1:37 SA
Thứ Sáu
29
Tháng Ba
2024

VIẾT VỀ DUYÊN - Đỗ Xuân Tê

15 Tháng Sáu 20178:19 CH(Xem: 8462)

Viết về Duyên

DUYÊN

Nhân Quán Văn số mới nhất mang chuyên đề chân dung một thi sĩ xứ Bưởi, tôi bỗng nảy sinh muốn viết ít hàng về ‘một người con gái tên Duyên’. Những người yêu thơ Nguyễn Tất Nhiên từ thưở sinh thời ít nhiều cũng có nghe giai  thoại về cô gái Bắc kỳ nho nhỏ này đã một thời làm tan nát trái tim chàng học sinh si tình cùng lớp tại một ngôi trường tỉnh lẻ, mà chỉ một thập niên sau đã  trở thành nhà thơ trẻ có chỗ đứng nhất định trong văn học miền Nam.

Tới khi ra hải ngoai, nhà thơ đa tài nhưng vắn số được coi như niềm tự hào của những đồng hương xứ Bưởi khi Nguyễn Tất Nhiên trở thành danh nhân ngang vai với những bậc trưởng thượng, quan tướng, sĩ phu nổi tiếng một thời của đất Đồng Nai, thủ phủ miền Đông.

Tôi biết Nguyễn Tất Nhiên trước khi anh thành danh. Tôi hâm mộ Nguyễn Tất Nhiên không hẳn vì thơ, mà là yêu những ca khúc được phổ thơ của anh.Trước khi thơ anh trở thành nhạc, tôi đã đọc thi phẩm đầu tay Thiên Tai  qua giới thiệu của một đồng nghiệp là thầy dậy của anh. Tôi đã gặp đâu đó chàng trai thích in thơ và muốn nổi danh gần doanh trại của tôi khi anh chàng cố tiếp cận một nhà thơ quân đội (cũng là bạn đồng ngành) sau này là người đỡ đầu cho bước khởi đầu con đường thi ca của anh.

Và phải nói có phần thiếu trọng thị khi không ít ngưòi vô tình đánh giá thấp tài năng của Nguyễn Tất Nhiên, có thể lúc đó  tuổi đời và sở học của chàng thi sĩ trẻ chưa đến độ chin. Tôi cũng là ngưòi trong số này, nhưng do sinh hoạt nghề nghiệp tôi ỷ y có may mắn được giao tiếp với nhiều nhà thơ nhà văn mà sau này có người trở thành huyền thọai kể cả nhà thơ đã mentor cho anh.

Cho đến khi đất nước đổi đời mũ áo te tua, anh em chúng tôi trớ trêu thay lại là lúc  ‘bắt gặp’  Nguyễn Tất Nhiên qua những bài hát chui trong một số trại cải tạo miền Bắc, nơi mà chỉ còn chút an ủi khi nhạc vàng lại lên ngôi trong tâm thức những người lính về một thời đã có những kỷ niệm vui buồn ‘để nhớ để quên’.

Nguyễn Tất Nhiên đến với anh em chúng tôi thường về đêm, khi nhạc vàng tình cờ trở thành ngôn ngữ chung cho cả người tù lẫn đám coi tù. Những bài hát lạ, có âm điệu ra riết, gợi nhớ và được phổ thơ bởi người phù thủy bậc thầy Phạm Duy thì phải nói không thể thiếu những vần thơ tươi mát, nhí  nhảnh, ru tình của Nguyễn Tất Nhiên.  Thà như giọt mưa, Cô Bắc kỳ nho nhỏ, Em hiền như Masơ, Vì tôi là Linh mục…đánh trúng tim những kẻ bị lưu đầy vì tiết tấu và ca từ của nó như liều thuốc làm dịu đi nỗi nhọc nhằn lao động ban ngày và cơn đói dằn vặt về đêm.

Ca từ vừa lạ, tiết tấu vừa vui phải nói ca khúc Vì tôi là linh mục do nhạc sĩ du ca Nguyễn Đức Quang phổ nhạc trở thành top hit do yêu cầu của các bạn ta, và tôi nhớ bài này hay được hoan nghênh khi được hát bởi một nhà tu xuất (cựu thiếu tá PĐT, quận trưởng Buôn Hô).

Nhìn lại những năm đầu của thập niên ’70 nhạc giúp thơ thăng hoa. Ngược lại nếu không có thơ với phần ca từ mượt mà của nó, nhạc cũng khó đi vào lòng quần chúng mà quanh quẩn cũng chỉ là những cung điệu boléro ngoại ô đèn vàng, đóm mắt hỏa châu… Thơ Nguyễn Tất Nhiên được hâm mộ trong thời điểm này, nhưng vẫn mờ nhạt khi bị cái bóng phủ dầy của người phổ nhạc thường lập lờ xuất xứ khi phát hành chẳng chịu đề tên.

Nhưng định mệnh có phần khắc nghiệt với Nguyễn Tất Nhiên, số phận như được dự báo quanh cái tên thi phẩm đầu tay - Thiên Tai.  Để có một chỗ đứng như một nhà thơ có đẳng cấp, NTN  chịu nhiều khổ ải, gian truân, kể cả những cuộc tình muốn yêu mà chẳng được yêu, muốn quên mà chẳng thể quên, rồi đổ vỡ trong hôn nhân, bế tắc trong cuộc sống, khủng hoảng trong tâm linh, dẫn đến cái chết tự chọn, dù một lần vì D. mà: nếu vì em mà thiên tài chán sống/thì cũng vì em ta ngại bước xa đời , để rồi sa vào những hệ lụy với chứng tích không tên, trở thành đề tài tranh cãi liên hệ đến nhiều bên kể cả người thân, người bảo trợ và độc giả yêu thơ.

Có một dạo khoảng mười năm trở lại đây, người ta lại khơi dậy vài giai thoại về cuộc sống riêng tư của nhà thơ, chẳng ăn nhằm gì đến văn học. Tôi một kẻ yêu thơ Nguyện Tất Nhiên đã đóng góp một bài, “Xin hãy để nhà thơ xứ Bưởi ngủ yên”.  Dù ngày ấy chưa có duyên viết lách, nhưng bài viết được sự chú ý, rồi câu chuyện tàn lụi theo thời gian.

Càng về sau, Nguyễn Tất Nhiên được đánh giá, vinh danh nhiều hơn, thơ được tái bản, ca khúc được yêu cầu, thơ mới được in ấn, nhiều  bài do chính anh viết nhạc cho thơ anh. Nhiều chuyên đề về NTN được thực hiện, mới nhất từ Quán Văn, một tạp chí văn học uy tín, với bài vở đóng góp của nhiều tác giả đã thành danh trong nước và hải ngoại. Trùng hợp, lại được xem vài phác thảo về chân dung NTN và Thà như giọt mưa của Đinh Trưòng Chinh trên Blog PCH, gợi nhớ cho tôi cùng nhiều bạn đọc cảm xúc khó quên về nhà thơ tài hoa này.

Định viết về Duyên nhưng lại dài dòng về khuôn mặt thi nhân một thời chết mệt vì cô, Thực hư thế nào chuyện đời ai biết, nhưng theo dòng thời gian, ‘cô gái Bắc kỳ’ ngày ấy không hề phủ nhận mối quan hệ học trò với nhà thơ, dù nàng đã có chồng và có một cuộc sống rất hạnh phúc. Tôi nhớ có đọc đâu đó, Ngày xưa Bùi thị…có lần viết cho người si mê mình, ‘trước sau chỉ là bạn, nếu có ý gì đó, thì tôi không gặp nữa’, nhưng dù cho tình yêu một chiều, chàng trai vẫn chấp nhận, ‘Duyên của ta tình con gái Bắc/ bởi yêu em nên sầu khổ dịu dàng’’. Nay nhìn lại, để qua yếu tố lãng mạn, dù mến mộ nhà thơ, tác giả đỏan văn này vẫn mừng cho Duyên là không lấy được Nhiên. Ý tưởng ngộ ngĩnh này cũng khó lý giải, âu cũng là định mệnh, định mệnh trong cuộc đời. định mệnh trong tình yêu, định mệnh trong chiến tranh.

Tôi đã đọc và trân trọng bài viết của Chủ Biên Nguyên Minh, Như một lời cám ơn rất nồng ấm, trang trọng khi viết về một phần đời của người con gái đã để lại dấu ấn và nguồn cảm hứng vô tận cho dòng thơ Nguyễn Tất Nhiên.

Trở lại chủ điểm của bài viết, nếu Nguyên Minh biết và gặp được Duyên-Tùng qua Đinh Cường, thì nhờ Đinh Cường mà tôi chú ý đến cặp đôi này qua Những đoạn ghi (dưới hình thức Thơ) khi người họa sĩ  trải lòng về mối quan hệ tình bạn giữa họ và đặc biệt với Duyên, mà trước sau ông vẫn coi như một người em gái trong sinh họat nghệ thuật và ngoài đời.

Từ đó cứ lân la qua mấy Blog thân quen, đặc biệt qua Phạm Cao Hoàng, nơi mà Đ.C. xử dụng như ‘hộp thư’ để nhờ phổ biến và lưu giữ thơ anh, tôi khám phá ra rằng (có thể đã trễ), ‘người tình’ trong Thơ của NTN  cũng là ‘người thơ’ trong cuộc sống đời thường. Nhiều bài thơ sáng tác dưới tên DUYÊN, tuy chỉ là những vần thơ tài tử và tác giả cũng chẳng hề xưng nhận nhà thơ, nhưng trong tôi - một người yêu thơ - vẫn cảm nhận và đánh gía Duyên như người làm thơ rất có tiềm năng, khiêm tốn, đôn hậu, giàu cảm xúc không thua gì so với một số nhà thơ nữ hải ngoại mà tôi có dịp được đọc và thân quen.

Xin viện dẫn vài bài khi ta nghe ký ức của Duyên qua cái chết của một thanh niên trẻ trong thời chiến, anh cũng là bạn học tên Dũng người hàng xóm bên kia sông,   

 

một ngày kia, có tôi

đáp chuyến đò, trưa

tìm đến ngôi nhà, không có số

vách trống, yên bình

khu vườn rộng, bao la

cha mẹ hiền

và một người em gái nhỏ

báo tin buồn

anh D. vừa tử trận, hôm qua

anh ra trường, mới đeo lon chuẩn úy

hỡi dòng sông

tự bao giờ

đã ngập tràn nước mắt.

anh đi rồi

sông buồn, giữ lại, bóng hình anh….

….

(viết cho anh Dũng, tháng tư buồn CÓ MỘT DÒNG SÔNG)

 

Duyên cũng rất trân trọng các con chữ, trong bài ‘xếp lại. xót xa, xưa’, cô cảm nhận với niềm an nhiên sâu sắc  khi đọc những vần thơ qua tác phẩm của một bạn văn,

….

con đường nào

đầy ắp ước mơ. xanh

chữ lăn mình…con chữ long lanh

lời hoan ca, niềm vui lạ

quên những chênh vênh.

gập ghềnh. sóng gió

con chữ mơ màng

ẩn. hiện. giấc mơ, tan

khi . an nhiên

uống ngụm nắng tàn

  

Như tiết tấu một bài hát, thơ của Duyên  phân đoạn, dàn ý, chấm phết có vẻ cầu kỳ, khi đánh máy lại tôi cứ phải dò từng con chữ, nhưng đấy chính là thơ của Duyên. Tuy có lúc giản đơn, nhưng hiểu cho cùng cũng không phải là dễ. Tôi khép lại bài viết với cảm xúc khá ấn tượng về những bức chân dung bằng màu chì của Duyên, khi phác thảo xuất thần các khuôn mặt bạn văn, bằng hữu cô có lòng yêu quí. Như vậy cũng đủ cho người viết khi tình cờ ngẫu hứng muốn ‘Viết về Duyên’.

  

Đỗ Xuân Tê

(Quận Cam, mùa bưởi tháng 6, 2017)  

 

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
12 Tháng Sáu 2016(Xem: 17439)
Con sông Đồng Nai đã đưa ta đến tỉnh Biên Hòa (hòa bình ở biên cương), một trấn đã được sáp nhập vào nước ta năm 1653. Khoảng đất này xưa được gọi là Đông Phố
12 Tháng Năm 2016(Xem: 9862)
Mẹ già như chuối ba hương Như xôi nếp một, như đường mía lau.
09 Tháng Năm 2016(Xem: 12003)
Bao lần khó ngủ trong đêm.Lời ru của mẹ biết tìm nơi đâu?
05 Tháng Năm 2016(Xem: 10345)
Ngày nào còn con người với những buồn vui mất mát, đau khổ lẫn ước mơ, ngày đó tiếng thơ Trần Kiêu Bạc còn mãi ngân vang.
02 Tháng Năm 2016(Xem: 8684)
Băng Tâm xin thắp nén nhang tưởng nhớ đến các SV Đại Hoc Kinh Thương Minh Đức đã phải giã từ giảng đường
30 Tháng Tư 2016(Xem: 8030)
Sẽ mãi mãi theo chân của tất cả cô chú bác, sẽ sống cho thật xứng đáng là đứa con Việt Nam
30 Tháng Tư 2016(Xem: 9948)
Cầu Gành ơi, Biên Hoà ơi. Bối rối… khi tôi về thăm lại quê nhà.
25 Tháng Tư 2016(Xem: 9550)
Xin chân thành gởi nén hương lòng “Tưởng Niệm” đến những Anh Hùng QLVNCH. Những người nằm xuống trong cuộc chiến, những người tuẫn tiết vì Quốc nạn 30/04/1975
23 Tháng Tư 2016(Xem: 7914)
Du lịch là một thú vui mà nhiều người thực hiện để thỏa mãn mơ ước đi khắp thế giới trước khi không thể nào còn sức để đi xa.
09 Tháng Tư 2016(Xem: 8959)
anh không có tiền tài không mang danh vọng. Nhưng anh đã để lại cho đời một tấm lòng nhân hậu, với bạn bè và cho cả tha nhân. Anh đã có một cuộc đời đáng sống.
06 Tháng Tư 2016(Xem: 12528)
Cảm xúc tình cảm giao động của mọi người có mặt hôm đó vượt chỉ số! Một số đã không cầm được nước mắt lăn dài trên má nhăn nheo!
03 Tháng Tư 2016(Xem: 8586)
Anh Viện đã sống một cuộc đời như thế. Một đời sống có nghĩa có nhân, sẽ mỉm cười mãn nguyện khi lúc ta về…
26 Tháng Ba 2016(Xem: 9433)
Xin cho Tôi chia xẻ nỗi đau, nỗi buồn với Đồng Hương Biên Hòa, trong đó có mấy người em của gia đình, và đông đảo bạn đồng môn Ngô Quyền trong nước hay may mắn sống lưu lạc trên toàn thế giới tự do!
23 Tháng Ba 2016(Xem: 9362)
tương lai đất nước đang chờ các em. Hãy ngẩng cao đầu hướng về hồn thiêng sống núi, như chúng tôi trong đêm “ Tưởng Niệm Đồng Đội”
22 Tháng Ba 2016(Xem: 8676)
Như vậy cầu Gành đã có tuổi thọ 113 năm. Chúng ta đã gìn giữ như báu vật, vì đó là biểu tượng của vùng đất Biên Hòa, xứ Đồng Nai
12 Tháng Ba 2016(Xem: 7779)
Tôi sẽ thật vui và cùng bạn bè chia sẻ niềm vui đó. Hạnh phúc không ở đâu xa, ở ngay hiện tại khi mình biết chấp nhận và hưởng thụ nó.
28 Tháng Hai 2016(Xem: 10649)
“Khiết Tâm gọi ta về” ôm lấy những kỷ niệm đẹp, chan hòa tình cảm bạn bè trong đêm Khiết Tâm Không Nước Mắt.
28 Tháng Hai 2016(Xem: 8936)
Năm anh em tôi xúng xính trong những bộ đồ mới đón Tết. Trên bàn thờ hương đèn rực rỡ. Mùi hăng hăng của hoa vạn thọ lan tỏa mênh mông.
08 Tháng Hai 2016(Xem: 7596)
Có điều trong số những người khách đến bệnh viện và đến nhà thăm nườm nợp, chỉ có một người bị cấm cửa: đó chính là ông chủ của... "thần tài kiêu binh" !
08 Tháng Hai 2016(Xem: 7609)
Có điều quái lạ là theo thời gian, con khỉ càng tốt tươi kiêu binh bao nhiêu thì ông ta lại càng... "may mắn" bấy nhiêu.
07 Tháng Hai 2016(Xem: 7562)
Kính gửi đến quý Thầy Cô, quý anh chị đồng môn, quý đồng hương và thân hữu lời chúc mừng tốt đẹp nhất.
31 Tháng Giêng 2016(Xem: 8284)
Mùa Xuân Bính Thân sẽ đem niềm tin đến mọi nơi, mọi người trong ly rượu mừng và tiếng hát đón mùa Xuân mới.
31 Tháng Giêng 2016(Xem: 9283)
Mái chòi nhà ta nửa thiếc, nửa tôn. Vách xọc xệch, nửa ván nửa cà tăng. Nhưng dẫu vậy vẫn là nhà của ta.
17 Tháng Giêng 2016(Xem: 9355)
Gì thì gì, được che lọng cho chồng cũng là một niềm hạnh phúc. Cái hạnh phúc nhỏ nhoi của một người vợ lính . Một con chuột nhắt nhỏ nhắn dễ thương.
08 Tháng Giêng 2016(Xem: 12690)
Cố Giáo Sư Dương Hồng Duyệt một nhạcsỉ cựu giáo sư trường trung học Ngô Quyền Biên Hòa
07 Tháng Giêng 2016(Xem: 9062)
Xóm Gò còn đâu nữa, nó chỉ còn lại trong tâm khảm của những ai còn sống cho tới bây giờ sau bao đổi thay của thời cuộc.
07 Tháng Giêng 2016(Xem: 7701)
Đúng là chị Liên và Dung đã có một mùa Xuân trên đất mới vào dịp Tết đầu tiên trên nước Mỹ bốn mươi năm về trước.
07 Tháng Giêng 2016(Xem: 8676)
Cây Cầy giờ đây không còn nữa, xóm Bửu An cũng không còn, tất cả đã đi vào quên lãng, chỉ còn lại trong tôi một thời trẻ dại
07 Tháng Giêng 2016(Xem: 7797)
gia đình con dân Biên Hòa. Vận nước nổi trôi đã phân tán các thành viên của gia đình chúng tôi, kẻ nơi góc biển - người ngoài chân mây...
07 Tháng Giêng 2016(Xem: 7538)
nhưng tôi tin rằng nếu bỏ quên chiếc xe đạp giống như vậy nửa ngày nơi chốn đông người thì không thể nào tìm lại được
27 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 8333)
Xin cám ơn máu xương, cám ơn công lao những tấm lòng dũng cảm, những người đã chết trong quên lãng
25 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 7430)
Và khi mình có được hạnh phúc, cũng còn bao người đang chịu đựng và cố vượt qua bao nỗi đớn đau…
25 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 7907)
Tôi cũng vậy, cũng cảm thấy lòng vui hơn, ấm áp hơn khi mỗi chiều tan, có bóng trăng tròn treo lững lơ, trôi cùng tôi trên đường về.
24 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 7636)
Chúc mọi người, mọi nhà, các bạn gần xa đều có những ngày lễ Giáng Sinh thật tốt đẹp. Một năm mới vạn sự như ý.
12 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 9232)
Như đang nghiêng cả cõi lòng theo con gió dạt trôi. Nhớ gì mà mắt nghe ầng ậng. Chảy dần…
12 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 9899)
và cũng để soi sáng cho những người yêu thương tìm đến để cùng nhau sống muôn đời bên nhau.
05 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 9870)
cây “đại thụ” duy nhất hiện còn tồn tại, trong ban giảng huấn đầu tiên trung học Ngô Quyền Biên Hòa: Thầy giáo Trần Văn Lộc…
05 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 8912)
Con nói láo để má dùng khi đau yếu. Của một thuở nhà mình túng thiếu.
27 Tháng Mười Một 2015(Xem: 8066)
Cám ơn, cám ơn nhiều lắm những tình cảm yêu thương mà đất nước, gia đình, bạn bè và mọi người đã dành cho bà Chín.
26 Tháng Mười Một 2015(Xem: 8557)
chúng ta cùng giữ vững màu cờ như người cựu chiến binh Hoa Kỳ ấp ủ và khôi phục lại vinh dự cho Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa
15 Tháng Mười Một 2015(Xem: 8303)
Ước gì không có ai chém giết ai, không có ai gây đau khổ cho người khác, thế giới con người cũng giản dị hiền hòa như những câu chuyện cổ tích
15 Tháng Mười Một 2015(Xem: 8020)
Chúc sức khỏe và bình an. Chúc những bất hạnh, tai ương đi xa và biến mất khỏi những người tôi yêu thương, quý mến.
13 Tháng Mười Một 2015(Xem: 8769)
Vĩnh biệt Ba Má dấu yêu của chúng con, cầu mong Ba Má sớm lên Thiên Đàng và phù trợ cho tất cả các ace và các cháu chắt được bình an, mạnh khỏe.
07 Tháng Mười Một 2015(Xem: 8297)
vòng tay ôm lẻ loi cho mình còn mãi thương nhau.
01 Tháng Mười Một 2015(Xem: 8706)
Mẹ sẽ mỉm cươi nhìn xuống các con, cháu của Mẹ nơi đây đang tưởng nhớ về Mẹ với tất cả lòng thành kính thương yêu, gửi đến Mẹ hiền từ của chúng con.
01 Tháng Mười Một 2015(Xem: 8677)
Một người làm việc nơi bệnh viện, chứng kiến nhiều trường hợp chết chóc đáng sợ và những cuộc phân ly tử biệt đau lòng.
24 Tháng Mười 2015(Xem: 13398)
em ước mơ mỗi ngày được gặp anh, nói với anh những lời nồng nàn yêu thương nhất.
24 Tháng Mười 2015(Xem: 8989)
chiến tranh bùng nổ tâm thâm độc.lịch sử ngàn năm lưu dấu thơ
18 Tháng Mười 2015(Xem: 8265)
Vĩnh biệt em trai của chị Hãy yên nghỉ vĩnh hằng.
09 Tháng Mười 2015(Xem: 8583)
Mong các bạn để một chút thời gian suy nghĩ về ý kiến của tôi.