Tác
giả sinh trong một gia đình gốc quân y VNCH, Năm 1988, khi 19 tuổi, mới
định cư tại vùng Little Saigon theo diện bảo lãnh đoàn tụ. Sau 7 năm vừa làm vừa học, ông tốt nghiệp bác sĩ nha khoa, và hiện hành nghề tại
Costa Mesa, Nam Cali. Tham dự Viết Về Nước Mỹ từ 2007, ông đã nhận giải
danh dự năm 2008. Hai năm sau, thêm giải Tác Giả Xuất Sắc 2010, với hồi
ký "My Life" chia sẻ kinh nghiệm học tập của ông. Ngoài nghiệp y khoa, Hưng Cao còn là người viết văn, soạn nhạc và từng là chủ tịch câu lạc bộ Tình Nghệ Sĩ. Bài mới của tác gia được ghi là “Viết bên ly cà phê McDonalds, một ngày tháng Tư buồn.”
Ly Cà Phê McDonalds...
Vừa bước ra khỏi phi cơ sau chuyến bay dài hơn mười tiếng đồng hồ từ Paris đến Los Angeles, tôi đã làm cho cả gia đình phải ngạc nhiên khi tôi cố tìm cho bằng được một tiệm McDonalds ngay trong phi trường để mua một ly... cà phê đen.Tôi nhâm nhi ly cà phê còn đang bốc khói và tận hưởng hương vị thơm tho của ly cà phê như vừa tìm lại được hương vị của … người yêu sau bao năm trời xa cách.Lúc đó nếu có ai tình cờ đi ngang qua và biết tôi mới trở về sau chuyến đi đến một đất nước với thủ đô được mệnh danh là kinh đô ánh sáng, với những cung điện nguy nga, với con sông Seine êm đềm đã đi vào bao áng thơ văn, với vườn hoa Luxembourg, và nhất là với những quán cà phê nổi danh khắp thế giới như Les Deux Magots, Café de Flore, Café de la Paix, v.v., có lẽ họ sẽ rất ngạc nhiên khi thấy tôi vừa đặt chân xuống phi trường, lại vội vã đi tìm ly cà phê chỉ đáng giá có hơn một đô la mà thôi!
Có điều gì quyến rũ đằng sau ly cà phê McDonalds đến như vậy?Những ngày lang thang trong vai khách du lịch trên những đường phố Paris, tôi nghe bạn bè nói rằng phải vào thử những ly cà phê "cao sang", danh bất hư truyền, ở những quán cà phê như đã kể trên, tôi cũng mon men vào uống thử cho biết vì tôi vốn là đệ tử của nữ thần có hương vị đăng đắng này. Nhưng rồi hết quán này tới tiệm nọ, những ly cà phê của Paris vẫn không làm thay đổi được tấm lòng chung thủy của tôi với "nàng cà phê" McDonalds.
Hương vị của cà phê Paris cái thì quá đậm đặc, cái thì quá đắng làm tôi không thể nào thích được.Tôi hy vọng người dân Pháp sẽ không có thành kiến với tôi vì dù những ly cà phê với những nhãn hiệu trứ danh vẫn không làm tôi yêu thích nổi hương vị cà phê của Pháp quốc. Mặc dầu những quán cà phê được xây cất ở những vị trí thật đẹp với lối kiến trúc thật nên thơ, nhưng tôi vẫn không quen mắt với cảnh những người Pháp ngồi uống cà phê hàng giờ ngắm ông đi qua bà đi lại. Người dân Pháp vốn có truyền thống thích hưởng thụ như lời kể của bạn tôi, nên cứ đến mùa hè là thành phố Paris như vắng vẻ hẳn đi vì mọi người kéo nhau đi nghỉ hè ở những vùng biển miền Nam nước Pháp.Người Pháp chỉ đi làm có 32 tiếng đồng hồ một tuần, nên chắc chắn là họ có nhiều thời gian để ngồi nhẩn nha bên ly cà phê. Nhìn họ mà tôi thấy thương cho người dân xứ Mỹ của tôi vừa uống cà phê, vừa phải lái xe chạy bạt mạng đến sở làm vì sợ trễ giờ.
Còn có điều gì nữa không đằng sau ly cà phê McDonalds mà nó đã làm cho tôi tương tư sau mấy tuần lễ đi xa? Xin thưa là có.
Ly cà phê và tôi đã gắn bó với nhau như những đôi bạn thân từ những ngày chân ướt chân ráo đến Mỹ. Thời sinh viên lúc tôi còn đi làm phụ việc ở chợ trời vào những ngày cuối tuần, một hôm tôi được ông chủ cao hứng mua tặng cho một ly cà phê McDonalds. Rồi từ đó, ly cà phê và tôi đã trở thành đôi bạn tri kỷ và bản thân tôi cũng bị hương vị của "nàng" làm cho tôi bị "Mỹ hóa" từ lúc nào cũng không hay. Năm tháng trôi qua, "nàng" đã có mặt bên tôi từ những ngày còn học ở trường đại học cộng đồng đến lúc tôi lên trường nha khoa.Học trò, nhất là học trò Việt Nam tị nạn như bọn tôi thì luôn luôn bị bệnh thiếu ngủ. Hết vùi đầu vô bài vở ở trường, rồi ngoài giờ học, tôi lại phải đi làm thêm bán thời gian để có tiền mua sách vở, nên cơn bệnh thiếu ngủ lúc nào cũng rình rập, hành hạ tôi. Những lúc đó, ly cà phê đã trở thành vị thần hộ mệnh cho tôi. Nhiều lần, tôi lén đem "nàng" vào trong thư viện của trường, nơi cấm kỵ của "đồ ăn và nước uống". Tuy nhiên, tôi rất khó mà giấu được ly cà phê vì "nàng" lúc nào cũng toả ra hương thơm làm tỉnh táo bao chàng sinh viên si... ngủ hơn si tình đang ngồi ở những bàn cạnh bên. Tội nghiệp bà quản thủ thư viện, sau nhiều lần cảnh cáo tôi về tội mang cà phê vào trong thư viện, nhưng rồi bà cũng phải lờ đi cho tôi vì chắc bà thà ngửi mùi cà phê còn hơn phải ái ngại nhìn cảnh tôi ngủ vùi đầu trên quyển sách.Cứ thế mà "nàng" và tôi đã đi bên nhau qua bao nhiêu năm tháng, đã cứu sống tôi với nhiều lần suýt ngủ gục bên tay lái trên freeway đến chỗ làm hay tới trường.Rồi cho đến ngày tôi ra trường, "nàng" vẫn là người bạn thuỷ chung.Thật ra, có lần tôi nghe lời một đứa bạn, bảo tôi thử uống những lon Coke bán trong những vending machine đặt trong trường vì có nhiều chất caffein trong thứ nước uống này.Tuy nhiên, tôi không thích uống thứ nước đường có nhiều gas này, và chúng cũng không làm tôi tỉnh táo được bao nhiêu, nên một thời gian ngắn sau đó, tôi cũng trở lại với "nàng"."Nàng" vẫn vui vẻ đón nhận lại tôi mà không chút phàn nàn, không đắng hơn vì hờn dỗi, mà cũng chẳng ngọt ngào hơn thêm được chút nào.
Ly Cà Phê Tiệm Donuts...
Sau khi ra trường, tôi mở phòng mạch trong một khu thương mại khá sầm uất, cách không xa khu Little Saigon bao nhiêu. Cũng như phần lớn các khu thương mại khác, khu này cũng không thể thiếu ba "cư dân" chính là một tiệm giặt đồ, một tiệm nail và một tiệm bán donuts. Tôi không muốn lạm bàn về các tiệm nail, phần lớn do người Việt làm chủ, vì tôi biết đã có nhiều bài viết về sự cần cù, nhẫn nại của người Việt tị nạn với rất nhiều gương thành công từ những tiệm này. Nếu có ai đó làm con số thống kê, chắc chắn sẽ có một con số không nhỏ những kỹ sư, bác sĩ người Việt Nam thuộc thế hệ thứ hai được nuôi nấng và thành đạt nhờ vào những bàn tay lao động vất vả, cần cù và hy sinh của những đấng sinh thành xuất thân từ ngành nghề này.Trong bài viết này, tôi muốn nói đến tiệm bán donuts trong khu thương mại vì nó có liên quan đến đề tài "ly cà phê" của tôi.Thật ra thì tiệm McDonalds cũng cách chỗ phòng mạch của tôi không xa, và thuận tiện hơn cho tôi vì tôi có thể ung dung đón lấy ly cà phi để nhâm nhi khi lái xe qua ngõ "drive - thru" mà tôi không cần phải bước ra khỏi xe để đón "nàng", nhất là trong những ngày mưa gió.Nhưng từ khi tình cờ ghé vào mua hộp donuts cho nhân viên, tôi gặp người chủ tiệm, một người phụ nữ Châu Á đã luống tuổi.Bà là người gốc Cambodia và có thể nói bập bẹ dăm ba câu tiếng Việt để xã giao với tôi.Tiếng Anh của bà không rành, và tôi thấy bà rất tội nghiệp khi luôn miệng hỏi khách với mỗi một chữ "And...?" kéo dài sau khi khách hàng hỏi mua một món gì đó.Ý bà muốn hỏi họ muốn mua thêm gì nữa không.
Vài lần trở lại sau đó, tôi được biết thêm về hoàn cảnh của bà.Cả gia đình bà sống nhờ vào tiệm donut vì ông chồng đang bị bệnh nặng và hai đứa con vừa mới bước vào đại học. Nghề bán donut mà phần lớn người Cambodian làm chủ những cửa tiệm donut cũng cực khổ không thua gì nghề làm nail của người Việt Nam.Họ phải dậy từ sáng sớm để chuẩn bị nhào bột, làm bánh, nướng bánh, v.v.Từ khi biết được hoàn cảnh đáng thương của gia đình bà, tôi đành từ giã ly cà phê McDonalds đã theo tôi trong suốt bao nhiêu năm tháng từ lúc còn đi học đến khi ra trường, để đến tiệm donut mua ủng hộ cho bà. Mãi đến mấy năm sau đó, khi chồng của bà qua đời và mấy đứa con ra trường, bà sang lại tiệm cho một người khác.Tiệm thay đổi chủ và cách tiếp đãi và cách pha cà phê của người chủ mới cũng không được như bà lúc trước.Mỗi lần vào tiệm, tôi nhớ tiếng "And...?" kéo dài của bà, nhớ đôi mắt thâm quần vì mất ngủ và sau đó, tôi không còn trở lại tiệm Donuts đó nữa mà trở lại với ly cà phê McDonalds ngày xưa.Tất nhiên, "nàng" vẫn chung thủy chờ tôi như ngày xưa tôi đã dám nghe lời bạn bè cả gan bỏ "nàng" để theo nàng Coke lạnh lùng (vì nằm trong vending machine).
Ly Cà Phê ViệtTrên Đất Mỹ...
Chúng ta đi, mang theo quê hương.Chúng ta mang theo luôn cả những tập quán và thói quen chỉ người Việt mới có, đến xứ người. Ly cà phê cũng cùng chung số phận này.Những quán cà phê theo kiểu Việt Nam được mọc lên khắp nơi, hầu như bất cứ chỗ nào có mặt người Việt.Dù trưởng thành ở Việt Nam và đến Mỹ ở tuổi gần 20, tôi vẫn không thể nào quen được cảnh những anh chàng thanh niên trẻ tuổi ngồi tụm năm tụm bảy bên những ly cà phê hàng giờ đồng hồ, hoặc la ó, cãi vã bên những bàn cờ tướng.Khói thuốc lá thì nồng nặc dù đã có lệnh cấm hút thuốc trong những cửa tiệm.Chưa kể những tiệm cà phê Việt Nam với những cô tiếp viên đã làm tốn bao nhiêu bút mực của những phóng viên người bản xứ đến lấy tin vì ... thấy lạ mắt và có thành phố đã phải ra lệnh cấm ăn mặc quá hở hang của những cô tiếp đãi viên vì thiếu thuần phong mỹ tục.Vì chút lợi lộc trước mắt của một số chủ quán, hình ảnh của ly cà phê của người Việt tị nạn cũng đã phải chịu ít nhiều tai tiếng.Tất nhiên, bên cạnh những tiệm cà phê với lối kinh doanh "đầy sáng tạo" như vậy, vẫn có những tiệm cà phê rất chuyên nghiệp.Tuy nhiên,không biết có mấy ai trong chúng ta tự hỏi tại sao những quán cà phê của người Việt Nam trên đất Mỹ vẫn rất hiếm thấy có những cặp tình nhân đưa nhau đến làm điểm hẹn hò?Tôi vẫn nhớ lần đầu tiên khi tôi đưa người bạn đời, lúc đó chúng tôi chưa lập gia đình, vào trong một quán cà phê Việt Nam.Mọi ánh mắt đều đổ dồn vào chúng tôi vì chắc không có ai "dại dột" dẫn bạn gái vào quán cà phê như tôi.Kể từ đó, chúng tôi không còn hẹn hò trong quán cà phê nữa.Chẳng bù cho những cửa tiệm cà phê của Mỹ, như Starbucks chẳng hạn, vẫn còn đậm nét hình ảnh thật dễ thương với những cô cậu học trò bên những chiếc laptop hay vùi đầu bên những trang sách.Đó đây trong quán, chúng ta thường bắt gặp những người khách rất lịch sự, từ những công sở ghé đến nhâm nhi ly cà phê tìm một ít phút thư giản trong giờ nghỉ hay có những người hẹn nhau đến để bàn công việc làm ăn, v.v.Có lẽ vì cách kinh doanh trong một khung cảnh lịch sự và ấm cúng như vậy mà cà phê Starbucks đã trở thành một thương hiệu rất nổi tiếng với nhiều cửa hàng mọc lên trên khắp nước Mỹ và ở một số quốc gia khác. Viết đến đây, tôi nghĩ rằng chắc sẽ có người cho tôi bị "Mỹ hóa", hay theo xu hướng ngoại lai.Nhưng tôi thiết nghĩ, nếu đó là một điều hay và là một gương thành công, thì cũng đáng cho chúng ta học hỏi lắm chứ.Gần đây, cũng có những thương hiệu của người Việt như Lee Sandwiches, có lẽ cũng đã học hỏi được hình thức kinh doanh này, nên đã rất thành công với nhiều cửa tiệm được mở ra ở nhiều nơi trên nước Mỹ.Tuy nhiên, tôi chỉ tiếc rằng trong những tiệm này, ly cà phê vẫn kèm theo những ổ bánh mỳ và những món ăn Việt nam, nên chưa hoàn toàn tạo ra một nơi để khách dừng chân có thể thưởng thức một ly cà phê Việt Nam hoàn toàn trong một khung cảnh đầy hương vị...cà phê mà thôi.Chắc chắn trong tương lai, những ly cà phê của người Việt trên đất Mỹ sẽ được các thế hệ trẻ tạo cho một chỗ đứng ngang hàng với những cửa tiệm như Starbucks của Mỹ.Lúc đó biết đâu chừng, tôi sẽ phải một lần nữa rời xa "nàng" cà phê McDonalds của tôi vì đâu đó trong tôi, chắc chắn vẫn còn là người Việt Nam và vẫn muốn tìm về những gì gần gũi thân thương của cội nguồn.
Ly Cà Phê Ở Quê Hương...
Nhắc đến cội nguồn, chúng ta vẫn thấy nhan nhản những sản phẩm cà phê được bày bán trong các chợ của người Việt với những nhãn hiệu được chế biến từ trong nước.Tuy nhiên, khi đọc những bài báo viết về những cách thức sản xuất cũng như chất lượng của những sản phẩm này, cá nhân tôi rất e ngại mua về dùng dù rằng đó là những sản phẩm của Việt Nam.
Trong một chuyến đi làm công tác thiện nguyện với một phái đoàn y nha dược cách đây khoảng sáu năm, tôi tình cờ gặp lại một người bạn học cũ trên một con đường của thành phố Sài Gòn.Người bạn mời tôi vào một quán cà phê có tên "Trung Nguyên" với lời giới thiệu rất tự hào, "Cà phê số một của Việt Nam đó nhe!". Vì tò mò và nể bạn, tôi cũng vào uống thử cho biết dù tôi không lạ gì với nhãn hiệu này vì chúng vẫn được bày bán ở khắp các chợ Việt Nam trên đất Mỹ.
Cảm giác của tôi khi nhấp ngụm cà phê đầu tiên dường như thể tôi vừa uống một thứ nước đắng thật nhạt nhẽo.Có lẽ vì đằng sau ly cà phê đó, tôi thấy cả một quê hương Việt Nam của tôi vẫn còn đắm chìm trong nghèo khó, với những em bé bệnh đau, tật nguyền không có mấy ai quan tâm, thương xót. Những kẻ giàu sang, lắm của nhiều tiền vì có địa vị, chức tước, quyền thế vẫn ung dung ăn chơi hưởng thụ, và dửng dưng trước những cảnh đời khó khăn nghèo đói của những người đồng hương của họ đang hiện diện xung quanh.Những tên con ông cháu cha vẫn ung dung tiêu tiền như nước hàng đêm ở những vũ trường hay nhà hàng sang trọng trong khi những cô gái từ miền quê phải bán mình hay cam chịu làm vợ cho những kẻ không cùng chủng tộc và sống vất vưởng tha hương nơi quê chồng. Vẫn có những em bé không đủ tiền để đến trường nên phải sống lây lất bên vỉa hè giúp gia đình tìm kế sinh nhai bằng cách bán những tờ vé số.Và còn biết bao nhiêu cảnh đời đau khổ và oan ức khác của người dân bị cướp đất,cướp nhà, và có lẽ cuộc đời của họ còn đen hơn cả ly cà phê mà tôi đang cầm ở trên tay.Thử hỏi làm sao tôi có thể để lòng mình thanh thản để ngồi nhâm nhi ly cà phê trong một quán cà phê Trung Nguyên với cái vẻ bề ngoài sang trọng đầy giả tạo đến trơ trẻn này.
Còn bao nhiêu đắng cay đằng sau những ly cà phê ở quê hương tôi? Từ chuyến đi đó đến nay, tôi đã nguyện với lòng mình rằng tôi sẽ không bao giờ trở về cho đến khi nào quê hương Việt Nam không còn bóng ma cộng sản đã gây ra bao nhiêu cảnh tang tóc đau thương cho quê hương, cho đồng bào của tôi.
Ngày ấy, chắc chắn ly cà phê sẽ ngon hơn và tràn đầy hương vị nghĩa tình. Riêng tôi, tôi sẽ mãi mãi nhớ ơn ly cà phê McDonalds đã luôn ở bên tôi từ những ngày đầu khi đến Mỹ.
Ly Cà Phê McDonalds...
Vừa bước ra khỏi phi cơ sau chuyến bay dài hơn mười tiếng đồng hồ từ Paris đến Los Angeles, tôi đã làm cho cả gia đình phải ngạc nhiên khi tôi cố tìm cho bằng được một tiệm McDonalds ngay trong phi trường để mua một ly... cà phê đen.Tôi nhâm nhi ly cà phê còn đang bốc khói và tận hưởng hương vị thơm tho của ly cà phê như vừa tìm lại được hương vị của … người yêu sau bao năm trời xa cách.Lúc đó nếu có ai tình cờ đi ngang qua và biết tôi mới trở về sau chuyến đi đến một đất nước với thủ đô được mệnh danh là kinh đô ánh sáng, với những cung điện nguy nga, với con sông Seine êm đềm đã đi vào bao áng thơ văn, với vườn hoa Luxembourg, và nhất là với những quán cà phê nổi danh khắp thế giới như Les Deux Magots, Café de Flore, Café de la Paix, v.v., có lẽ họ sẽ rất ngạc nhiên khi thấy tôi vừa đặt chân xuống phi trường, lại vội vã đi tìm ly cà phê chỉ đáng giá có hơn một đô la mà thôi!
Có điều gì quyến rũ đằng sau ly cà phê McDonalds đến như vậy?Những ngày lang thang trong vai khách du lịch trên những đường phố Paris, tôi nghe bạn bè nói rằng phải vào thử những ly cà phê "cao sang", danh bất hư truyền, ở những quán cà phê như đã kể trên, tôi cũng mon men vào uống thử cho biết vì tôi vốn là đệ tử của nữ thần có hương vị đăng đắng này. Nhưng rồi hết quán này tới tiệm nọ, những ly cà phê của Paris vẫn không làm thay đổi được tấm lòng chung thủy của tôi với "nàng cà phê" McDonalds.
Hương vị của cà phê Paris cái thì quá đậm đặc, cái thì quá đắng làm tôi không thể nào thích được.Tôi hy vọng người dân Pháp sẽ không có thành kiến với tôi vì dù những ly cà phê với những nhãn hiệu trứ danh vẫn không làm tôi yêu thích nổi hương vị cà phê của Pháp quốc. Mặc dầu những quán cà phê được xây cất ở những vị trí thật đẹp với lối kiến trúc thật nên thơ, nhưng tôi vẫn không quen mắt với cảnh những người Pháp ngồi uống cà phê hàng giờ ngắm ông đi qua bà đi lại. Người dân Pháp vốn có truyền thống thích hưởng thụ như lời kể của bạn tôi, nên cứ đến mùa hè là thành phố Paris như vắng vẻ hẳn đi vì mọi người kéo nhau đi nghỉ hè ở những vùng biển miền Nam nước Pháp.Người Pháp chỉ đi làm có 32 tiếng đồng hồ một tuần, nên chắc chắn là họ có nhiều thời gian để ngồi nhẩn nha bên ly cà phê. Nhìn họ mà tôi thấy thương cho người dân xứ Mỹ của tôi vừa uống cà phê, vừa phải lái xe chạy bạt mạng đến sở làm vì sợ trễ giờ.
Còn có điều gì nữa không đằng sau ly cà phê McDonalds mà nó đã làm cho tôi tương tư sau mấy tuần lễ đi xa? Xin thưa là có.
Ly cà phê và tôi đã gắn bó với nhau như những đôi bạn thân từ những ngày chân ướt chân ráo đến Mỹ. Thời sinh viên lúc tôi còn đi làm phụ việc ở chợ trời vào những ngày cuối tuần, một hôm tôi được ông chủ cao hứng mua tặng cho một ly cà phê McDonalds. Rồi từ đó, ly cà phê và tôi đã trở thành đôi bạn tri kỷ và bản thân tôi cũng bị hương vị của "nàng" làm cho tôi bị "Mỹ hóa" từ lúc nào cũng không hay. Năm tháng trôi qua, "nàng" đã có mặt bên tôi từ những ngày còn học ở trường đại học cộng đồng đến lúc tôi lên trường nha khoa.Học trò, nhất là học trò Việt Nam tị nạn như bọn tôi thì luôn luôn bị bệnh thiếu ngủ. Hết vùi đầu vô bài vở ở trường, rồi ngoài giờ học, tôi lại phải đi làm thêm bán thời gian để có tiền mua sách vở, nên cơn bệnh thiếu ngủ lúc nào cũng rình rập, hành hạ tôi. Những lúc đó, ly cà phê đã trở thành vị thần hộ mệnh cho tôi. Nhiều lần, tôi lén đem "nàng" vào trong thư viện của trường, nơi cấm kỵ của "đồ ăn và nước uống". Tuy nhiên, tôi rất khó mà giấu được ly cà phê vì "nàng" lúc nào cũng toả ra hương thơm làm tỉnh táo bao chàng sinh viên si... ngủ hơn si tình đang ngồi ở những bàn cạnh bên. Tội nghiệp bà quản thủ thư viện, sau nhiều lần cảnh cáo tôi về tội mang cà phê vào trong thư viện, nhưng rồi bà cũng phải lờ đi cho tôi vì chắc bà thà ngửi mùi cà phê còn hơn phải ái ngại nhìn cảnh tôi ngủ vùi đầu trên quyển sách.Cứ thế mà "nàng" và tôi đã đi bên nhau qua bao nhiêu năm tháng, đã cứu sống tôi với nhiều lần suýt ngủ gục bên tay lái trên freeway đến chỗ làm hay tới trường.Rồi cho đến ngày tôi ra trường, "nàng" vẫn là người bạn thuỷ chung.Thật ra, có lần tôi nghe lời một đứa bạn, bảo tôi thử uống những lon Coke bán trong những vending machine đặt trong trường vì có nhiều chất caffein trong thứ nước uống này.Tuy nhiên, tôi không thích uống thứ nước đường có nhiều gas này, và chúng cũng không làm tôi tỉnh táo được bao nhiêu, nên một thời gian ngắn sau đó, tôi cũng trở lại với "nàng"."Nàng" vẫn vui vẻ đón nhận lại tôi mà không chút phàn nàn, không đắng hơn vì hờn dỗi, mà cũng chẳng ngọt ngào hơn thêm được chút nào.
Ly Cà Phê Tiệm Donuts...
Sau khi ra trường, tôi mở phòng mạch trong một khu thương mại khá sầm uất, cách không xa khu Little Saigon bao nhiêu. Cũng như phần lớn các khu thương mại khác, khu này cũng không thể thiếu ba "cư dân" chính là một tiệm giặt đồ, một tiệm nail và một tiệm bán donuts. Tôi không muốn lạm bàn về các tiệm nail, phần lớn do người Việt làm chủ, vì tôi biết đã có nhiều bài viết về sự cần cù, nhẫn nại của người Việt tị nạn với rất nhiều gương thành công từ những tiệm này. Nếu có ai đó làm con số thống kê, chắc chắn sẽ có một con số không nhỏ những kỹ sư, bác sĩ người Việt Nam thuộc thế hệ thứ hai được nuôi nấng và thành đạt nhờ vào những bàn tay lao động vất vả, cần cù và hy sinh của những đấng sinh thành xuất thân từ ngành nghề này.Trong bài viết này, tôi muốn nói đến tiệm bán donuts trong khu thương mại vì nó có liên quan đến đề tài "ly cà phê" của tôi.Thật ra thì tiệm McDonalds cũng cách chỗ phòng mạch của tôi không xa, và thuận tiện hơn cho tôi vì tôi có thể ung dung đón lấy ly cà phi để nhâm nhi khi lái xe qua ngõ "drive - thru" mà tôi không cần phải bước ra khỏi xe để đón "nàng", nhất là trong những ngày mưa gió.Nhưng từ khi tình cờ ghé vào mua hộp donuts cho nhân viên, tôi gặp người chủ tiệm, một người phụ nữ Châu Á đã luống tuổi.Bà là người gốc Cambodia và có thể nói bập bẹ dăm ba câu tiếng Việt để xã giao với tôi.Tiếng Anh của bà không rành, và tôi thấy bà rất tội nghiệp khi luôn miệng hỏi khách với mỗi một chữ "And...?" kéo dài sau khi khách hàng hỏi mua một món gì đó.Ý bà muốn hỏi họ muốn mua thêm gì nữa không.
Vài lần trở lại sau đó, tôi được biết thêm về hoàn cảnh của bà.Cả gia đình bà sống nhờ vào tiệm donut vì ông chồng đang bị bệnh nặng và hai đứa con vừa mới bước vào đại học. Nghề bán donut mà phần lớn người Cambodian làm chủ những cửa tiệm donut cũng cực khổ không thua gì nghề làm nail của người Việt Nam.Họ phải dậy từ sáng sớm để chuẩn bị nhào bột, làm bánh, nướng bánh, v.v.Từ khi biết được hoàn cảnh đáng thương của gia đình bà, tôi đành từ giã ly cà phê McDonalds đã theo tôi trong suốt bao nhiêu năm tháng từ lúc còn đi học đến khi ra trường, để đến tiệm donut mua ủng hộ cho bà. Mãi đến mấy năm sau đó, khi chồng của bà qua đời và mấy đứa con ra trường, bà sang lại tiệm cho một người khác.Tiệm thay đổi chủ và cách tiếp đãi và cách pha cà phê của người chủ mới cũng không được như bà lúc trước.Mỗi lần vào tiệm, tôi nhớ tiếng "And...?" kéo dài của bà, nhớ đôi mắt thâm quần vì mất ngủ và sau đó, tôi không còn trở lại tiệm Donuts đó nữa mà trở lại với ly cà phê McDonalds ngày xưa.Tất nhiên, "nàng" vẫn chung thủy chờ tôi như ngày xưa tôi đã dám nghe lời bạn bè cả gan bỏ "nàng" để theo nàng Coke lạnh lùng (vì nằm trong vending machine).
Ly Cà Phê ViệtTrên Đất Mỹ...
Chúng ta đi, mang theo quê hương.Chúng ta mang theo luôn cả những tập quán và thói quen chỉ người Việt mới có, đến xứ người. Ly cà phê cũng cùng chung số phận này.Những quán cà phê theo kiểu Việt Nam được mọc lên khắp nơi, hầu như bất cứ chỗ nào có mặt người Việt.Dù trưởng thành ở Việt Nam và đến Mỹ ở tuổi gần 20, tôi vẫn không thể nào quen được cảnh những anh chàng thanh niên trẻ tuổi ngồi tụm năm tụm bảy bên những ly cà phê hàng giờ đồng hồ, hoặc la ó, cãi vã bên những bàn cờ tướng.Khói thuốc lá thì nồng nặc dù đã có lệnh cấm hút thuốc trong những cửa tiệm.Chưa kể những tiệm cà phê Việt Nam với những cô tiếp viên đã làm tốn bao nhiêu bút mực của những phóng viên người bản xứ đến lấy tin vì ... thấy lạ mắt và có thành phố đã phải ra lệnh cấm ăn mặc quá hở hang của những cô tiếp đãi viên vì thiếu thuần phong mỹ tục.Vì chút lợi lộc trước mắt của một số chủ quán, hình ảnh của ly cà phê của người Việt tị nạn cũng đã phải chịu ít nhiều tai tiếng.Tất nhiên, bên cạnh những tiệm cà phê với lối kinh doanh "đầy sáng tạo" như vậy, vẫn có những tiệm cà phê rất chuyên nghiệp.Tuy nhiên,không biết có mấy ai trong chúng ta tự hỏi tại sao những quán cà phê của người Việt Nam trên đất Mỹ vẫn rất hiếm thấy có những cặp tình nhân đưa nhau đến làm điểm hẹn hò?Tôi vẫn nhớ lần đầu tiên khi tôi đưa người bạn đời, lúc đó chúng tôi chưa lập gia đình, vào trong một quán cà phê Việt Nam.Mọi ánh mắt đều đổ dồn vào chúng tôi vì chắc không có ai "dại dột" dẫn bạn gái vào quán cà phê như tôi.Kể từ đó, chúng tôi không còn hẹn hò trong quán cà phê nữa.Chẳng bù cho những cửa tiệm cà phê của Mỹ, như Starbucks chẳng hạn, vẫn còn đậm nét hình ảnh thật dễ thương với những cô cậu học trò bên những chiếc laptop hay vùi đầu bên những trang sách.Đó đây trong quán, chúng ta thường bắt gặp những người khách rất lịch sự, từ những công sở ghé đến nhâm nhi ly cà phê tìm một ít phút thư giản trong giờ nghỉ hay có những người hẹn nhau đến để bàn công việc làm ăn, v.v.Có lẽ vì cách kinh doanh trong một khung cảnh lịch sự và ấm cúng như vậy mà cà phê Starbucks đã trở thành một thương hiệu rất nổi tiếng với nhiều cửa hàng mọc lên trên khắp nước Mỹ và ở một số quốc gia khác. Viết đến đây, tôi nghĩ rằng chắc sẽ có người cho tôi bị "Mỹ hóa", hay theo xu hướng ngoại lai.Nhưng tôi thiết nghĩ, nếu đó là một điều hay và là một gương thành công, thì cũng đáng cho chúng ta học hỏi lắm chứ.Gần đây, cũng có những thương hiệu của người Việt như Lee Sandwiches, có lẽ cũng đã học hỏi được hình thức kinh doanh này, nên đã rất thành công với nhiều cửa tiệm được mở ra ở nhiều nơi trên nước Mỹ.Tuy nhiên, tôi chỉ tiếc rằng trong những tiệm này, ly cà phê vẫn kèm theo những ổ bánh mỳ và những món ăn Việt nam, nên chưa hoàn toàn tạo ra một nơi để khách dừng chân có thể thưởng thức một ly cà phê Việt Nam hoàn toàn trong một khung cảnh đầy hương vị...cà phê mà thôi.Chắc chắn trong tương lai, những ly cà phê của người Việt trên đất Mỹ sẽ được các thế hệ trẻ tạo cho một chỗ đứng ngang hàng với những cửa tiệm như Starbucks của Mỹ.Lúc đó biết đâu chừng, tôi sẽ phải một lần nữa rời xa "nàng" cà phê McDonalds của tôi vì đâu đó trong tôi, chắc chắn vẫn còn là người Việt Nam và vẫn muốn tìm về những gì gần gũi thân thương của cội nguồn.
Ly Cà Phê Ở Quê Hương...
Nhắc đến cội nguồn, chúng ta vẫn thấy nhan nhản những sản phẩm cà phê được bày bán trong các chợ của người Việt với những nhãn hiệu được chế biến từ trong nước.Tuy nhiên, khi đọc những bài báo viết về những cách thức sản xuất cũng như chất lượng của những sản phẩm này, cá nhân tôi rất e ngại mua về dùng dù rằng đó là những sản phẩm của Việt Nam.
Trong một chuyến đi làm công tác thiện nguyện với một phái đoàn y nha dược cách đây khoảng sáu năm, tôi tình cờ gặp lại một người bạn học cũ trên một con đường của thành phố Sài Gòn.Người bạn mời tôi vào một quán cà phê có tên "Trung Nguyên" với lời giới thiệu rất tự hào, "Cà phê số một của Việt Nam đó nhe!". Vì tò mò và nể bạn, tôi cũng vào uống thử cho biết dù tôi không lạ gì với nhãn hiệu này vì chúng vẫn được bày bán ở khắp các chợ Việt Nam trên đất Mỹ.
Cảm giác của tôi khi nhấp ngụm cà phê đầu tiên dường như thể tôi vừa uống một thứ nước đắng thật nhạt nhẽo.Có lẽ vì đằng sau ly cà phê đó, tôi thấy cả một quê hương Việt Nam của tôi vẫn còn đắm chìm trong nghèo khó, với những em bé bệnh đau, tật nguyền không có mấy ai quan tâm, thương xót. Những kẻ giàu sang, lắm của nhiều tiền vì có địa vị, chức tước, quyền thế vẫn ung dung ăn chơi hưởng thụ, và dửng dưng trước những cảnh đời khó khăn nghèo đói của những người đồng hương của họ đang hiện diện xung quanh.Những tên con ông cháu cha vẫn ung dung tiêu tiền như nước hàng đêm ở những vũ trường hay nhà hàng sang trọng trong khi những cô gái từ miền quê phải bán mình hay cam chịu làm vợ cho những kẻ không cùng chủng tộc và sống vất vưởng tha hương nơi quê chồng. Vẫn có những em bé không đủ tiền để đến trường nên phải sống lây lất bên vỉa hè giúp gia đình tìm kế sinh nhai bằng cách bán những tờ vé số.Và còn biết bao nhiêu cảnh đời đau khổ và oan ức khác của người dân bị cướp đất,cướp nhà, và có lẽ cuộc đời của họ còn đen hơn cả ly cà phê mà tôi đang cầm ở trên tay.Thử hỏi làm sao tôi có thể để lòng mình thanh thản để ngồi nhâm nhi ly cà phê trong một quán cà phê Trung Nguyên với cái vẻ bề ngoài sang trọng đầy giả tạo đến trơ trẻn này.
Còn bao nhiêu đắng cay đằng sau những ly cà phê ở quê hương tôi? Từ chuyến đi đó đến nay, tôi đã nguyện với lòng mình rằng tôi sẽ không bao giờ trở về cho đến khi nào quê hương Việt Nam không còn bóng ma cộng sản đã gây ra bao nhiêu cảnh tang tóc đau thương cho quê hương, cho đồng bào của tôi.
Ngày ấy, chắc chắn ly cà phê sẽ ngon hơn và tràn đầy hương vị nghĩa tình. Riêng tôi, tôi sẽ mãi mãi nhớ ơn ly cà phê McDonalds đã luôn ở bên tôi từ những ngày đầu khi đến Mỹ.
Gửi ý kiến của bạn
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D980323982.-%3B)