10:28 SA
Thứ Năm
28
Tháng Ba
2024

RẰM THÁNG GIÊNG - TẾT NGUYÊN TIÊU - HOÀNG QUỲNH HƯƠNG

10 Tháng Hai 201412:00 SA(Xem: 9817)

nguyentieu-large-content

Rằm Tháng Giêng, Tết Nguyên Tiêu

(Tết Thượng Nguyên)

Hoàng Quỳnh Hương

(Hoàng Ánh Nguyệt)

 Mùa Xuân là mùa đẹp nhất trong năm.

 Cùng với mùa Xuân, tháng Giêng cũng là tháng của mùa Xuân, người ta càng trìu mến, không có gì lạ hết, tim người ta cũng dường như trẻ hơn ra và đập mạnh hơn so những ngày mùa Đông lạnh giá.

 Việt Nam là một quốc gia nông nghiệp. Dòng lịch sử cho thấy đất nước chúng ta đã có những thời gian cực thịnh. Quê hương đã cất lời ca tiếng hát hoà cùng với thiên nhiên.

 Tiếng hát, lời ca đó là con sông hiền hoà, tươi mát, êm ả chảy xuôi theo dòng thời gian làm nẩy sinh những lễ hội mùa Xuân; những điệu hò câu hát, tạo nên một nền văn hoá phong phú mà chúng ta vẫn hằng hãnh diện là bốn ngàn năm văn hiến.

 Chúng ta được biết rằng, những nhà nghiên cứu về văn hoá trên thế giới đã vô cùng ngạc nhiên và thích thú khi tìm hiểu, biết đến những điệu hò câu hát khác nhau của dân ta, từ địa đầu ải Nam Quan cho đến mũi Cà Mau. Ở đâu, chúng ta cũng có những lối ru em khác nhau, một lối hát vô cùng phong phú, đặc biệt không nơi nào giống nơi nào. Nhất là những lời đối đáp rất văn chương cũng không kém phần lãng mạn và tình tứ, đôi khi đi đến sổ sàng trong những hội mùa Xuân.

…………………….

 Trăng tháng Giêng non như người con gái mơn mởn đào tơ, hình như cũng đẹp hơn các tháng khác. Cái đẹp của trăng Rằm tháng Giêng giống như nét đẹp của nàng tiên nữ kiêu sa huyền diệu…

 Nét văn hoá chung gặp nhau của 3 miền: Bắc, Trung, Nam trong Lễ Hội Rằm tháng Giêng:

Lễ Tết quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng…

 Theo Phật Giáo, ngày Mồng Một và ngày Rằm hằng tháng được coi là ngày Rằm của Phật, mà nhất là ngày Rằm tháng Giêng, các tín đồ đến ngày ấy đi chùa lễ Phật. Cũng là ngày Rằm đầu tiên nên nhiều người tin rằng ngày ấy đức Phật giáng lâm tại các chùa để chứng cho lòng thành của Phật Tử. Thêm vào đó, cái không khí vui Xuân vẫn còn đậm đà, cho nên chính là dòng người từ già đến trẻ, đi lễ đầu Xuân đông hơn, mong cầu Phật gia hộ độ trì cho quanh năm bình yên và cũng tin rằng lời thành tâm khẩn nguyện ấy sẽ được chứng giám. Đây còn là ngày Vía Thiên Quan, người ta đến chùa cúng sao để giải trừ tai ách, ước nguyện điềm lành, được xem là phong tục đẹp, một nét sinh hoạt văn hoá tín ngưởng của người Việt Nam.

 Không biết những lời thỉnh cầu có đến được cữu trùng hay không, nhưng mọi người đều tin rằng sau khi đi lễ đầu năm, hay đi trẫy hội về, tâm hồn của họ như được thắp sáng lên và hy vọng ngày mai cuộc sống sẽ tươi đẹp hơn…

 Trong dân gian, đa số theo phong tục thờ cúng ông bà, thì Rằm tháng Giêng trước hết được hiểu là ngày Rằm lớn. Các chùa thường tụng kinh Dược Sư và khuyên các Phật tử cùng tụng niệm và hồi hướng công đức để thế giới được an lành.

 Tuỳ theo lòng thành cũng như ngành nghề, có gia đình cúng lễ Thổ Công, Thần Tài hoặc cúng âm hồn…nhưng đặc biệt không ai có thể quên bày mâm cỗ để cúng gia tiên, bày tỏ lòng hiếu kính với ông bà, cha mẹ, cám ơn trời đã phù hộ cho con cháu an lành, làm ăn khá giả…Tuy nhiên mâm cúng gia tiên có khác nhau tuỳ phong tục của từng vùng, từng miền.

 Theo truyền thống văn hoá cư dân nông nghiệp lúa nước, vụ mùa gieo trồng thường được bắt đầu vào khoảng 15 tháng Giêng, sau một thời gian dài nghỉ Tết Nguyên Đán. Người nông dân bắt đầu công việc đồng áng và bắt đầu một vụ mùa, cho nên họ đốt rạ, khai hoang và hạ điền. Trong kho tàng ca dao tục ngữ Việt Nam, nét văn hoá này thể hiện rất rõ với 3 vụ mùa trong năm:

Rằm tháng Giêng ai siêng thì quảy

Rằm tháng Bảy kẻ quảy người không

Rằm tháng Mười, mười người mười quảy

Hay câu:

Lễ Phật quanh năm

Không bằng ngày Rằm tháng Giêng

 Đã thấy tầm quan trọng của ngày lễ này đối với người dân Việt Nam, có thể nói những ngày lễ này đã hoà quyện giữa văn hoá truyền thống và tín ngưởng.

 Vì sao có lễ hội Rằm tháng Giêng?

 Trong 12 ngày Rằm, Rằm tháng Giêng mang nhiều ý nghĩa với nhiều tên gọi khác nhau như Tết Nguyên Tiêu, Nguyên Tịch, Nguyên Dạ, Thượng Nguyên…

 Cách gọi này bắt nguồn từ giao lưu văn hoá Trung Hoa và có sự kết hợp hài hoà với văn hoá bản địa. Người dân ai cũng mong mỏi có một vụ mùa tốt tươi, thay vì đốt rạ khai hoang thì người Trung Hoa có một lễ hội cúng “Hoa Đăng” hay còn gọi là “Tết Nguyên Tiêu”.

 Lễ hội Rằm tháng Giêng được du nhập vào Việt Nam theo phong tục Tết Nguyên Tiêu của người Hoa. Tết Nguyên Tiêu có nghĩa là đêm Rằm đầu tiên của năm mới (Nguyên là thứ nhất, Tiêu là đêm, ngày Rằm tháng Giêng âm lịch). Tết Nguyên Tiêu còn gọi là Tết Thượng Nguyên bởi vì còn có Tết Trung Nguyên (Rằm tháng Bảy) và Tết Hạ Nguyên (Rằm tháng Mười) .

 Và đêm 15 tháng Giêng sẽ là Đêm Nguyên Tiêu, người xưa và cả ngày nay đều cho rằng đêm đẹp nhất của ánh trăng trong năm. Dù bao biến đổi của đất trời đã và đang diễn ra, nhưng xưa và nay, vầng trăng tháng Giêng vẫn vẹn nguyên như thế, tròn và trong sáng giữa đêm Xuân. Thế thôi cũng đủ để lòng người ta cảm tạ trời đất ban cho mặt trời còn tặng cả vầng trăng, trăng già còn trăng non, trăng tròn rồi trăng khuyết. Trăng mùa Đông tàn thì còn trăng Xuân đón đợi. Đó chính là vầng trăng toả sáng cái Tết trăng tròn khỏi sự cho đêm rằm đầu tiên của năm mới: Rằm tháng Giêng!

 Theo nho học, xưa kia ngày này là Tết Trạng Nguyên. Nhân dịp trăng sáng đầu năm nhà vua cho mở đại tiệc tại vườn thượng uyển triệu các vị trạng nguyên đến dự hội, ngắm cảnh, xem hoa, làm thơ xướng hoạ, ca ngợi các vẻ đẹp thiên nhiên và ân đức nhà vua đã đem lại cho muôn dân an lạc, thái bình, thịnh trị.

 Dần dần những buổi họp mặt tương tự vào đêm Rằm tháng Giêng được các văn nhân, thi sĩ tổ chức, không chỉ trong vườn thượng uyển với nghi lễ vua tôi, mà ở nhiều nơi, việc xem hoa ngắm cảnh dưới trăng thoải mái hơn, những vần thơ xướng hoạ, đối đáp phong phú và sinh động hơn.

Tết Nguyên Tiêu hình thành là một sinh hoạt tao đàn trang nhã. Văn nhân, thi sĩ, nhất là các cụ cao niên thì thưởng trăng thù tạc với nhau bằng chén trà, chung rượu, bàn cờ. Các cụ không phải gặp nhau để chén tạc, chén thù, mà chỉ ngâm nga bàn tán những câu tâm đắc. Đúng như cái cảnh tuyệt vời thơ mộng của Đêm Nguyên Tiêu.

 

Hoàng Quỳnh Hương

(Hoàng Ánh Nguyệt)

(Tài liệu sưu tầm)

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
06 Tháng Ba 2013(Xem: 11232)
Nói là đơn giản, nhưng không phải ai cũng hiểu sâu xa ý nghĩa của câu nói đó. Người ta không bao giờ mơ ước bình thường. Hãy sống với cái mình đang có.
03 Tháng Ba 2013(Xem: 11278)
Những tên cộng sản sẽ tự đào mồ chôn chế độ cộng sản khi không còn bất cứ sự “viện trợ nhân đạo” nào đến từ các cộng đồng người Việt Quốc Gia.
02 Tháng Ba 2013(Xem: 15706)
Chúng ta xin thắp nến hương lòng và nguyện cầu cho hương linh người quá cố sớm siêu thoát. Người lính Không quân cho dù mai một bao giờ cũng thể hiện tinh thần “ không bỏ anh em, không bỏ bạn bè”.
02 Tháng Ba 2013(Xem: 10996)
Cũng giống như nhân dân Ai Cập, 10 ngàn người chiếm đóng Quảng trường Xanh Tahrir, 10 ngàn người dân nước Việt hẹn gặp nhau nơi Quảng trường Ba Đình cho tới khi Cách mạng Toàn Thắng mới thôi!
01 Tháng Ba 2013(Xem: 11182)
Như khi mới mở mắt chào đời VỚI TRÁI TIM ĐỎ HỎN NHƯ SON Đâu biết gì là NHÂN – NGÃ, cái tôi, cái ta gì?!
28 Tháng Hai 2013(Xem: 11369)
Bộ sưu tập rất quý hiếm, hãy lưu giữ Vang Bóng Một Thời Toàn cảnh cố đô Huế
27 Tháng Hai 2013(Xem: 16203)
Xin các thế hệ sau này, dù là bao nhiêu năm nữa, cũng đừng đem tấm hình của cuốn phim này mà đặt lên các bàn thờ, ở những chỗ trang trọng của các vị Anh Hùng Dân Tộc. Vì như thế, là phải tôn thờ hai diễn viên của cuốn phim ấy, chứ không phải là chân dung của cố Đại tá Hồ Ngọc Cẩn
27 Tháng Hai 2013(Xem: 11681)
Đây là cuộc diễn hành mừng Tết lần đầu tiên do Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia Nam Cali phối hợp cùng tất cả hội đoàn, đoàn thể đứng ra tổ chức tại Little Saigon, thủ đô tinh thần của người Việt tỵ nạn Cộng sản trên toàn Thế giới,
26 Tháng Hai 2013(Xem: 11915)
Thú thật, cũng do mình “dân trí chưa cao” nên không nhìn ra được cái tầm chiến lược thuộc dạng đỉnh cao trí tuệ của cậu. Giang hồ có nói “Quân tử trả thù mười năm chưa muộn” đúng thật
26 Tháng Hai 2013(Xem: 11499)
Nếu không có cuộc nổi dậy vinh quang đó, dân tộc Việt bây giờ có lẽ đã nói tiếng Tàu và sẽ không có cái đảng cộng sản chết tiệt của ngày hôm nay!
26 Tháng Hai 2013(Xem: 10388)
Trong thời đại ngày nay, tiến trình dân chủ hóa toàn cầu là hướng tiến bất phục hoàn. Ngay như Tân Gia Ba giàu có mà độc tài, độc đảng vẫn đến hồi rạn nứt,
20 Tháng Hai 2013(Xem: 13087)
Lúc đầu pháo binh địch làm quân sĩ mất tinh thần không ít, may đạn 13O ly nổ to nhưng sức công phá không nhiều và sức tản đạn lớn nên ta tổn thất nhẹ, riêng các pháo thủ đều vô sự.
20 Tháng Hai 2013(Xem: 14568)
TUY “CHÂU CHẤU ĐÁ VOI” NHƯNG HẢI QUÂN TRUNG CỘNG BỊ THIỆT HẠI HAI CHIẾN HẠM, HAI BỊ THIỆT HẠI NẶNG, BỊ CHẾT: 1 ĐỀ ĐỐC, 4 HẠM TRƯỞNG... (THIỆT HẠI GẤP BA LẦN PHÍA VNCH)
17 Tháng Hai 2013(Xem: 12185)
Số tài sản hoang phí thật khổng lồ, nếu con số đó được sử dụng vào mục đích giúp người nghèo, bệnh nhân neo đơn có thêm điều kiện ăn cái tết đủ đầy thì ý nghĩa biết bao!
24 Tháng Giêng 2013(Xem: 11308)
Tuy nhiên, trên thực tế, nước Mỹ đã từng in ra đồng tiền mệnh giá 100.000 USD và đang cân nhắc đúc đồng xu mệnh giá 1 nghìn tỷ USD.
18 Tháng Giêng 2013(Xem: 13559)
Nghe tin xấu về HQ 10, Đô Đốc Trần Văn Chơn quá xúc động , ông gục đầu vào máy KW 58 nước mắt chảy dài.
15 Tháng Giêng 2013(Xem: 11779)
Sớm muộn gì quý vị cũng phải dùng biện pháp bất tuân dân sự (civil disobedience). Phải có phong trào bất tuân dân sự trên toàn quốc mới hy vọng thay đổi được chế độ cộng sản độc tài.
11 Tháng Giêng 2013(Xem: 12246)
Trông người lại nghĩ đến ta... Bao giờ Việt Nam tự sản xuất được một chiếc moped (xe gắn máy)?
08 Tháng Giêng 2013(Xem: 11803)
Kính mời quý đ̀ồng hương và thân hữu có thể viếng thăm toà thánh Vatican mọi lúc mọi nơi
07 Tháng Giêng 2013(Xem: 18327)
Lá Cờ vàng ba sọc đỏ hoàn toàn đối nghịch với lá Cờ đỏ sao vàng chẳng những về màu sắc, nhưng quan trọng nhất đối nghịch cả về ý nghĩa chính trị.
07 Tháng Giêng 2013(Xem: 11947)
Một website rất hữu dụng cho công dân Mỹ khi du lịch đến bất cứ nước nào trên thế giới có quan hệ ngoại giao với Mỹ. Trước khi khởi hành, quý vị nên mở một account ghi danh miễn phí qua website
07 Tháng Giêng 2013(Xem: 12961)
hai chiến sĩ ta ngã xuống thì có hai chiến sĩ khác nhào lên tiếp tục ghì súng chiến đấu chống giữ Hoàng Sa ngàn đời máu thịt của Việt Nam ta.
07 Tháng Giêng 2013(Xem: 11374)
Tình thế Đất nước ngặt nghèo như vậy nên phải cần gắp rút tiến hành cuộc nổi dậy lật đổ bạo quyền cs Hà Nội để trước khi tàu cộng ra tay
07 Tháng Giêng 2013(Xem: 12656)
Trong khi phía tranh đấu giải trừ độc tài toàn trị cộng sản ngày càng quyết liệt như vậy thì bạo quyền cọng sản lại lâm vào tình cảnh tứ đầu thọ địch.
04 Tháng Giêng 2013(Xem: 17444)
Nhưng khi đa số của Quốc hội Hoa Kỳ phản bội nạn nhân của Cộng sản xâm lược họ cũng phản bội 58 ngàn 200 lính Bộ binh, Hải quân và Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ đã dâng hiến mạng sống trong sự hy sinh cao quý nhất cho chính nghĩa này.
03 Tháng Giêng 2013(Xem: 11958)
Hệ thống định vị toàn cầu của Mỹ là hệ dẫn đường dựa trên một mạng lưới 24 vệ tinh được Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đặt trên quỹ đạo không gian
02 Tháng Giêng 2013(Xem: 31730)
Đến nay đã gần 30 năm. Hồ sơ quân sự cũng đã được tiết lộ (declassify). Rồi cuối cùng những hành động dũng cảm, anh hùng này đã được mọi người biết đến.
27 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 13372)
Xin trân trọng giới thiệu tập ảnh "Ô Nhục Ải Nam Quan" của tác giả Chân Mây đến cùng quý độc giả trong ngoài nước. Ven trời góc biển buồn chim cá Dạn gió dày sương tủi nước non
22 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 11164)
Điều thật sự mang lại cho tôi niềm vui trong mười tháng cuối cùng là tiếp xúc với người thân, bạn bè, những người chân thành chăm sóc tôi, cười và khóc cùng tôi
22 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 11199)
Tin mừng cho phái nữ Ung thư vú sẽ không cần mổ
18 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 11594)
Điều nên sợ, đáng sợ chính là mình không thể kham nhẫn được, không thể chịu đựng nỗi, không thể tự thắng mình, không thể tự chủ được bản thân
18 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 12124)
Lực lượng Sinh viên, học sinh là sức mạnh của tuổi trẻ. Một khi thức tỉnh, với lòng yêu nước nồng nàn, xông lên là tạo thành cơn giông bảo cách mạng quét tan lòai lang sói cs tham tàn.
17 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 15659)
Tết Mậu Thân năm 1968 muôn đời và mãi mãi ghi lại nỗi đau của dân tộc trong lịch sử Việt Nam cận đại
17 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 13560)
Quà tặng quý giá nhất bạn có thể trao tặng cho mọi người chính là LÒNG KHOAN DUNG
16 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 10528)
như một nén hương lòng, xin một lần nữa kính dâng lên các anh linh Đất Việt đã vị quốc vong thân. Đồng thành kính nguyện cầu, ngưỡng vọng hồn thiêng sống núi, anh linh Tổ Quốc
13 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 9812)
thế nhưng không giải thuởng nào đủ giá trị để trao cho “Bên thắng cuộc”.Vì nó quá lớn. Và chứa đầy máu cũng như nước mắt của toàn dân tộc.
13 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 10239)
Chừng nào bọn trùm công an cs lại mở cuộc thao dượt CHỐNG NỔI DẬY, LẬT ĐỔ thì khi đó công cuộc cách mạng Dân tộc đi vào giai đoạn chót: NỤ HOA SEN VIỆT NAM KHAI HOA RỰC RỞ
12 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 10192)
3.000 đồng ngày nay không mua đủ bó rau nấu canh! Mỉa mai thật! thì ra “tấc đất tấc vàng” thời nay của người nghèo là thế!
11 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 10885)
Bài hát này đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới vì là bài hát đặc trưng, độc đáo được hát bằng nhiều thứ tiếng trên thế giới
11 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 11179)
11 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 11162)
Cho nên hôm nay chúng ta long-trọng vinh-danh nhưng người chiến binh trong cuộc chiến này. Đây là một nghĩa-cử không những hoàn toàn đúng đắn mà còn cao-đẹp nữa
10 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 11522)
Những vị khách đến với cửa hàng này có lẽ không phải vì muốn thưởng thức hương vị của phở mà họ muốn thử sức với bát phở khổng lồ này
10 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 12045)
Bên cạnh ba ý niệm - chân, thiện, mỹ - cần thêm cột trụ thư tư là dụng, Với những bạn trên dưới thất thập, các con đã lớn cho nên lo âu về cần sa nên hướng đến thế hệ tiếp, cháu nội cháu ngoại. Năm mới yên vui đến với tất cả.
09 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 29685)
Một bác sĩ chuyên khoa tim cho biết, nếu mọi người nhận được email này gửi tiếp cho 10 người khác, thì ít nhất một mạng người sẽ được cứu sống.
09 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 9864)
Đạo Phật có câu rằng: “Quá khứ thì đã qua Tương lai còn chưa tới Hiện tại “ Bồ đề tử “
04 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 10858)
Putrajaya cách thủ đô Kuala Lumpur 25 km về hướng Nam, được xem là trung tâm hành chính của Malaysia. Vào năm 1999, các quan chính phủ đã được chuyển từ Kuala Lumpur đến Putrajaya do tình trạng ùn tắc và quá tải ở Kuala Lumpur.
03 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 11066)
Nhớ lại những ngày thơ ấu dưới mái trường qua cả 2 chế độ, mình chợt nhớ đến bài quốc ca mà mỗi sáng đầu tuần dưới lá cờ Tổ quốc
30 Tháng Mười Một 2012(Xem: 10686)
Chắc chắn, rồi đây sẽ có một ĐẠI THIÊN AN MÔN Ở BA ĐÌNH, con giao long tuổi trẻ Việt Nam với “ Tinh thần Dân tộc Quật cường”, vùng lên, dẹp tan loài lang sói cọng sản tham tàn, phản nước, hại dân theo gương hai Bà Trưng
25 Tháng Mười Một 2012(Xem: 10414)
Chúng ta cùng thưởng thức cảnh đẹp thiên nhiên hòa cùng bàn tay của con người