4:03 SA
Thứ Năm
28
Tháng Ba
2024

VNCH MỘT THỜI KHÓ QUÊN - THANH DŨNG

06 Tháng Năm 201412:00 SA(Xem: 11088)

 

Quốc gia Việt Nam Cộng Hoà, tuy chỉ góp mặt trong khoảng 20 năm ngắn ngủi, đã kịp ghi lại nhiều đóng góp khả quan, hữu ích trong dòng lịch sử Việt. Các chánh phủ VNCH gầy dựng được một nền chánh trị dân chủ căn bản, theo nguyên tắc tam quyền phân lập, với các cuộc bầu cử tự do được tổ chức thường xuyên. Trong các bài trước, chúng tôi đã thử điểm qua hệ thống giáo dục cầu tiến và các chương trình kinh tế độc đáo của Miền Nam.

alt

Còn không ít vẻ đẹp đáng nêu khác về văn hoá, nghệ thuật, thể thao... khiến không khí VNCH chừng như vẫn phảng phất, dù chiến cuộc đã tàn 39 năm rồi. Với không ít người Việt, ở hải ngoại cũng như tại quốc nội, xã hội Miền Nam là "lý tưởng", là thời điểm vàng son... Nỗi lưu luyến nhẹ nhàng này có thể góp phần khơi gợi tìm hiểu, khám phá lại các giá trị đẹp, những sự thật lịch sử về Miền Nam và VNCH.

Về văn hoá, buổi ban đầu có không ít va chạm giữa lớp người Tây học cũ và giới trí thức chịu ảnh hưởng của người Mỹ sau này. Chánh phủ Đệ Nhất Cộng Hoà, trong bối cảnh giao thời, đã thỏa hiệp cộng tác trao đổi văn hoá 10 năm với Pháp. Song ảnh hưởng của người Pháp mờ nhạt dần bước sang đầu thập niên 1960, lúc Miền Nam bắt đầu gởi nhân sự đi huấn luyện ở Hoa Kỳ, Úc Châu "Australia", New Zealand, và nhiều quốc gia đồng minh khác.

Về ẩm thực, nhiều người Sài Gòn từng trải qua thời gian trước 1975 có lẽ chưa quên các tên tuổi nhà hàng Thanh Bạch có những món ăn Pháp; nhà hàng Maxim với nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ, nhà hàng nổi Mỹ Cảnh trên bến Bạch Đằng; cơm gà Siu Siu; cơm bà Cả Đọi khu thương xá Tax; bò 7 món Ánh Hồng, Duyên Mai; nghêu đường Nguyễn Tri Phương; thạch chè Hiển Khánh; chè đậu đỏ bánh lọt khu chùa Xá Lợi...

Sau 1975, đa phần giới thức giả Sài Gòn lần lượt rủ áo ra đi, mang theo họ cái thú thưởng thức ẩm thực độc đáo ngày nào. Ra ngoại quốc, thiếu thốn nguyên liệu, thêm hoàn cảnh thay đổi, khiến phẩm chất món ăn Miền Nam cũng vơi đi ít nhiều.

Còn tại quốc nội, đời sống cơ cực bần hàn kéo dài hằng thập niên có thể cũng làm thay đổi thói quen ẩm thực. Vào thời xương bò hiếm hơn... sổ gạo, người ta "linh động" dùng bột ngọt để thêm chút đậm đà cho nước phở. Tình trạng xã hội kém dinh dưỡng cũng có thể vô tình khuyến khích khẩu vị chuộng thức ăn nhiều dầu mỡ và đường, mãi rồi nên quen. Điều này giải thích vì sao nhiều người Việt xa quê lâu năm, chưa từng sống qua thời "thiên đường XHCN", sau này về thăm cố hương, đôi khi cảm thấy thức ăn thường được nêm nếm hơi... bị ngọt.

Miền Nam thời đó cũng lừng danh nhiều mỹ nhân mà tên tuổi còn được nhắc đến tận ngày nay. Thời Đệ Nhất Cộng Hoà, nhan sắc và sự sắc sảo của phu nhân Ngô Đình Nhu vang xa tầm thế giới. Vô số thiếu nữ Miền Nam ngưỡng mộ bà, bắt chước kiểu chiếc áo dài cổ thuyền. Bà Nhu còn góp công lớn trong việc xoá bỏ dần các định kiến xã hội xem nhẹ vai trò phụ nữ trong đời sống--vốn đã bén rễ hằng ngàn năm.

Sau này, có người đẹp Bình Dương, Thẩm Thúy Hằng. Bà đoạt giải Ảnh-Hậu tại Liên Hoan Phim Á Đông. "Quành cháng" như phim ảnh Nam Hàn ngày nay, vào những năm 1960-70, họ chưa có tài tử nam nữ nào vang danh châu lục như dàn ngôi sao của nền nghệ thuật thứ bảy tại Miền Nam -- dẫn đầu với Thẩm Thuý Hằng. Trong các tác phẩm điện ảnh vang bóng một thời có "Loan Mắt Nhung" hay "Chiều Kỷ Niệm"... 

alt

Thẩm Thúy Hằng 

Kỹ nghệ phim ảnh còn có Kiều Chinh từng đoạt giải Liên Hoan Điện Ảnh Á Đông (1973), và là một trong những gương mặt Á Đông đầu tiên thành danh trên màn bạc Hollywood. Trong thời phát thịnh của phong trào nhạc trẻ, nữ danh ca Thanh Lan nổi bật, lừng danh với các ca khúc Pháp chuyển lời Việt, và cũng từng thử tài trên màn bạc.

alt

Poster phim "Loan Mắt Nhung" 


Giới ghiền xi-nê, phim ảnh có lẽ còn nhiều kỷ niệm đẹp với những rạp hát thời thượng dạo đó. Rạp Rex xéo Toà Đô Chánh được kể vào hàng sang trọng nhất. Rạp Đại Nam đường Trần Hưng Đạo chuyên trị những phim mới về. Những địa chỉ đáng kể khác có rạp Kinh Đô trên đường Lê Văn Duyệt; rạp Catinat đường Tự Do, sau là phòng trà ca nhạc "Đêm Màu Hồng" nơi ban nhạc Phượng Hoàng ra mắt khán giả; rạp Khải Hoàn góc Võ Tánh và Cống Quỳnh giá vé phải chăng; rạp Long Phụng đường Gia Long chuyên chiếu phim... Ấn Độ; và đặc biệt rạp Aristo đường Lê Lai, nơi nương náu của đoàn cải lương "Tiếng Chuông Vàng Thủ Đô" di cư từ miền Bắc, với đào chánh Kim Chung.

alt

Rạp Long Vân gần ngã 7 Lý Thái Tổ

Về thói quen di chuyển ở Miền Nam trước 1975, các loại xe gắn máy là phương tiện cá nhân được ưa chuộng. Thời cuối 1950, hình ảnh những tà áo dài nữ sinh trên chiếc xe đạp gắn máy hiệu Velosolex từng mê hoặc bao lớp thanh niên. Chiếc xe Mobylette của Pháp cũng rất phổ biến thời hậu thuộc địa, vì dễ sử dụng, với tay gas tự động, lỡ khi hết xăng bất tử, người ta vẫn có thể chuyển sang đạp bộ như xe đạp, thông dụng trong giới sinh viên, học sinh... Lớp người trung niên, đời sống khá giả, có thể thích chạy các xe sang hơn chút như Vespa, Lambretta của Ý. Đến giữa thập niên 1960, bắt đầu xuất hiện 2 chiếc xe Nhật Bổn máy mạnh, chạy nhanh. Xe Honda Dame C50 (phụ nữ) và xe Honda 67 SS50E (nam giới) độc chiếm thị trường nhiều năm sau đó.

alt

Xe Velosolex

Về ngôn ngữ, có thể là một trong những khía cạnh thâm trầm ý nhị nhất của thời VNCH. Thời gian gần 40 năm trôi qua, có lẽ cũng đủ, để ta nhìn nhận cách sử dụng tiếng Việt của lớp người Miền Nam cũ có phần trong sáng hơn, đơn giản hơn, mà không lộn tùng phèo thành "giản đơn". Người Việt thời VNCH định danh rõ ràng phi hành đoàn, chẳng sỗ sàng "tổ lái"; họ suy luận, suy nghĩ chứ không chờ đến lúc "động não"; họ thoả hiệp tìm cách đồng ý / đồng lòng, để khỏi phải qua "nhất trí"; khi gấp rút thì họ nhanh lên, không cần "khẩn trương"; có khi họ hồi hộp vì bị dồn nén, bực tức mà vẫn không đến nỗi "bức xúc"; họ khen ngợi điều gì nguy nga / tráng lệ, không vơ mọi sự ra "hoành tráng"; đôi khi họ cũng thẩm vấn / điều tra, thay vì mập mờ "làm việc"; họ trân trọng nghệ sĩ, chẳng cào bằng "nghệ nhân"; họ viết gọn gàng lực sĩ, tránh loằng ngoằng "vận động viên"; họ có thuỷ quân lục chiến kiêu hùng, không phải chập chờn loại "lính thuỷ đánh bộ"...

Các nhóm chữ trong ngoặc kép trở nên phổ biến ở Miền Nam từ sau sự bức tử của VNCH. Đa phần có nguồn cơn xuất phát từ kho từ vựng thông dụng giữa nội bộ các đảng viên cộng sản. Sau 1975, đảng cộng sản VN chuyên quyền, khống chế mọi mặt đời sống, kể cả áp đặt... đảng ngôn của nó. Dần dần, những ngôn từ này--tuy hơi... nhẹ về số lượng, nhưng lại... nặng mùi "đấu tranh giai cấp"--trở thành ngôn ngữ cho cả xã hội. Đây là một trong những lý do chánh yếu khiến tiếng Việt mượt mà, phong phú của Miền Nam cũ bị mai một, đến nay hầu như chỉ còn hiện diện tại hải ngoại.

Việt Nam Cộng Hoà có thể gọi là một thời khó quên -- một loại vũ trụ riêng tư và tha thiết của rất nhiều người. Thời đại đó giúp tạo ra lớp người chánh trực, hết lòng phụng sự quốc gia. Điều này phản chiếu qua thực tế, sau khi đại cuộc sụp đổ, phải di tản ra ngoại quốc, chẳng mấy ai đủ tài chánh để tiếp tục đời sống sung túc thuở trước. Hầu hết phải bươn chải những ngày chân ướt chân ráo đến xứ người. Không ít tướng tá phải làm thợ sơn, có nghị sĩ bán xăng, nhiều giáo sư đi bỏ báo, cựu công chức cắt cỏ để nuôi gia đình... So sánh với tầng lớp tư bản đảng viên đang "lãnh đạo" nước Việt Nam ngày nay, sự tương phản, có lẽ, đã khá rõ ràng.

alt

Tiền giấy VNCH, lịch sử của một thời
Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
06 Tháng Ba 2013(Xem: 11229)
Nói là đơn giản, nhưng không phải ai cũng hiểu sâu xa ý nghĩa của câu nói đó. Người ta không bao giờ mơ ước bình thường. Hãy sống với cái mình đang có.
03 Tháng Ba 2013(Xem: 11273)
Những tên cộng sản sẽ tự đào mồ chôn chế độ cộng sản khi không còn bất cứ sự “viện trợ nhân đạo” nào đến từ các cộng đồng người Việt Quốc Gia.
02 Tháng Ba 2013(Xem: 15705)
Chúng ta xin thắp nến hương lòng và nguyện cầu cho hương linh người quá cố sớm siêu thoát. Người lính Không quân cho dù mai một bao giờ cũng thể hiện tinh thần “ không bỏ anh em, không bỏ bạn bè”.
02 Tháng Ba 2013(Xem: 10994)
Cũng giống như nhân dân Ai Cập, 10 ngàn người chiếm đóng Quảng trường Xanh Tahrir, 10 ngàn người dân nước Việt hẹn gặp nhau nơi Quảng trường Ba Đình cho tới khi Cách mạng Toàn Thắng mới thôi!
01 Tháng Ba 2013(Xem: 11180)
Như khi mới mở mắt chào đời VỚI TRÁI TIM ĐỎ HỎN NHƯ SON Đâu biết gì là NHÂN – NGÃ, cái tôi, cái ta gì?!
28 Tháng Hai 2013(Xem: 11366)
Bộ sưu tập rất quý hiếm, hãy lưu giữ Vang Bóng Một Thời Toàn cảnh cố đô Huế
27 Tháng Hai 2013(Xem: 16199)
Xin các thế hệ sau này, dù là bao nhiêu năm nữa, cũng đừng đem tấm hình của cuốn phim này mà đặt lên các bàn thờ, ở những chỗ trang trọng của các vị Anh Hùng Dân Tộc. Vì như thế, là phải tôn thờ hai diễn viên của cuốn phim ấy, chứ không phải là chân dung của cố Đại tá Hồ Ngọc Cẩn
27 Tháng Hai 2013(Xem: 11680)
Đây là cuộc diễn hành mừng Tết lần đầu tiên do Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia Nam Cali phối hợp cùng tất cả hội đoàn, đoàn thể đứng ra tổ chức tại Little Saigon, thủ đô tinh thần của người Việt tỵ nạn Cộng sản trên toàn Thế giới,
26 Tháng Hai 2013(Xem: 11913)
Thú thật, cũng do mình “dân trí chưa cao” nên không nhìn ra được cái tầm chiến lược thuộc dạng đỉnh cao trí tuệ của cậu. Giang hồ có nói “Quân tử trả thù mười năm chưa muộn” đúng thật
26 Tháng Hai 2013(Xem: 11497)
Nếu không có cuộc nổi dậy vinh quang đó, dân tộc Việt bây giờ có lẽ đã nói tiếng Tàu và sẽ không có cái đảng cộng sản chết tiệt của ngày hôm nay!
26 Tháng Hai 2013(Xem: 10386)
Trong thời đại ngày nay, tiến trình dân chủ hóa toàn cầu là hướng tiến bất phục hoàn. Ngay như Tân Gia Ba giàu có mà độc tài, độc đảng vẫn đến hồi rạn nứt,
20 Tháng Hai 2013(Xem: 13084)
Lúc đầu pháo binh địch làm quân sĩ mất tinh thần không ít, may đạn 13O ly nổ to nhưng sức công phá không nhiều và sức tản đạn lớn nên ta tổn thất nhẹ, riêng các pháo thủ đều vô sự.
20 Tháng Hai 2013(Xem: 14567)
TUY “CHÂU CHẤU ĐÁ VOI” NHƯNG HẢI QUÂN TRUNG CỘNG BỊ THIỆT HẠI HAI CHIẾN HẠM, HAI BỊ THIỆT HẠI NẶNG, BỊ CHẾT: 1 ĐỀ ĐỐC, 4 HẠM TRƯỞNG... (THIỆT HẠI GẤP BA LẦN PHÍA VNCH)
17 Tháng Hai 2013(Xem: 12181)
Số tài sản hoang phí thật khổng lồ, nếu con số đó được sử dụng vào mục đích giúp người nghèo, bệnh nhân neo đơn có thêm điều kiện ăn cái tết đủ đầy thì ý nghĩa biết bao!
24 Tháng Giêng 2013(Xem: 11306)
Tuy nhiên, trên thực tế, nước Mỹ đã từng in ra đồng tiền mệnh giá 100.000 USD và đang cân nhắc đúc đồng xu mệnh giá 1 nghìn tỷ USD.
18 Tháng Giêng 2013(Xem: 13555)
Nghe tin xấu về HQ 10, Đô Đốc Trần Văn Chơn quá xúc động , ông gục đầu vào máy KW 58 nước mắt chảy dài.
15 Tháng Giêng 2013(Xem: 11777)
Sớm muộn gì quý vị cũng phải dùng biện pháp bất tuân dân sự (civil disobedience). Phải có phong trào bất tuân dân sự trên toàn quốc mới hy vọng thay đổi được chế độ cộng sản độc tài.
11 Tháng Giêng 2013(Xem: 12244)
Trông người lại nghĩ đến ta... Bao giờ Việt Nam tự sản xuất được một chiếc moped (xe gắn máy)?
08 Tháng Giêng 2013(Xem: 11802)
Kính mời quý đ̀ồng hương và thân hữu có thể viếng thăm toà thánh Vatican mọi lúc mọi nơi
07 Tháng Giêng 2013(Xem: 18321)
Lá Cờ vàng ba sọc đỏ hoàn toàn đối nghịch với lá Cờ đỏ sao vàng chẳng những về màu sắc, nhưng quan trọng nhất đối nghịch cả về ý nghĩa chính trị.
07 Tháng Giêng 2013(Xem: 11945)
Một website rất hữu dụng cho công dân Mỹ khi du lịch đến bất cứ nước nào trên thế giới có quan hệ ngoại giao với Mỹ. Trước khi khởi hành, quý vị nên mở một account ghi danh miễn phí qua website
07 Tháng Giêng 2013(Xem: 12960)
hai chiến sĩ ta ngã xuống thì có hai chiến sĩ khác nhào lên tiếp tục ghì súng chiến đấu chống giữ Hoàng Sa ngàn đời máu thịt của Việt Nam ta.
07 Tháng Giêng 2013(Xem: 11371)
Tình thế Đất nước ngặt nghèo như vậy nên phải cần gắp rút tiến hành cuộc nổi dậy lật đổ bạo quyền cs Hà Nội để trước khi tàu cộng ra tay
07 Tháng Giêng 2013(Xem: 12655)
Trong khi phía tranh đấu giải trừ độc tài toàn trị cộng sản ngày càng quyết liệt như vậy thì bạo quyền cọng sản lại lâm vào tình cảnh tứ đầu thọ địch.
04 Tháng Giêng 2013(Xem: 17441)
Nhưng khi đa số của Quốc hội Hoa Kỳ phản bội nạn nhân của Cộng sản xâm lược họ cũng phản bội 58 ngàn 200 lính Bộ binh, Hải quân và Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ đã dâng hiến mạng sống trong sự hy sinh cao quý nhất cho chính nghĩa này.
03 Tháng Giêng 2013(Xem: 11955)
Hệ thống định vị toàn cầu của Mỹ là hệ dẫn đường dựa trên một mạng lưới 24 vệ tinh được Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đặt trên quỹ đạo không gian
02 Tháng Giêng 2013(Xem: 31724)
Đến nay đã gần 30 năm. Hồ sơ quân sự cũng đã được tiết lộ (declassify). Rồi cuối cùng những hành động dũng cảm, anh hùng này đã được mọi người biết đến.
27 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 13371)
Xin trân trọng giới thiệu tập ảnh "Ô Nhục Ải Nam Quan" của tác giả Chân Mây đến cùng quý độc giả trong ngoài nước. Ven trời góc biển buồn chim cá Dạn gió dày sương tủi nước non
22 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 11163)
Điều thật sự mang lại cho tôi niềm vui trong mười tháng cuối cùng là tiếp xúc với người thân, bạn bè, những người chân thành chăm sóc tôi, cười và khóc cùng tôi
22 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 11196)
Tin mừng cho phái nữ Ung thư vú sẽ không cần mổ
18 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 11590)
Điều nên sợ, đáng sợ chính là mình không thể kham nhẫn được, không thể chịu đựng nỗi, không thể tự thắng mình, không thể tự chủ được bản thân
18 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 12122)
Lực lượng Sinh viên, học sinh là sức mạnh của tuổi trẻ. Một khi thức tỉnh, với lòng yêu nước nồng nàn, xông lên là tạo thành cơn giông bảo cách mạng quét tan lòai lang sói cs tham tàn.
17 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 15655)
Tết Mậu Thân năm 1968 muôn đời và mãi mãi ghi lại nỗi đau của dân tộc trong lịch sử Việt Nam cận đại
17 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 13558)
Quà tặng quý giá nhất bạn có thể trao tặng cho mọi người chính là LÒNG KHOAN DUNG
16 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 10525)
như một nén hương lòng, xin một lần nữa kính dâng lên các anh linh Đất Việt đã vị quốc vong thân. Đồng thành kính nguyện cầu, ngưỡng vọng hồn thiêng sống núi, anh linh Tổ Quốc
13 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 9810)
thế nhưng không giải thuởng nào đủ giá trị để trao cho “Bên thắng cuộc”.Vì nó quá lớn. Và chứa đầy máu cũng như nước mắt của toàn dân tộc.
13 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 10238)
Chừng nào bọn trùm công an cs lại mở cuộc thao dượt CHỐNG NỔI DẬY, LẬT ĐỔ thì khi đó công cuộc cách mạng Dân tộc đi vào giai đoạn chót: NỤ HOA SEN VIỆT NAM KHAI HOA RỰC RỞ
12 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 10191)
3.000 đồng ngày nay không mua đủ bó rau nấu canh! Mỉa mai thật! thì ra “tấc đất tấc vàng” thời nay của người nghèo là thế!
11 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 10884)
Bài hát này đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới vì là bài hát đặc trưng, độc đáo được hát bằng nhiều thứ tiếng trên thế giới
11 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 11177)
11 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 11160)
Cho nên hôm nay chúng ta long-trọng vinh-danh nhưng người chiến binh trong cuộc chiến này. Đây là một nghĩa-cử không những hoàn toàn đúng đắn mà còn cao-đẹp nữa
10 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 11520)
Những vị khách đến với cửa hàng này có lẽ không phải vì muốn thưởng thức hương vị của phở mà họ muốn thử sức với bát phở khổng lồ này
10 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 12043)
Bên cạnh ba ý niệm - chân, thiện, mỹ - cần thêm cột trụ thư tư là dụng, Với những bạn trên dưới thất thập, các con đã lớn cho nên lo âu về cần sa nên hướng đến thế hệ tiếp, cháu nội cháu ngoại. Năm mới yên vui đến với tất cả.
09 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 29684)
Một bác sĩ chuyên khoa tim cho biết, nếu mọi người nhận được email này gửi tiếp cho 10 người khác, thì ít nhất một mạng người sẽ được cứu sống.
09 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 9862)
Đạo Phật có câu rằng: “Quá khứ thì đã qua Tương lai còn chưa tới Hiện tại “ Bồ đề tử “
04 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 10856)
Putrajaya cách thủ đô Kuala Lumpur 25 km về hướng Nam, được xem là trung tâm hành chính của Malaysia. Vào năm 1999, các quan chính phủ đã được chuyển từ Kuala Lumpur đến Putrajaya do tình trạng ùn tắc và quá tải ở Kuala Lumpur.
03 Tháng Mười Hai 2012(Xem: 11063)
Nhớ lại những ngày thơ ấu dưới mái trường qua cả 2 chế độ, mình chợt nhớ đến bài quốc ca mà mỗi sáng đầu tuần dưới lá cờ Tổ quốc
30 Tháng Mười Một 2012(Xem: 10683)
Chắc chắn, rồi đây sẽ có một ĐẠI THIÊN AN MÔN Ở BA ĐÌNH, con giao long tuổi trẻ Việt Nam với “ Tinh thần Dân tộc Quật cường”, vùng lên, dẹp tan loài lang sói cọng sản tham tàn, phản nước, hại dân theo gương hai Bà Trưng
25 Tháng Mười Một 2012(Xem: 10411)
Chúng ta cùng thưởng thức cảnh đẹp thiên nhiên hòa cùng bàn tay của con người