3:50 SA
Thứ Năm
28
Tháng Ba
2024

VÀI GHI CHÉP VỀ VĂN HỌC MIỀN NAM - Viên Linh

12 Tháng Mười Hai 20148:13 SA(Xem: 10761)

Vài ghi chép về văn học miền Nam 

 

Viên Linh


Tuần lễ đầu Tháng Chạp một văn hữu đang chủ trương một tờ báo ảo trên mạng www (world wide web) ghé thăm tòa soạn tờ báo người viết này đang làm việc, nói vài ba chuyện văn nghệ, trong đó có văn học nghệ thuật miền Nam. Chúng tôi không nói nhất định về một điều gì, một vấn đề gì, nói cả về người sống lẫn kẻ đã ra đi, kẻ còn người mất. 


sapbao
Một sạp báo trên đường Nguyễn Huệ Sài Gòn khoảng thập niên ’60. 
(Hình do tác giả cung cấp)


Có lúc anh nhắc đến báo này báo nọ của miền Nam, có lúc anh hỏi miền Nam có bao nhiêu tờ báo, hải ngoại có bao nhiêu tờ, Sài Gòn còn bao nhiêu nhà văn lớp trước, Little Saigon có được bao người cũ nay còn hiện diện. Khi anh hỏi liệu miền Nam có mấy chục tờ báo, tôi bào hàng trăm. Khi anh hỏi trên khắp Âu Mỹ có bao nhà văn ta đang sống lưu vong, tôi bảo vài ba chục người. Anh lắc đầu, giơ bàn tay ra đếm. Anh chỉ đếm được không quá bốn người. Anh bạn tôi không phải dân ở thủ đô tị nạn, anh là người ở Minnesota cả hai ba chục năm nay. Anh Trần Văn Phê chợt nói anh có bà xã ngồi ngoài xe, tôi bảo anh cứ về đi, tôi sẽ cố ghi xuống giấy cho anh tên các tờ báo, tên mấy chục nhà văn rồi sẽ gửi cho anh. Anh về rồi tôi nghĩ có khi đó là một ý nghĩ hay, nên phổ biến rộng ra, biết đâu nhờ đó mà các sinh viên sau này để ý tìm tòi, rồi viết được một điều gì đó về báo chí cũng nên.

Tên những tờ báo ở miền Nam

Tên những tờ báo, đôi khi cũng là tên những nhà xuất bản của miền Nam trước đây:

A. Á Châu, An Tiêm, Ánh Sáng, Âu Cơ.

B. Bách Khoa, Bình Minh, Báo Đen, Buổi Sáng, Bốn Phương, Bút Thép. 

C. Chân Trời Mới, Chiến Sĩ Cộng Hòa, Chỉ Đạo, Chính Luận, Chiêu Dương, Chính Văn, Công Báo VNCH, Công Luận, Cười, Con Ong, Chọn Lọc.

D. Da Vàng, Dân, Dân Chủ, Dân Đen, Dân Ta, Dân Tiến, Dân Chúng, Dân Ý, Diễn Đàn, Diều Hâu, Duy Tân, Duy Dân, Đa Minh, Đại Học, Đại Đoàn Kết, Đất Đứng, Đất Mới, Đất Sống, Đất Tổ, Đen Trắng, Đi Và Sống, Điện Ảnh, Điện Tín, Đời Mới, Đông Phương, Đồng Nai, Đồng Tháp, Độc Lập, Đuốc Nhà Nam, Đường Sáng. 

G. Giao Điểm, Gió Mới. 

H. Hải Triều Âm, Hành Động, Hiện Đại, Hòa Bình, Hóa Giải [dấu sắc], Hồng, Hồng Lĩnh, Hương Quê, Hoàn Cầu, Huyền Bí, Học Báo.

K. Khởi Hành, Kịch Ảnh , Kỷ Nguyên Mới, Khai Phá.

L. Lá Bối, Lập Trường, Lẽ Sống, Lên Đường, Liên Minh.

M. Màn Ảnh, Mây Hồng, Minh Tinh, Minh Tâm, Mùa Lúa Mới. 

N. Ngày Nay, Ngày Mới, Ngôn Luận, Người Dân, Nguồn Sáng, Nhân Loại, Nhân Chủ,

P. Phổ Thông, Phụ Nữ Diễn Đàn, Phụ Nữ Đẹp, Phụ Nữ Tân Tiến, Phương Đông.

Q. Quan Điểm, Quyết Tiến, Quật Khởi, Quật Cường, Quyền Sống. 

R. Rạng Đông.

S. Sài Gòn Mới, Sáng Tạo, Sáng Dội Miền Nam, Sinh Lực, Sóng Thần, Sống, Sống Mới, Sống Đạo.

T. Tân Văn, Tân Phong, Tia Sáng, Tin Mới, Tin Sớm, Tin Văn, Tiến, Tiếng Chuông, Tiếng Vang, Tranh Đấu, Thách Đố, Thanh Niên, Thẳng Tiến, Thân Dân, Thần Chung, Thế Kỷ 20, Thi Ca, Thời Đại, Thời Luận, Thời Tập , Thời Báo, Thủ Đô, Tìm Hiểu, Tiểu Thuyết Thứ Năm, Trình Bày, Trinh Thám, Trời Nam, Tự Do, Tư Tưởng. 

V. Vạn Hạnh, Văn, Văn Hóa Tập San, Văn Hóa Ngày Nay, Văn Mới, Văn Nghệ, Văn Nghệ Tập San, Văn Nghệ Mới, Văn Học, Văn Hữu, Văn Hữu Á Châu, Văn Nghệ Học Sinh, Văn Nghệ Tiền Phong, Văn Nghệ Tự Do, Văn Xã, Văn Chương, Vấn Đề, Vận Hội Mới, Vui Sống. 

X. Xây Dựng, 

Y. Ý Thức, Yêu, Yiễm Yiễm Thư Trang.
 
Các nhà văn nhà thơ dịch giả miền Nam ở hải ngoại

Nói chung là các cây bút từng có tiếng trước 1975, đang còn sống và viết tại hải ngoại, kể cả Ân Châu, Bắc Mỹ qua miền Nam và miền Tây Hoa Kỳ: Trần Thiện Đạo, Thái Văn Kiểm (có thể đã về Huế), Hồ Trường An, Kiệt Tấn, Đỗ Khánh Hoan, Vi Khuê, Tuyết Linh, Uyên Thao, Nguyễn Hữu Hiệu, Mặc Đỗ, Đặng Phùng Quân, Tô Thùy Yên, Cung Trầm Tưởng, Thạch Chương, Túy Hồng, Hà Huyền Chi, Nhất Tuấn, Ký Giả Lô Răng Phan Lạc Phúc, Phan Lạc Tiếp, Nguyễn Văn Sâm, Diên Nghị, Duy Thanh, Nhật Tiến, Viên Linh, Đỗ Tiến Đức, Trần Văn Nam, Nguyên Vũ, Phan Nhật Nam, Doãn Quốc Sỹ, Cao Thế Dung, ...

Một Nền Văn Học của Những Người Vắng Mặt

Vài ý nghĩ của người viết bài này. Văn Học Việt Nam Hải Ngoại trong những năm đầu tiên, sau khi miền Nam sụp đổ, là Một Nền Văn Học của Những Người Vắng Mặt. Sách truyện được bày bán trên các quầy sách báo trong các tiệm thực phẩm Á Đông, hay trong một số tiệm sách kiêm tiệm băng nhạc Việt ngữ ở Bắc Mỹ và Âu Châu hồi ấy, và cả sau này, hầu hết là sách truyện được viết từ trước 1975, khi tác giả và độc giả còn cùng sống trên một lãnh thổ. Sau 30.4 họ ở trong tù. Và tác phẩm của những tác giả ấy đi theo độc giả ra khỏi nước, được sao chép phổ biến lại, còn họ thì vắng mặt. Một số ít những người viết có mặt cùng độc giả của mình, trong cộng đồng lưu vong, đã không thể có những tác phẩm mới trong những năm đầu. Đa số hiện diện qua những cuốn sách cũ - chuyện trò với độc giả bằng tác phẩm và tâm tư cũ; mà tác phẩm cũ không thể làm nên hiện diện mới - do đó họ cũng chẳng khác gì những người vắng mặt. Văn học hải ngoại cuối thế kỷ XX là nền văn học của những người vắng mặt.


TRĂM DÒNG

Sinh ở đâu mà giạt bốn phương
Trăm con cười nói tiếng trăm dòng
Mai sau nếu trở về quê cũ
Hy vọng ta còn tiếng khóc chung. 
(Thơ Viên Linh)
VIÊN LINH

(Việt Hải chuyển)

 

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
08 Tháng Năm 2018(Xem: 17890)
Nhưng thật là bất ngờ, bất ngờ đến kinh ngạc, khi qua tài liệu đính kèm của tác giả Nguyễn văn Luận, chúng ta được biết kiệt tác của lịch sử này đã được hoàn thành bởi… một người.
25 Tháng Ba 2024(Xem: 89)
Ba mươi năm cân đai áo mão, một tiếng thanh liêm, Hết nửa đời cửa khuyết sân chầu, vạn lời ca ngợi.
15 Tháng Ba 2024(Xem: 164)
Một số tác phẩm của Tự lực văn đoàn cũng được phóng tác hay biên thành kịch hoặc biên thành tuồng cải lương tâm lý xã hội.
23 Tháng Giêng 2024(Xem: 427)
Biên Hòa là đầu mối giao thông quan trọng của cả nước và là cửa ngõ quan trọng của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam
04 Tháng Mười 2023(Xem: 1425)
Học sinh tiểu học trước năm 1975 được dạy Đức Dục, Công Dân Giáo Dục từ 2 giờ đến 2 giờ 30 phút mỗi tuần. Học sinh trung học, môn Công Dân Giáo Dục 2 giờ mỗi tuần.
08 Tháng Chín 2023(Xem: 1582)
Một bác sĩ chuyên khoa tim cho biết, nếu mọi người nhận được bài viết này gửi tiếp cho 10 người khác, thì ít nhất một mạng người sẽ được cứu sống.
05 Tháng Bảy 2023(Xem: 1915)
An Lộc đứng vững nhờ sự hy sinh trên cả tuyệt vời của các chiến sĩ Quân lực VNCH thuộc đủ mọi quân binh chủng, các đơn vị Tiểu khu và Chi khu những người lính Địa Phương Quân
22 Tháng Ba 2023(Xem: 2480)
Riêng thuế lợi tức liên bang, các chủ nhân công ty phải khấu trừ các loại thuế lợi tức theo luật định và gửi về cơ quan thuế IRS, cuối năm mỗi cá nhân ấy
13 Tháng Mười Một 2022(Xem: 4769)
Vì nơi này chứa một trong những chất có giá trị nhất trên thế giới , nên nó phải có những đặc điểm nhất định để các tổ chức hoàn toàn tin tưởng vào nó.
19 Tháng Tư 2022(Xem: 6598)
Vì thế, gia đình hòa thuận, bạn bè tốt là một trong những yếu tố quyết định tuổi thọ con người.
21 Tháng Ba 2022(Xem: 7134)
Đây là lý do tại sao người lớn và người cao tuổi luôn bị phát hiện đau tim hoặc tê liệt vào khoảng 5-6 giờ sáng. Trong tình trạng này, họ chết trong giấc ngủ.
19 Tháng Sáu 2021(Xem: 7685)
Xin viết lại bài này với lòng ngưỡng mộ, và biết ơn người phát minh ra "@", giúp Emails phát triển hoàn thiện như hôm nay.
10 Tháng Ba 2021(Xem: 8627)
Vì cuộc đời là những vòng tuần hoàn đáng quý của sinh mệnh, không ai luôn được và cũng không ai luôn mất, nên hãy biết sống để cho đi…
20 Tháng Chín 2020(Xem: 8892)
Vì quyền lợi của Hoa Kỳ và dấu hiệu dịu giọng của Trung Quốc như hiện nay có thể dẫn đến một cuộc thương thảo không?
28 Tháng Sáu 2020(Xem: 10063)
Cổ nhân có câu: "sinh, bệnh, lão, tử". Bốn giai đoạn này không ai có thể tránh khỏi. Chuẩn bị ứng phó với bệnh tật và tuổi già của mình
18 Tháng Tư 2020(Xem: 9722)
Người vào cỡi áo lau son phấn Trả cả vinh hoa lẫn đoạn trường
02 Tháng Sáu 2019(Xem: 12735)
Về đức hạnh, cả đời Ông luôn giữ vững 13 đức tính: ôn hòa, kín tiếng, ngăn nắp, quyết đoán, tiết kiệm, siêng năng, chân thành, công bằng, điều độ, sạch sẽ, tĩnh tại, giản dị, khiêm tốn
27 Tháng Hai 2019(Xem: 11593)
Tôi rất hy vọng những nỗ lực và thành quả của giới trí thức tỵ nạn Việt Nam như bộ Dòng Việt (GS Lê Văn), sách và bài viết về ngữ học, văn phạm, tự điển
16 Tháng Mười Một 2018(Xem: 13800)
Thế giới nín thở theo dõi sách lược của Tổng thống Mỹ Donald Trump + Quốc hội lưỡng viện Mỹ khi đẩy Hồ sơ Duy Ngô Nhĩ để bất ngờ "xé nách" TQ
11 Tháng Mười Một 2018(Xem: 18167)
Tào Tháo chính là một trong những nhà Chính trị – Quân sự kiệt xuất nhất trong lịch sử Trung Hoa.
11 Tháng Mười Một 2018(Xem: 14013)
Không cho người già ăn no bụng và ngon miệng là một điều đáng trách cả về lý lẫn về tình.
04 Tháng Mười 2018(Xem: 12247)
Ngày 2 tháng 4 năm 1972, Đại tướng Fred C. Weyand, Tham mưu trưởng Lục quân Hoa Kỳ và Thiếu tướng Verne L. Bowers, Phụ tá Tham mưu trưởng Lục quân ký thay Tổng thống ân thưởng
09 Tháng Tám 2018(Xem: 12257)
xưng vương xưng bá mà lại coi Mỹ là kẻ thù. Trung Quốc sẽ là mục tiêu số một mà Mỹ đang nhắm tới! Hãy chờ xem điều gì sẽ xảy ra!
21 Tháng Giêng 2018(Xem: 11455)
Hy vọng rằng tinh thần yêu nước của người Việt trong và ngoài nước sẽ được hướng dẫn đúng mục tiêu, thấy rõ chúng ta bị bọn bán nước cai trị
17 Tháng Mười Hai 2017(Xem: 13419)
Giải tội cho những người nầy, có nghĩa là họ có tội phải chết, nhưng giải đi cho xong để Diêm Vương khỏi mất công
29 Tháng Mười Một 2017(Xem: 15515)
Thùng giống nhau, nhưng đựng bên trong những thứ khác nhau thì số mệnh của nó cũng khác nhau.
29 Tháng Mười Một 2017(Xem: 13422)
Cho dù bạn thân thiện và cư xử đúng mực thế nào, bạn sẽ luôn phải đối mặt với những người không ưa mình và tìm cách dìm bạn đến hết mức có thể.
28 Tháng Hai 2017(Xem: 14869)
Trong niềm nhớ thương khôn nguôi về quê nhà của một người Việt Nam ly hương còn nặng tình hoài cổ
06 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 10380)
ông sếp tôi ủng hộ tất cả những gì tổng thống đắc cử Trump làm, vì (ông) biết Tổng Thống Trump là người sẵn sàng làm tất cả mọi chuyện, miễn là đạt kết quả
06 Tháng Mười Hai 2016(Xem: 10397)
Biết đâu lịch sử sẽ tái diễn và dân chúng Trung Hoa thoát được nạn độc tài như dân chúng Liên Xô được hưởng cách nay đúng 25 năm.
21 Tháng Mười Một 2016(Xem: 11372)
“chính Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo đất nước vượt qua thời kỳ khó khăn sau chiến tranh,” còn theo đại tá Hà thì “Đảng chỉ còn vai trò kìm hãm xã hội thôi
12 Tháng Mười Một 2016(Xem: 9952)
Sao cũng được, miễn là không cắt cổ đổ máu khi thay đổi chính quyền. Bốn năm hay tám năm rồi cũng qua mau. Tâm bình, thế giới bình.
11 Tháng Mười Một 2016(Xem: 10512)
Sau những thất bại liên tục của đảng Cộng Hòa, tới lượt Dân Chủ phải thoát xác….
12 Tháng Sáu 2016(Xem: 10871)
đây là thiết bị dịch cả 2 chiều, nên nó cực kỳ tiện dụng, xóa bỏ đi mọi rào cản của ngôn ngữ.
12 Tháng Sáu 2016(Xem: 17420)
Con sông Đồng Nai đã đưa ta đến tỉnh Biên Hòa (hòa bình ở biên cương), một trấn đã được sáp nhập vào nước ta năm 1653. Khoảng đất này xưa được gọi là Đông Phố
30 Tháng Năm 2016(Xem: 13246)
Người Mỹ gốc Việt cũng có rất nhiều mà điển hình là ông Bùi Văn Phú hiện là giáo sư tại California sau khi tốt nghiệp UC Berkeley đã tham gia
20 Tháng Năm 2016(Xem: 14033)
Con Cháu chúng ta sẽ không còn cần bằng lái xe nữa và sẽ không bao giờ sở hữu một chiếc xe hơi.
09 Tháng Tư 2016(Xem: 9826)
"Nước Mỹ đã không hiểu được cuộc xung đột kém nghiêm trọng, đã không phô diễn đuợc năng lực tương xứng chống lại nó."
06 Tháng Tư 2016(Xem: 13369)
xin kính cẩn nghiêng mình trước vong linh của những Anh Hùng Liệt Nữ... vô danh, vĩnh biệt với muôn vàn tiếc thương!.
07 Tháng Giêng 2016(Xem: 15806)
25 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 12995)
Xem lại những hình ảnh Sài Gòn xưa cũng có thể vừa để hoài niệm, vừa để trân quý một thời đại tốt đẹp mà
06 Tháng Mười Hai 2015(Xem: 10563)
ngót trăm người còn nán lại đến giờ phút chót để tận mắt ngắm nhìn hay tận tay sờ được nhiều giá trị văn hóa chỉ từng nghe nói
07 Tháng Mười Một 2015(Xem: 11434)
Medicare Advantage từ 15 tháng 10 đến 7 tháng 12 là lúc quý vị có medicare cần xem lại chương trình bảo hiểm sức khỏe quý vị đã lựa chọn
31 Tháng Mười 2015(Xem: 11353)
chỉ một nền Cộng hòa Tam quyền phân lập đơn sơ, khiêm tốn vẫn chỉ là “ một viễn tưởng “ ở ngày mai, nghĩ cũng thật là thảm cho Đất nước và Dân tộc!
24 Tháng Mười 2015(Xem: 11146)
Thành Phố Maribyrnong là thành phố đầu tiên trên toàn cỏi Úc Châu đã biểu quyết công nhận Cờ Vàng
18 Tháng Mười 2015(Xem: 14401)
minh hoạ từ bài viết của Vĩnh Long Hồ,