Ý NGHĨA NGÀY VU LAN & VU LAN NHỚ MẸ - Kiều Oanh Trịnh

Ý Nghĩa Ngày Vu Lan

Hàng năm, người Tây Phương có ngày “Hiền Mẫu” vào tháng Năm và tháng Sáu có ngày “Hiền Phụ”, thì Việt Nam chúng ta có rằm Tháng Bảy, tức “Lễ Vu Lan”... “Lễ Vu Lan” là truyền thống của sự thờ cúng tổ tiên và lòng hiếu thảo trong đạo Phật, để ca ngợi tình yêu thương cao cả của Cha Mẹ đã dành cho con cái.

Phật giáo đã dưa theo sự tích về lòng hiếu để của Thầy Mục Kiền Liên đối với Mẹ của ông, nên vào mỗi mùa “Lễ Vu Lan” sự tích Mục Kiền Liên luôn luôn được nhắc đến.

Một ngày nọ, trong lúc ngồi thiền, thì Mục Kiền Liên, một trong mười đệ tử chính yếu của Đức Phật, đã nhìn thấy người mẹ quá cố của mình đang bị tra tấn ở các cửa ngục, Bà bị trừng phạt vì những hành động tàn ác mà bà đã làm khi còn sống.

Mục Kiền Liên thấy linh hồn mẹ mình đang ở dưới 9 từng địa ngục, rất đói, khát, bị hành hạ, tra tấn về những hành động độc ác của bà trong suốt thời gian bà sống nơi dương trần, xót xa nhìn Mẹ trong cảnh khổ hình như thế, Mục Kiền Liên bèn dùng tất cả thần thông của mình, mang đến cho Me ít thức ăn, nhưng khi Bà bỏ món ăn vào miệng thì tất cả đều bị cháy thành tro.

Không đành lòng nhìn Mẹ như thế, ông trở về, đến thụ giáo Đức Phật nhờ ngài hướng dẫn giúp Mẹ ông thoát khỏi khổ hình. Đức Phật khuyên Mục Kiền Liên triệu tập tất cả các phật tử và chư tăng, lập một giàn trai đàn đúng vào ngày Rằm Tháng Bảy âm lich, cầu nguyện ngày đêm cho Mẹ ông được thoát khỏi hỏa ngục.

Lời nguyện cầu đã được toại nguyện, không những cứu được linh hồn Mẹ của Mục Kiền Liên mà còn cứu được một số các linh hồn khác. Kể từ đó, người ta tin rằng “Lễ Vu Lan” là ngày các cửa ngục được mở cho các linh hồn được về nhà hay đi khất thực, cho nên vào ngày này, người ta hay bày cháo hoa (cháo trắng), thức ăn, hoa quả ra sân để cúng thí cho những linh hồn không gia cư.

Đa số người Việt Nam chúng ta đều tin tưởng tháng Bảy là tháng của những linh hồn được phóng sinh, và “Lễ Vu Lan” được các gia đình Phật Tử tổ chức rất long trọng, dâng đèn hoa, thực phẩm, có nhà còn dốt vàng mã, quần áo và các vật dụng khác bằng giấy cho thân nhân đã khuất và các cô hồn, không gia cư ... cứ thế, trong tháng Bảy, mỗi gia đình có thể chọn một ngày, rồi làm một bữa tiệc nho nhỏ như 1 bữa giỗ để cúng tổ tiên và những người đã khuất, đồng thời cũng bày thức ăn, hương hoa trước nhà để đãi các vong linh đang vất vưởng ngoài đường.

Đây cũng không hẳn là truyền thống riêng của các Phật tử mà hình như mọi người đều tin rằng: Vu Lan là ngày hiếu nghĩa, để mọi người bày tỏ lòng biết ơn và kính mến đối với cha mẹ của mình. Người Phât tử thường đi lễ Chùa, được cài một đóa hoa hồng trên áo, người nào còn cha mẹ thì cài hoa hồng đỏ, người nào cha mẹ đã quy tiên thì cài hoa trắng để tưởng nhớ đến mẹ cha.

Cũng trong dịp “Lễ Vu Lan”, ngoài việc lên Chùa cúng lễ, có người còn tìm mua những con vật bé nhỏ về thả như: chim, cá, ếch, v.v... để phóng sinh cho chúng được tự do.

Từ đó về sau, các phật tử nhớ đến cha mẹ đã khuất núi thường cử hành lễ Vu Lan để cầu siêu cho các đấng sinh thành và cầu phá địa ngục cho những vong hồn. Một Đại Lễ mang ý nghĩa cao cả, đề cao việc báo hiếu và làm phúc bố thí.

Tóm lại, “Vu Lan” là một ngày Lễ lớn vào tháng Bảy Âm lịch, lễ báo hiếu, và phóng sinh. Ngày còn Mẹ, năm nào Mẹ tôi cũng tổ chức cúng Vu Lan rất trịnh trọng, trang nghiêm theo đúng nghĩ Lễ cổ truyền. Ngày rằm, Mẹ lên Chùa cầu nguyện, dâng hoa, cúng Phật, hôm sau, trăng tròn 16, mẹ bày hương án, hoa quả thức ăn ra sân cúng thí. Ngày còn ở VN, Mẹ tôi thường thỉnh Thầy về tụng kinh và cúng Lễ Vu Lan tại gia. Sang Mỹ việc thỉnh thầy khó khăn nên Mẹ giản tiện hơn, chỉ lên Chùa vào ngày rằm, rồi hôm sau cúng ở nhà. 

Mỗi năm cứ đến rằm tháng Bảy, là tôi càng nhớ về Mẹ thật nhiều, Mẹ mất đã năm năm rồi, mà lòng tôi không lúc nào nguôi ngoai nỗi nhớ Mẹ, nhất là vào những ngày Lễ, Tết càng nhớ Mẹ, tôi càng cố gắng làm theo những phương cách cúng dường, nấu những món ăn mà Mẹ tôi thường nấu vào những dịp Lễ. Tuy nhiên cũng có những việc mà tôi không thể theo Mẹ hoàn toàn được như bày hương án ra sân và đốt vàng mã. Tôi nhớ có một năm, Mẹ cúng xong đem vàng mã đi đốt, mẹ cẩn thận dùng 1 cái thau nhôm bỏ giấy tiền vàng bạc vào đốt, ai ngờ Mẹ lại để ngay dưới gốc cây thông, một cơn gió thổi tạt qua thế là ngọn lửa bắt sang cây thông cháy phừng phừng, cũng may là gần vòi nước nên chúng tôi dập tắt được ngọn lửa không bắt lên mái nhà, và cũng từ đấy, Mẹ tôi sợ nên bỏ lễ đốt vàng mã.

Hôm nay nhân ngày rằm tháng Bảy, con xin kính dâng lên Ba Mẹ, chút hương hoa cúng rằm, ước nguyện hương linh Ba Mẹ ở chốn non cao luôn luôn được bình an thanh tịnh. 

Và cũng xin mời quý vị cùng thưởng thức bài thơ và youtube “Vu Lan Nhớ Mẹ” do Kiều Oanh sáng tác cho Mẹ vào mùa Vu Lan, khi Mẹ vừa mất được 2 năm do Nhạc Sĩ LMST phổ nhạc với tiếng hát Tâm Thư.

Kiều Oanh, Virginia

Viết cho Mùa Vu Lan 2015

*Xin bấm vào phần Youtube bên dưới để thưởng thức:

 " Vu lan nhớ Mẹ" Thơ Kiều Oanh Trịnh - Nhạc LSMT- TâmThư trình bày