3:44 SA
Thứ Năm
28
Tháng Ba
2024

ÔN NGOẠI VIÊN NGẠC - Hồ Kim Trâm

29 Tháng Tám 20141:37 CH(Xem: 10401)

Ôn Ngoại Viên Ngạc

Chồng tôi không mang họ Hà Thúc mà họ Nguyễn, họ Hà là họ mẹ. Mạ chồng tôi là chị cả của 7 người cậu và 1 người dì. Lúc còn ở Việt Nam, tôi đã gặp tất cả các cậu dì bên chồng, ngoại trừ cậu Hà Thúc Giảng sống ở Mỹ. Sau hơn mười năm cải tạo, bây giờ hầu hết gia đình các cậu đều định cư ở vùng Bắc California.

Nhân dịp các cậu mợ xuôi Nam về Little Saigon, cùng lúc tôi từ Virginia qua, tôi theo cậu mợ Hà Thúc Giác đi dự trại hè liên trường trung học trước 1975 ở công viên Fountain Valley. Chúng tôi ăn trưa và nghe ca nhạc ngoài trời. Trong khi mợ Giác tập dợt bài hát chờ đến lượt mình, cậu Giác chụp hình xong ra đứng dưới bóng cây râm mát, kể cho tôi nghe những kỷ niệm xưa ở Huế. Câu chuyện xoay quanh cuộc đời của cha cậu, ông Hà Thúc Ngạc, còn được gọi là Viên Ngạc, Ôn Ngoại của chồng tôi.

Cậu Giác nhắc nhớ đến cha mình bằng một giọng yêu thương và lòng tự hào. Trưa hè Nam Cali nắng và nóng như thiêu đốt, nhưng tôi đã bị lôi cuốn bởi câu chuyện của giòng họ Hà Thúc nên chỉ còn cảm nhận được làn gió mát thỉnh thoảng thổi qua. Từ đó tôi được biết thêm về Ôn Ngoại Viên Ngạc, thần tượng của chồng tôi.

*****

Ôn Cố Ngoại xuất thân từ một gia đình danh gia vọng tộc. Ông đã thi đậu Cử nhân, lẽ ra được bổ nhiệm làm quan ngay sau đó, nhưng mẹ ông mất phải để tang 3 năm. Mãn tang, ông nhậm chức thì đã chậm hơn những người thi đậu sau ông, nó cũng đồng nghĩa với việc bổng lộc được hưởng trong thời gian làm quan ngắn hơn. Tuy không bằng những người thi đậu sau mình, nhưng ruộng đất của ông lúc đó cũng gọi là “cò bay thẳng cánh”.

Giai đoạn Ôn Cố làm quan, nông nghiệp vẫn là nghề quan trong nên mới có câu: “nhất Sĩ nhì Nông, hết gạo chạy rông, nhất Nông nhì Sĩ”. Con trai của quan cũng theo hai khuynh hướng: một số con được cho đi học để theo nghiệp quan như cha, gọi là Ấm, số còn lại đi làm ruộng để giữ đất đai ruộng vườn của cha ông, gọi là Viên. Ôn Ngoại thuộc số con theo nghề nông, tên Hà Thúc Ngạc nên được gọi là Viên Ngạc.

Ôn Ngoại tiếng là Viên nhưng thông minh và có khiếu thơ văn không kém chi Ấm. Theo lời chồng tôi, tài thi phú của Ôn thể hiện qua cách đặt tên theo vần như: Say, Sưa, Dày, Mỏng, Thôi, Thiệt, Mà. Hoặc gọi tên các cháu theo âm điệu cho dễ nhớ như: An Nhàn Phê Phết Dàn Du Cốm Bạch Diệp.

Ôn ngoại có vóc dáng của một tá điền lực lưỡng, làm việc đồng áng rất giỏi. Buổi sáng ôn thức dậy sớm, theo trâu ra đồng, trưa về, ngồi ở bộ ván xoẹt xoẹt hai chân với nhau vài cái rồi lăn ra ngủ. Mấy người con hỏi cắc cớ: “răng cha không rửa chưn?” thì ôn trả lời: “chút nữa ra ruộng cày tiếp, rửa mần chi”. Ôn đơn giản vậy đó!

Ai nói dân làm ruộng cục mịch, gặp Ôn Ngoại sẽ thay đổi ý kiến ngay. Ôn nói năng mạch lạc, rõ ràng, ngoài ra còn khéo tay nữa. Bàn ghế dùng trong nhà đều do một tay Ôn làm ra, tuy nhìn không thẩm mỹ như mua ngoài tiệm nhưng rất chắc chắn, và trên hết, đó là những vật dụng đẹp nhất trong mắt của con, cháu Ôn.

Khoảng năm 1952 Ôn chuyển lên thành phố sống, chỉ về làng để làm vườn. Chồng tôi và các em con cậu đều sống chung với Ôn ở căn nhà đó. Ôn thường bắt cả bầy cháu ngồi xếp hàng ngoài sân cho Ôn hớt tóc. Đồ nghề hớt tóc của Ôn gồm một cây lược, một cây kéo, và một cây chổi đót (chổi cỏ quét nhà). Bầy cháu đều ngoan ngoãn ngồi cho ôn hớt tóc từng đứa, riêng một đứa con cậu Hà Thúc Mảng không bao giờ cho Ôn hớt, còn hay vùng vằng: “hông búp, búp hông bẹp” (không hớt, hớt không đẹp). Sau khi hớt tóc xong, Ôn dùng cây chổi đót quét tóc dính trên đầu lên cổ bầy cháu cho sạch. Tôi đã có lần hỏi chồng tôi Ôn cắt tóc đẹp không. “Biết chi mô, nhưng cắt tóc xong được ôn cho tiền nên cứ cắt thôi”. Chồng tôi hóm hỉnh tiếp: “thợ cắt tóc mà còn phải trả tiền cho khách hàng mới lạ”.

Ôn thương yêu con nhưng dạy dỗ rất nghiêm, mấy cậu dù có lớn cũng bị ăn roi nên sợ cha một phép. Chồng tôi là cháu ngọai đầu nên được Ôn cưng chìu, đến bữa ăn ôn thường cho chồng tôi ngồi trên bàn và đút ăn trước. Lúc chồng tôi lên 3-4 tuổi, bị sốt cao tím tái người, Ôn đã cõng thằng cháu ngoại chạy bộ từ nhà đến bịnh viện bằng đôi chân trần chai sạn của Ôn, bỏ việc ruộng vườn để ở lại bịnh viện nuôi thằng cháu nhỏ.

Lần lượt từng người con lớn lên lập gia đình ra ở riêng. Những đứa cháu nội ngoại đều đi học nên ít gặp Ôn. Sau năm 1975 hầu hết ruộng đất của Ôn bị tịch thu. Ít về làng, Ôn ở nhà lấy thú nuôi chim, trồng cây tiêu khiển. Ôn có thể đạp xe hàng chục cây số để bắt cào cào, châu chấu cho chim ăn. Trong số mấy con chim quý Ôn nuôi, có con nhồng đẹp biết nói, ông Ngô Đình Cẩn nhiều lần hỏi mua nhưng Ôn không bán. Dạo Ôn bịnh nặng, cậu Hà Thúc Tứ ra trại, đem Ôn vào Sài Gòn ở nhà cậu để điều trị. Đi theo Ôn chỉ có hai cái lồng và hai con nhồng quý.

Mỗi tuần chồng tôi đưa vợ con đến nhà cậu mợ thăm Ôn. Tuy Ôn bịnh nhưng tinh thần vẫn minh mẫn, chỉ khó khăn khi nói. Giường Ôn nằm nhìn ra cửa sổ có treo lồng chim ngoài sân. Đó là niềm vui của Ôn! Hai đứa con của chúng tôi rất thích nghe nhồng nói chuyện, về nhà thường bắt chước giọng điệu của nhồng: “chai bao bán khôn” (ve chai bán không). Chúng thường phân biệt các ông bên ngoại, bên nội bằng cách gọi Ôn là “Ông Cố có con nhồng”. Sau khi Ôn mất, hai con nhồng bỏ ăn uống, không nói chuyện, lần lượt đi theo Ôn. Hai đứa con chúng tôi cũng rất tiếc.

Chuyện kể về Ôn Ngoại còn dài. Tôi sẽ còn được nhiều dịp nghe chồng tôi, các em con cậu, các cậu nhắc nhớ đến Ôn mỗi khi có dịp ngồi lại với nhau. Tôi cảm nhận được niềm kiêu hãnh trong từng lời nói của cậu Giác, một sĩ quan xông pha trận mạc xem cái chết nhẹ tựa lông hồng, nhưng khi về nhà bên cha, cậu chỉ như đứa trẻ. Hay cậu Hạo, một giáo sư giản dị, đã thay các anh trong trai cải tạo nuôi cha qua giai đoạn khó khăn. Và câu nói với giọng cười đôn hậu của mạ chồng tôi: “Ôn đập mấy cậu hung lắm, nhưng mạ chưa khi mô bị Ôn đập”.

Tôi ngưỡng mộ gia đình bên chồng có một người cha, người ông như Ôn Viên Ngạc.

Hồ Thị Kim Trâm

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
19 Tháng Hai 2021(Xem: 5746)
Sức khoẻ quý thật, nhưng quý nhất, trên cả sức khoẻ, là cái nhìn thấu suốt cuộc đời, sinh lão bệnh tử, để chấp nhận dễ dàng một khi sức khoẻ mất đi.
13 Tháng Hai 2021(Xem: 6801)
Làm hết sức mình, kiểm điểm lại những gì mình đã hành động để sửa sai. Như con trâu lặng lẽ nằm nhai lại cỏ.
12 Tháng Hai 2021(Xem: 7221)
để thấy mình vẫn còn loanh quanh đâu đó một nơi rất gần, tôi nghe thấy mình đang chạm trần vào mùi hương của tết.
12 Tháng Hai 2021(Xem: 6272)
Thời gian không là gì cả! Nếu không thể chạm được tay vào quá khứ, thì ta cũng còn đây ký ức để quay về
30 Tháng Giêng 2021(Xem: 5981)
“Công dưỡng dục suốt một đời lận đận Nghĩa sinh thành vương vấn cả trăm năm”
29 Tháng Giêng 2021(Xem: 6513)
Trời ơi trong 3 tháng mùa Đông, ngay cả cái lưng im lặng, cái dáng rất buồn đó
17 Tháng Giêng 2021(Xem: 5330)
nhưng trái tim tôi vẫn yêu nơi này: Làng quê Bình Sơn nghèo nàn, phố quận Long Thành thân thiết và ngôi trường Trung Học một thời mới lớn
17 Tháng Giêng 2021(Xem: 5209)
Thư này là lá thư thứ 49 nhưng lại là lá thư đầu tiên của năm 2021. Đáng lẽ là một thư vui, lạc quan, tràn đầy hy vọng và niềm tin. Nhưng thư này không được như thế! Xin đổi ngược hai chữ Người và Cảnh trong câu thơ của Cụ Nguyễn Du để bày tỏ: “Cảnh buồn Người có vui đâu bao giờ…”. Mong Các Bạn Mình thứ lỗi.
14 Tháng Mười Hai 2020(Xem: 5503)
Cuối cùng là màn bắn pháo bông, ban nhạc vẫn tiếp tục chơi nhạc, đèn vụt tắt, trên nền trời tiếng đì đùng vang vọng, pháo hoa rực rỡ, trên cao từng vòm pháo hoa chụp xuống
14 Tháng Mười Hai 2020(Xem: 5436)
Dường như nước Mỹ có thói quen đi đêm. Cái gì cũng bí mật, cũng thông đồng có hiệu lệnh ngầm.
29 Tháng Mười Một 2020(Xem: 5472)
Cám ơn với tất cả lòng trân trọng cuộc đời này, hạnh phúc này. Kính chúc những người tôi yêu thương thật nhiều sức khỏe, an lành và hạnh phúc.
02 Tháng Mười 2020(Xem: 5946)
Sống Linh Thác thiêng, Xin Anh Phù Hộ cho toàn thể ACE / CH / ĐC THƯƠNG YÊU ĐOÀN KẾT CÙNG NHAU NẮM TAY QUYẾT TÂM ĐI ĐẾN ĐÍCH
30 Tháng Tám 2020(Xem: 6730)
sẽ làm hành trang giúp cho chúng cân bằng và vượt qua những thử thách của cuộc đời, để có thể vươn cao và vươn xa hơn.
28 Tháng Tám 2020(Xem: 6734)
Tôi thành thật xin lỗi những bài nhạc lính, xin lỗi các tác gỉả, những người hát chúng, một trăm ngàn lần. Mà vẫn thấy chưa đủ.
23 Tháng Tám 2020(Xem: 6079)
Chiếc ghế trang trọng dành cho Thầy vẫn luôn nằm trong lòng mỗi người học sinh Ngô Quyền xa xứ. Chúng con xin hứa sẽ làm tốt để xứng đáng với sự dạy dỗ và thương yêu của Thầy.
16 Tháng Tám 2020(Xem: 6019)
hôm nay Thầy Phan Thanh Hoài không rưng rưng ngấn lệ, nhưng mặt đỏ bừng sau những ly rượu chúc mừng
06 Tháng Tám 2020(Xem: 6163)
như thầm nhắn nhủ rằng chúng ta dù thân xác hèn kém nhưng cố giữ cái tâm để biết sống tử tế cho nhau dù qua tháng ngày nắng vội.
14 Tháng Sáu 2020(Xem: 6358)
Rất mong chúng ta thoát ra khỏi thời kỳ mắc dịch này để người dân trở lại cuộc sống yên bình, thoải mái như xưa.
13 Tháng Sáu 2020(Xem: 6809)
Sài Gòn có một con phố cong queo một cách rất ngộ nghĩnh, được đặt tên là phố Cống Quỳnh. Thật là khéo, vì cách lập luận và hành động của ông Cống Quỳnh
29 Tháng Năm 2020(Xem: 6490)
Một chân thành cảm ơn đến tất cả các cố gắng vượt bực để thực hiện những bộ phim trong thời chiến, đặc biệt những phim nói về chiến tranh
12 Tháng Năm 2020(Xem: 6888)
cũng như không còn nhìn thấy anh đậu xe bên lề freeway 101 trong cái nắng chói chan để đón đợi và mời chúng tôi đến phở Lý
07 Tháng Năm 2020(Xem: 6909)
Vào trại chừng hai tuần, thì tôi gặp được người quen cùng quê ở Biên Hòa, chị Huệ và gia đình Cô Tư Kiên, thuộc toán áo xanh đến trước
05 Tháng Năm 2020(Xem: 6704)
Tôi luôn luôn kính nhớ ơn Trên đã ban cho chúng tôi phước lành, may mắn ra đi được trong ngày 30/4
29 Tháng Tư 2020(Xem: 6325)
Còn anh, còn chị, còn các bạn. Ngày 30 tháng 4 năm đó đã làm gì? Ở đâu?
25 Tháng Tư 2020(Xem: 47073)
một nén hương lòng thành kính tưởng nhớ đến anh Thủy, đến đồng đội của anh, và tất cả những người lính Việt Nam Cộng Hòa đã "vị quốc vong thân"
13 Tháng Tư 2020(Xem: 66891)
mênh mông không bằng nhà mình, dù cho phú quý vinh quang, vinh quang không bằng có Mẹ
13 Tháng Tư 2020(Xem: 24868)
Không biết phải dùng chữ gì thay cho ba dấu chấm đỏ đây?
11 Tháng Tư 2020(Xem: 5895)
Cầu mong các thế hệ kế tiếp sẽ không bao giờ phải chịu những tổn thương tinh thần lẫn vật chất như chúng ta hôm nay
11 Tháng Tư 2020(Xem: 5889)
Bình an sẽ trở lại. Cầu nguyện cho Ngài thật sức khỏe và bình an.
10 Tháng Tư 2020(Xem: 6199)
Duyên chỉ cười nhưng chưa hứa nhận lời, không thể và có thể biết đâu còn cơ duyên.
09 Tháng Tư 2020(Xem: 6936)
Ôi! thời thơ dại, còn đâu nữa! Tuổi hoa niên, đèn sách miệt mài.
07 Tháng Tư 2020(Xem: 5459)
Đời sống vốn buồn nhiều hơn vui,trong tình hình này dường như phải đổi thành đời sống vốn dĩ buồn lo
05 Tháng Tư 2020(Xem: 5687)
cũng như niềm an ùi của những ngày còn lại của cuộc sống nầy, là được gần gủi bên mấy con chó thân thương trong khoảnh khắc bình an
03 Tháng Tư 2020(Xem: 6311)
thế hệ con cháu tôi ngày nay không thể nào tìm lại được các giá trị ấy ngay trên chính quê hương của tôi
02 Tháng Tư 2020(Xem: 5560)
Tất cả mọi thứ đều bị hoãn lại từ các sự kiện quốc tế như Olympics, giải Vô địch bóng tròn Châu Âu, các hội nghị Khoa học, các buổi trình diễn
31 Tháng Ba 2020(Xem: 5368)
Đà Nẳng lúc đó người như nêm cối. Xe cộ in õi. Nóng nực vô cùng. Ai cũng vội vã chen lấn tìm đường đi
28 Tháng Ba 2020(Xem: 5838)
Cái thứ hai xin lỗi nước Mỹ vì đã vu khống dịch họa này là do quân đội Mỹ đưa Virus vào Trung Quốc.
25 Tháng Ba 2020(Xem: 6313)
Đêm cuối trong căn nhà cũ, tôi biết rằng mình không chỉ gánh trên vai một gánh quê hương.
24 Tháng Ba 2020(Xem: 5414)
Thương quá! Mồ mẹ cỏ đã xanh nhường kia mà các con vẫn khóc ngất. Thương quá
23 Tháng Ba 2020(Xem: 5898)
Đời như sóng nổi- Xóa bỏ vết người…” “Ai mang bụi đỏ đi rồi!
21 Tháng Ba 2020(Xem: 6119)
Anh hùng tử khí hùng bất tử, họ là những tấm gương một lòng vì nước vì dân, họ là những vị Tướng bất tử.
17 Tháng Hai 2020(Xem: 6128)
Tôi đang đợi tết cùng với quê nhà và cớ làm sao nghiêng về phía nào, tôi cũng nghe tiếng lòng mình rung động!
01 Tháng Hai 2020(Xem: 8059)
Quê hương mang nặng nghĩa tình,Quê hương tôi đó đẹp xinh tuyệt vời.
13 Tháng Mười Hai 2019(Xem: 7011)
Tin hay không, tôi nghĩ đã có một Đấng Thiêng Liêng nào đó đưa đường dẫn lối cho ghe nhỏ của chúng tôi tới được bến bờ.
12 Tháng Mười Hai 2019(Xem: 6249)
Ông là một nhân chứng quý báu của một giai đoạn bi thảm, một cuộc đổi đời ghê rợn nhất trong lịch sử Việt.
08 Tháng Mười Hai 2019(Xem: 8639)
Về thăm anh thôi. Hồ sơ em bảo lãnh anh sang với em bị bên kia người ta bác rồi
04 Tháng Mười 2019(Xem: 7721)
Vậy là 38 năm đã trôi qua, rồi câu chuyện bốn trăm năm chiếc cầu trên sông Drina, và còn biết bao chuyện của một thời chưa nói hết. Buồn!
22 Tháng Chín 2019(Xem: 7326)
Chúng tôi được họ cưu mang, dìu về căn nhà lá, đốt than rừng sưởi ấm tình người vào đêm thứ 41 trên tuyến đường vượt biển.
30 Tháng Tám 2019(Xem: 7309)
Tôi thường nghĩ cái gì của mình ắt sẽ tự đến, tự nhiên như cây cần có nước, như hết Hè lại sang Thu
10 Tháng Tám 2019(Xem: 6520)
Tuy mỗi người đi mỗi đường nhưng sau gần năm mươi năm xa cách chúng tôi lại tìm đến nhau, mọi nghi ngờ đều được làm sáng tỏ