây đau khổ cho người khác, thế giới con người cũng giản dị hiền hòa như những câu chuyện cổ tích
15 Tháng Mười Một 2015(Xem: 8019)
Chúc sức khỏe và bình an. Chúc những bất hạnh, tai ương đi xa và biến mất khỏi những người tôi yêu thương, quý mến.
13 Tháng Mười Một 2015(Xem: 8769)
Vĩnh biệt Ba Má dấu yêu của chúng con, cầu mong Ba Má sớm lên Thiên Đàng và phù trợ cho tất cả các ace và các cháu chắt được bình an, mạnh khỏe.
07 Tháng Mười Một 2015(Xem: 8297)
vòng tay ôm lẻ loi cho mình còn mãi thương nhau.
01 Tháng Mười Một 2015(Xem: 8706)
Mẹ sẽ mỉm cươi nhìn xuống các con, cháu của Mẹ nơi đây đang tưởng nhớ về Mẹ với tất cả lòng thành kính thương yêu, gửi đến Mẹ hiền từ của chúng con.
01 Tháng Mười Một 2015(Xem: 8676)
Một người làm việc nơi bệnh viện, chứng kiến nhiều trường hợp chết chóc đáng sợ và những cuộc phân ly tử biệt đau lòng.
24 Tháng Mười 2015(Xem: 13398)
em ước mơ mỗi ngày được gặp anh, nói với anh những lời nồng nàn yêu thương nhất.
24 Tháng Mười 2015(Xem: 8989)
chiến tranh bùng nổ tâm thâm độc.lịch sử ngàn năm lưu dấu thơ
18 Tháng Mười 2015(Xem: 8265)
Vĩnh biệt em trai của chị Hãy yên nghỉ vĩnh hằng.