LỜI CUỐI CHÂN THÀNH
Anh Huỳnh Ngọc Chênh là phó thư ký Tòa
soạn báo Thanh Niên, như anh đã tuyên bố
khi anh nghỉ hưu cũng là lúc anh sẽ đóng blog HUỲNH NGỌC CHÊNH, hôm nay trước khi đóng Blog anh đã có một
bài : LỜI NÓI CHÂN THÀNH<http://huynhngocchenh.blogspot.com/2011/10/loi-cuoi-chan-thanh.html>
, một bài viết rất hay và anh đã nói thay cho hàng triệu người dân Việt.
1. Hồi tôi còn rất bé ngồi nghe lóm ba
tôi kể cho các chị tôi nghe câu chuyện
Vua Mi Đi có tai lừa mà không hiểu làm sao tôi lại nhớ đến bây giờ. Chuyện rằng có ông vua nọ tên là Mi
Đi không biết bị làm sao lại có hai tai lông lá và dài nhọn như hai tai lừa.
Vua xấu hổ giấu kín không cho bất kỳ ai
biết bằng cách suốt đêm ngày mang vương miện hoặc mang mũ che kín lại. Nhưng giấu cách nào thì
cũng phải cho một người biết, đó là anh thợ hớt tóc cung đình vì mỗi tháng vua
cũng phải hớt tóc một lần. Dĩ nhiên là
vua phải "hợp đồng"trước với anh thợ nầy là giữ bí mật tuyệt đối hoặc
bị chém đầu.
Có được cái thông tin quan trọng tột
cùng như vậy mà không thông tin lại cho ai quả là một điều khó khăn cùng cực đối
với anh thợ hớt tóc. Một ngày kia chịu hết
nỗi, anh thợ bèn đi tìm đến một cánh đồng trống hoang vu không một bóng người,
chỉ có lau sậy mọc đầy. Tại đây anh hét lên:
Vua Mi Đi có
tai lừa! Vua Mi Đi có tai lừa!.. Hét thỏa thích đến khan cả giọng rồi anh sung
sướng và an tâm trở về. Nào ngờ lau sậy reo vi vu trong gió lại "ghi" được lời
anh. Từ đó mỗi khi gió thổi là chúng cứ vi vu phát lại: "Vua Mi Đi có tai
lừa! Vua Mi Đi có tai lừa!".
Chẳng bao lâu cả kinh thành đều biết
chuyện rồi cuối cùng câu chuyện về tai lừa
của vua cũng đến tai lừa của vua. Anh thợ hớt tóc bị chém đầu. Tôi nhớ ba tôi kể chuyện đó cho các chị tôi
nghe với ngụ ý giáo dục rất phù hợp với
cái thời Việt Cộng còn chui hầm bí mật ở vùng xôi đậu mà chúng tôi đang sinh sống và cũng phù hợp với
tật ngồi lê đôi mách của các chị gái
tôi: Chớ có thóc mách mà mất mạng.
Nhưng sau nầy lớn lên nhớ lại câu chuyện
trên tôi lại nghiệm ra một ý nghĩa khác. Đó là quyền được thông tin của con người.
Anh có thông tin mà không được nói ra, không truyền lại cho người khác thì đau
khổ còn hơn là ăn mà không được ỉa.
Thông tin là những điều anh ghi nhận, thông
tin là những điều anh suy nghĩ và thông tin cũng là những cảm xúc của anh bật
ra khi tương tác với sự vật hoặc ngoại cảnh. Tùy theo cách diễn đạt để truyền tải
mà thông tin ấy có thể là một ký hiệu nguệch ngoạc, có thể là thông báo ngắn gọn, có thể là một bài báo súc tích, có
thể là một áng văn trác tuyệt, một bức họa
sinh động và có thể là một bài thơ mượt mà hoặc một khúc hát mê li. Nói tóm lại thông tin và việc
truyền đi thông tin đã hình thành nên nền
văn hóa của nhân loại. Thông tin vừa là nhu cầu bức thiết vừa là điều kiện cơ bản
để làm nên con người.
2. Người làm trực tiếp trong ngành báo
chí thì khát khao thông tin còn hơn bất kỳ ai. Thế nhưng trong gần hai mươi năm
làm báo, thú thực tôi chưa viết được một
bài báo nào ra hồn. Tôi phải viết bài ở những lãnh vực tôi không am hiểu hoặc
thích thú lắm nên bài vở tầm tầm. Còn lãnh vực tôi thích thú thì phải viết theo quan điểm
và lập trường của đảng. Báo của Đảng nên
phải thông tin định hướng theo ý Đảng, đó là lẻ đương nhiên. Nếu ai có cùng ý với
Đảng thì hẳn sẽ rất hạnh phúc vì sẽ viết được những bài báo hay, rất thật với
lòng mình. Còn tôi thì xin chịu. Tôi có
những cảm xúc, những suy nghĩ, những lời tâm sự, những nhận định về thời cuộc, nhận định về lịch sử.... không
hiểu sao lại chẳng trùng hợp chút nào với
ý Đảng. Ví dụ bài nền tảng đạo lý của hiến pháp cách đây gần 10 năm, nếu viết theo ý mình thì phải
nói đến bản tuyên ngôn nhân quyền- dân
quyền, nói đến đạo lý truyền thống của dân tộc, thế nhưng phải làm tròn theo ý đảng là dựa trên chủ
nghĩa Mác-Lê xa lạ mà cái chủ nghĩa ấy
thì lúc đó, ngay tại nơi sản sinh ra nó là nước Nga, người ta đang vứt bỏ thì làm sao viết cho ra hồn
được. Đây là dịp cuối cùng trên blog,
cho phép tôi được thật lòng. Thế là tôi tìm đến đám lau sậy của riêng mình để
truyền thông tin vào đó. Ban đầu là nhật
ký được ghi chết trong ổ nhớ. Viết thoải mái mọi suy nghĩ, mọi cảm xúc, mọi nhận định của mình
về thời cuộc, về thế giới, về lãnh đạo,
về mọi người chung quanh... hả cả lòng mà chẳng sợ đụng chạm ai. Tuy nhiên thông tin như vậy thì
cũng như chẳng có thông tin gì cả, vì bản
chất của thông tin là sự lan truyền mà ổ nhớ thì không vi vu lại được như đám lau sậy của anh
thợ hớt tóc để tạo ra sự lan truyền. Rồi internet xuất hiện, bãi lau sậy trở nên hiện
đại hơn. Mình hét vào đó có người nghe
được, không những nghe được mà hắn còn nhảy đổng vào hét theo nữa. Đó là blog. Blog làm tăng nguồn
cảm hứng vì thông tin được lan truyền và
tương tác. Lời tâm sự, cảm xúc của mình được chia xẻ, được cảm thông. Nhưng cảm xúc, tâm sự và nhận định của tôi
thiên về khuynh hướng gì? Thú thực tôi
ít am hiểu về kinh tế, không có năng khiếu về mỹ học, trình độ khoa học kỷ thuật thì không tới đâu
nên tôi không có nhận định về kinh tế,
ít có cảm xúc về văn chương nghệ thuật, không đủ hiểu biết để viết về khoa học công nghệ. Tôi có khuynh
hướng về thời cuộc nên những cảm xúc,
tâm sự và nhận định đều hướng vào chuyện thời cuộc. Thế là đụng vào chuyện chính trị nhạy cảm rồi. Vì
viết về chính trị thì phải viết theo
quan điểm nào, đứng trên lập trường nào. Mà khổ nổi quan điểm lập trường của
tôi như đã nói lại không trùng với quan điểm lập trường của đảng đang cầm quyền. Trên lý thuyết,
hiến pháp cho phép mọi công dân được quyền biểu lộ một cách ôn hòa chính kiến của
mình. Tuy nhiên thực lòng mà nói, trên
thực tế, sự biểu lộ quá thật này cũng gây ra không ít trở ngại nhất là khi trang nhật ký
của tôi, nhờ vào sự ưu ái của các blog nổi
tiếng đi trước cho đường link, nên lượng người vào tăng lên một cách nhanh chóng. Thế là nguy hiểm quá. Mình lại tự thấy có
trách nhiệm. Lại phải viết dè chừng, dòm trước ngó sau, uốn lưỡi nhiều lần...
và vì vậy mà cảm xúc, suy nghĩ, nhận định dần dần trở nên nhạt nhạt vì chưa
truyền đạt hết sự thật về những điều
mình suy nghĩ.. Rồi còn bao nhiêu cảm
xúc dâng trào khi đối diện với các sự kiện nóng hổi mà mình đã viết ra nhưng nào có dám đưa
lên. Như chuyện cấm biểu tình, chuyện
các thanh niên công giáo lần lượt bị mất tích một cách khó hiểu, chuyện một số người ra tòa chỉ vì viết
hoặc phát biểu trên báo nước ngoài chính
kiến của mình, chuyện chị Tạ Phong Tần bị bắt, anh Điếu Cày hết hạn tù rồi nhưng vẫn còn bị giam
giữ bí mật đến vợ con cũng không nghe được
thông tin, rồi ngay mới đây chị Bùi Hằng bị bắt giam vô cớ ba ngày, rồi những người công giáo ở
Thái Hà, ở Cồn Dầu, ở Vinh... chưa được
đối xử công bằng.Tôi chỉ bày tỏ cảm xúc của mình về những chuyện ấy chứ có kiến nghị, yêu sách, phản
đối gì đâu mà cũng không dám đưa lên. Tự
thấy mình hèn quá. Cảm xúc, tâm sự thật
lòng thì không dám đưa lên, cái đưa lên thì nhạt nhạt, chưa thật vì phải uốn lưỡi
nhiều lần để che chắn, để tìm sự an toàn. Trang nhật ký của mình để tâm sự vui buồn
dần dần giống như tờ báo đảng mà báo đảng
thì có đến gần cả ngàn tờ rồi mình tham gia thêm làm gì nữa cho thừa. Vậy thì phải đóng blog lại thôi. Nhiều bạn bè
buồn lắm. Nhưng mình còn buồn hơn nữa. Anh Nguyễn Thông nói blog đi vào trong
máu thịt mình còn hơn là vợ nữa, bỏ vợ
còn dễ hơn bỏ blog không biết có đúng không.
3. Qua blog thì quen được nhiều bạn. Bạn
cũ có, học trò cũ có, bạn mới có và bạn ở khắp các phương trời. Có những bạn
chưa hề biết tên và tuổi tác mà sao chỉ
qua vài lời trao đổi đã thấy như là tri kỷ lâu rồi. Có bạn comment vào blog
nhưng phần lớn bạn khác lại email riêng hoặc điện thoại trực tiếp để chia sẻ. Những phản hồi đó
làm mình rất vui vì vừa có tính động
viên lại vừa góp phần điều chỉnh những sai sót và quan trọng nhất là cung cấp cho mình nhiều thông
tin để tham khảo, nêu ra các vấn đề để trao đổi. Có một blog được nhiều người
quan tâm là có thêm một thế giới khác để sống bên cạnh cái thế giới thực đang
có. Trong thế giới mới nầy, được gặp nhiều
người cùng trăn trở, cùng ưu tư, cùng suy nghĩ nên do vậy chỉ thấy toàn những
người bạn tốt đẹp. Chính vậy mà tự dưng thấy có trách nhiệm với bạn bè nên nghĩ
rằng hoặc phải viết chân thật từ đáy lòng hoặc không viết gì cả. Lúc này đóng
blog lại chia tay với các bạn quả là tiếc lắm. Nhưng chẳng thà để lại một chút
tiếc nuối cho nhau còn hơn là cứ kéo dài về sau bằng những bài viết không thật với lòng mình thì cũng phụ
lòng các bạn phải không ạ?
4. Tôi có một giấc mơ. Trước khi đóng
blog lại tôi xin phép nêu lên đây giấc mơ của mình. Chắc không ai phiền hà gì về
những giấc mơ nên tôi lấy hết sự dũng cảm còn lại để kể ra đây:
- Tôi mơ Việt Nam mình thay đổi và đi về
phía ánh sáng như Miến Điện.
- Tôi mơ nhà cầm quyền mình biết nói
không với Trung Quốc, không bị mờ mắt
trước miếng mồi kinh tế của họ.
- Tôi mơ thấy các anh chị đang bị bắt bớ,
tù đày hân hoan bước ra khỏi nơi tăm tối.
Đó là các anh chị: Cù Huy Hà Vũ, Phạm Minh Hoàng, Điếu Cày, Lê Công Định, Nguyễn
Tiến Trung, Tạ Phong Tần, Vi Đức Hối, Nguyễn Văn Lý, Hồ Thị Bích Khương, Nguyễn Xuân Nghĩa,
Phan Thanh Hải, các thanh niên Công
Giáo...vv..vvv...
- Tôi mơ thấy quyền được thông tin của
người dân không bị cấm đoán, báo chí được
tự do và ai cũng có thể nói lên chính kiến của mình mà không bị phiền hà. Bốn điều trong giấc mơ và còn nhiều điều nữa
nhưng thật ra chỉ cần điều mơ ước đầu tiên là có thể có đủ hết các điều còn lại.
5. Viết đến đây thì nổ ra sự kiện Gadafi
bị bắn chết. Kết thúc tất yếu của một kẻ
độc tài tàn bạo, hoang tưởng và ngoan cố chống lại nhân dân, chống lại cả thế giới tiến bộ. Tuy nhiên kết
thúc như Kadafi thì nhục nhã và thê thảm
quá. Nhục nhã vì phải chui vào trong một ống cống để trốn rồi van xin được tha mạng. Thê thảm là những
ngươi lính NTC do quá căm phẫn đã tàn nhẫn kéo lê xác ông trần truồng trên đường
phố. Bọn độc tài hại người, hại dân nào
rồi cũng có những kết thúc tồi tệ, không bị lật đổ ngay lúc đang còn tại vì thì
cũng bị miệng đời phỉ báng đến cả ngàn
năm. Sự tham lam, ích kỷ và ngu xuẫn đã che mờ mắt rất nhiều tên độc tài còn
đang tạm thời tại vị để họ không thấy cái gương sờ sờ ngay trước mắt. Bài học
Gadafi cho thấy, thế giới ở thời đại liên lập không để anh được tự do bắt bớ,
đàn áp và bắn giết nhân dân tùy thích. Dân tộc nào bị áp bức quá rồi đến lúc
cũng phải vùng dậy. 70 năm như Liên Xô,
50 năm như Đông Âu hay 42 năm như Gadafi rồi cũng sụp đổ. Chính vì vậy mà tôi hy vọng rằng giấc mơ của
tôi không mãi mãi chỉ là giấc mơ.
Tạm biệt.
HUỲNH NGỌC CHÊNH
Chủ nhựt 23 tháng 10 năm 2011