4:24 SA
Thứ Sáu
29
Tháng Ba
2024

HƯƠNG BƯỞI BIÊN HÒA BAY XA - Con Dâu Biên Hòa

03 Tháng Ba 201212:00 SA(Xem: 29528)


Hương bưởi Biên Hòa bay xa

 *******************

Sinh ra ở Saigon, mẹ mất sớm, phần lớn thời thơ ấu, tôi sống với Nội, Ông Lâm Mễ (Bang Gạo), ở Kông-Pông-Rô, Swây-Riêng, Campuchia, giáp ranh giới Mộc-Hóa, Long-An, bây giờ. Tuy ở nhà quê, nhưng Ba tôi đi học ở trường Taberd Saigon, bạn với Ông Lê Hữu Vỉnh, từ thuở nhỏ, học nội trú, đến khi lớn lên đi làm việc.

 docvinh-large-content

(ãnh do Nguyễn Kim Lộc cung cấp)

Trước khi trở về thay thế Ông nội tôi lo ruộng lúa, có khoảng thời gian Ba tôi làm việc tại Tòa Bố Tỉnh Biên Hòa, cạnh Trường Sơ Học Bổ Túc Biên Hòa (ECOLE PRIMAIRE COMPLEMENTAIRE), nơi Ông Lê Hữu Vỉnh dạy học, sau đó làm Đốc Học, và cũng là nơi mà chồng tôi theo học hồi thuở nhỏ.

 nguyenduxua-large-content

 

Ba tôi biết rỏ thân thế, sự nghiệp, đạo đức của nhà mô phạm Lê Hữu Vỉnh, rất chú trọng đến thuần phong mỹ tục nước nhà, tiêu biểu cho người Việt Nam theo nghi lể xưa.

Tôi và chồng tôi quen biết nhau. Thường khi đến nhà chơi, chồng tôi hay kể chuyện thuở nhỏ ở Biên Hòa: nào là chăn trâu, câu cá, tắm sông Đồng Nai, nhất là ở cầu Ông Chánh v.v...Ba tôi có biết cầu Ông Chánh, nhưng không có đề cập đến và hỏi chi cã.

Có một hôm, chồng tôi nói là hồi còn tiểu học, có học với Ông Đốc Vỉnh, thế là Ba tôi hỏi tiếp nhiều chuyện về Ông Đốc Vỉnh: sức khỏe của Ông ra sao, Ông còn mặc quần trắng, áo dài đen, đội nón cối trắng, đi xe đạp, che dù cán quéo đi dạy...đủ thứ chuyện, mà Ba tôi đã biết từ trước. Thực ra, chồng tôi chỉ học với Ông Đốc Vỉnh mỗi tuần lể có một giờ về chử Nho (caractère chinois) mà thôi. Thời gian học với Ông Đốc Vỉnh thì ít mà thời gian bị phạt quỳ gối, nghe giảng luân lý và bị véo bắp vế non thì nhiều.

Vốn là chồng tôi, lúc nhỏ ham chơi hơn thích học. Khi trống đánh hồi rồi mà không vào lớp, còn mê bắn bi, thảy lỗ, ở cạnh Trường Mỹ Nghệ Thực Hành, hay Nhà Giây Thép Bưu Điện, thế là bị thầy Trần Văn Lô cầm thước kẻ ra bắt, xét cặp, lấy tập vở làm bài (cahier devoir), đem vào văn phòng. Chạy đường trời không khỏi. Đang học giữa giờ, có giấy gọi xuống préau (sân chơi ở giữa trường), quỳ gối, chờ Ông Đốc Vỉnh ra giảng luân lý (moral), véo bắp vế non, xong rồi mới được lấy lại tập vở đi về lớp...Ông Đốc Vỉnh thường hay giảng câu:"...lười biếng học như thế, cuối năm, ở lại lớp, chỉ làm phiền lòng cha mẹ mà thôi..."

Vậy mà, khi nghe chồng tôi nói, lúc nhỏ có học với Ông Đốc Vỉnh, Ba tôi có ý định ngay làm sui gia với người Biên Hòa, không nệ câu "xứng vợ, xứng chồng, chẵng xứng sui gia". Âu đó cũng là nhờ đức độ, lể giáo mô phạm của Ông Đốc Vỉnh, mà chồng tôi được hưởng "crédit", chớ chồng tôi, con lính Mã Tà, cháu của tiểu nông, "sức mấy mà mong" làm con rể của gia đình Ông Bang!!!

Chúng tôi nên vợ chồng, gần sáu mươi năm rồi, thỉnh thoảng, chồng tôi nhắc lại một vài mẫu giai thoại về Ông Đốc Vỉnh, trong những dịp hợp mặt gia đình, như sau:

-Vốn Ba chồng tôi cũng có chút Nho học, khi nghe con về nhà nói sắp có giờ học chữ Nho với Ông Đốc Vỉnh, nên thích lắm, liền sắm cho chồng tôi một bộ mực, bút, nghiên Ông Đồ thứ thiệt, đắt tiền. Thế là khi mới bắt đầu giờ học chữ Nho đầu tiên, chồng tôi đã bị Ông Đốc Vỉnh véo lỗ tai (chưa véo bắp vế), về tội mua sắm đồ tốt, phí tiền của cha mẹ... Chồng tôi bị oan, nhưng nào dám phân trần, vì sợ bị véo bắp vế non thì còn đau hơn nữa...

-Nhân khi dạy viết chữ "NHƠN" 人 trong câu "nhơn bất học, bất tri lý" (người chẵng học, chẵng biết lẽ), của Tam Tự Kinh, để cho có tượng hình, dễ nhớ, Ông Đốc Vỉnh, đứng dang hai chân ra...còn khi dạy viết chữ "LỤC" 六 là sáu (trong lục là sáu, tam là ba, gia là nhà, quốc là nước...) của Tam Thiên Tự, Ông Đốc Vỉnh đứng dang hai chân và hai tay thẳng ra, cho giống chữ lục. Lối dạy tượng hình như vậy rất dễ nhớ, nhưng chồng tôi lại nghĩ, Ông mặc quần trắng, áo dài đen, đứng như vậy sao giống "Lý Toét-Xã Xệ", mà không dám cười...

-Có một lần, chồng tôi nói đi xem cải lương "cọp" ở rạp Vạn Khánh Hưng, vì không có mua vé, không có ghế ngồi, lại muốn xem rõ, lò mò lên hàng ghế đầu, chợt thấy Ông Đốc Vỉnh đang ngồi chểnh chệ trên ghế hàng danh dự, phải lật đật "chuồn" ngay, vào lớp không dám nói cho các bạn nghe. Ba tôi nghe nói vậy, mới giải thích rằng, Ông Đốc Vỉnh không phải mua vé đi xem cải lương, mà Ông được chính quyền của Tỉnh đề cử đi kiểm duyệt tuồng hát và được trã phụ cấp thù lao nữa. Nhờ uy tín mô phạm, rất chú trọng đến thuần phong mỹ tục và chức vị Đốc Học, Ông Đốc Vỉnh đến kiểm duyệt xem: tuồng hát có vi phạm thuần phong mỹ tục hay không; nội dung có ý đồ chống nhà nước Pháp hay không; và nhất là trước khi mở màn, có chào lá quốc kỳ tam tài, xanh trắng đỏ, hát bản quốc thiều Pháp (La Marseillaise) hay không...

Nhờ đức độ, gương mẫu của nhà mô phạm Lê Hửu Vỉnh, tuy chồng tôi có bị phạt nhiều, nhưng lại được hưởng lây danh thơm, tiếng tốt của Ông.

Ngày nay, định cư bên Mỹ, có lần, con tôi đi học về, vào nhà, thấy có khách, nó chã có khoanh tay thưa bác, thưa chú gì cã, tự nhiên đi thẳng vào phòng. Cũng may mà nó không nói "HI" Chú, Bác, làm cho tôi mất mặt thêm, vì các con tôi không được giảng luân lý và bị véo bắp vế non như chồng tôi ngày xưa.

Ý mà! nếu giảng luân lý với chúng nó như là:

-Chữ "Hiếu", Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chãy ra...Chúng nó (tôi chỉ nói con của tôi thôi nhá), có thể nghe theo lời của Ann Landers, trong mục gở rối tơ lòng, trên báo chí MỸ, cho rằng: "Con cái, tự bản thân nó, đâu muốn có sự hiện hửu trên cỏi trần gian nầy...Đó chẳng qua là sản phẩm của cha mẹ trong giây phút hưng phấn mà thôi".

Mèn ơi! xã hội nầy điên đảo hết rồi sao!!!

-Giảng về "Tôn sư trọng đạo", chúng nó (tôi chỉ nói con của tôi thôi nhá), có thể nói "đó chỉ là job của thầy mà thôi".

Thật hết nói!!!

-Giảng về Quân, Sư, Phụ: "Quân xử, Thần tử, Thần bất tử, bất trung...". Chúng nó (tôi chỉ nói con của tôi thôi nhá), có thể nói "Đã hết thời rồi...Trên hoàn vũ nầy, còn lại mấy Ông vua???". Câu nầy, tôi nghe được đó." Dân vi quý, xã tắc thứ chi, quân vi khinh" mà!!!

-Nếu véo bắp vế non chúng nó, bầm tím, như chồng tôi bị Ông Đốc Vỉnh véo ngày xưa, có thể ở bên Mỹ nầy, bị quy tội: "hành hạ trẻ em (child abuse), hay xâm phạm tính dục trẻ em (child sexual abuse)...

-Phải chăng “Cái học nhà Nho đã hỏng rồi…” (Trần Tế Xương) ???

-Không! "hữu xạ tự nhiên hương, hà tất đương phong lập", mà Ông Đốc Vỉnh đã dạy trong lớp chữ Nho ngày xưa vẫn đúng. Nhờ danh thơm, tiếng tốt của Ông Đốc Vỉnh, như hương bưởi Biên Hòa, không cần quảng cáo, đã bay xa tận đến Kông-Pông-Rô, Svây-Riêng, Campuchia, mà chúng tôi nên vợ, nên chồng.

LHA

Con dâu Biên Hòa

Ý kiến bạn đọc
08 Tháng Chín 20177:45 CH
Khách
Ông Đốc Vỉnh là ông ngoại của tôi, Trương Thiện Hữu, sang Đức 1976. Mẹ là Lê Thị Năm, con gái thứ 5 của ông. Nhân đọc bài này tôi cảm động quá! Xin cám ơn Hội Ái Hữu BH vẫn còn duy trì bài cũ này từ 2012 đến nay, và xin cám ơn nếu các Anh, Chị thông tin cho tôi các bài liên quan đến ông Đốc Vỉnh.
TTH, Munich
Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
09 Tháng Chín 2012(Xem: 8448)
Tóc nào còn mãi vấn vương Sợi nào còn mãi nhớ thương một đời
02 Tháng Chín 2012(Xem: 7657)
Ông Trời ngồi rảnh nghĩ việc đời Quá buồn ông tạc tượng để chơi Hai tay nắn nót ông thêm bớt Bóp méo, vo tròn tạo thành người
01 Tháng Chín 2012(Xem: 7984)
Cà phê ngưng giọt đong đưa Tóc bay theo gió nên trưa quên chiều Bây giờ ngồi giữa cô liêu Khuấy quanh nỗi nhớ những chiều cà phê
31 Tháng Tám 2012(Xem: 7647)
Em làm ơn lấy cái hình ông bụng bự đi băng qua bến xe VT xuống dùm anh, hổng phải anh Dũng của em đâu, cái ông đó hình như là anh em gì đó của thằng Hạnh Tân Ba.
31 Tháng Tám 2012(Xem: 66733)
- Tâm gian dối thì cuộc sống bất an. - Tâm ghen ghét thì cuộc sống hận thù.. - Tâm đố kỵ thì cuộc sống mất vui. - Tâm tham lam thì cuộc sống dối trá…
19 Tháng Tám 2012(Xem: 58024)
Bọn tao hứa sẽ đủ đầy họp mặt. Dù mầy quê xa Mộc Hóa đồng chua. Thắp nén nhang thơm viếng mẹ già nua. Để tưởng nhớ công sinh thành dưỡng dục.
17 Tháng Tám 2012(Xem: 27126)
cuộc sống luôn có những bất trắc với nỗi đau và hạnh phúc, nhưng niềm vui có được là biết mang đến cho nhau những nụ cười và cùng cầu nguyện may mắn, an lành cho nhau.
16 Tháng Tám 2012(Xem: 24337)
Xa quê lang bạt lâu ngày óc tim vật vờ, vụn vỡ. Những tưởng tâm tư lãng mạng của một thuở học trò thơ dại, đã chìm sâu trong vực tối cuộc đời, nhưng tấm hình dưới đây đã giúp cho tui thấy lại vạt nắng trên sông Đồng.
13 Tháng Tám 2012(Xem: 63806)
Những gì cuộc sống hôm nay. Rằng mai còn có thấy ngày đó không? Cho anh gửi trọn ước mong. Cô mười ba hỏi lòng buồn hay vui?
13 Tháng Tám 2012(Xem: 68224)
Thời anh tù tội đã qua Sao cơn bão tố, phong ba hãy còn Lời tình ấp ủ đầu non Cái nghèo hăm hở bào mòn ước mơ
11 Tháng Tám 2012(Xem: 7494)
Sự mộc mạc hồn nhiên ở từ ngữ, cách thể hiện dung dị và ngộ nghĩnh gây nên những bất ngờ thú vị là chất hóm hỉnh thường thấy trong ca dao tình yêu Nam bộ. Đó cũng là biểu hiện tính cách đặc trưng của người dân nơi đây
11 Tháng Tám 2012(Xem: 63282)
Lần theo tiếng gọi Ngô Vương. Lên yên tuấn mã dọn đường quân đi. Mai kia lỡ cuộc hồi qui. Chống gươm, cuối mặt, hồn quỳ khóc than.
05 Tháng Tám 2012(Xem: 8428)
Khi ta nói miệt vườn, quê hương chùm khế ngọt, nó như vậy, uống ly rượu nho vùng Bordeaux ta uống cả quê hương bầu trới Bordeaux… La De cũng vậy
01 Tháng Tám 2012(Xem: 68032)
Rồi giây phút, bình minh như đến sớm. Hồn mở ra, tâm tư chớm thảnh thơi! Và chợt nhận, Em còn yêu nhiều thế! Tim nồng nàn dập sóng mãi hồn Em.
01 Tháng Tám 2012(Xem: 8202)
Con người vốn sinh từ hoang dại, Đã mang dòng huyết quản nhân từ. Đã yêu thiên nhiên từ trứng nước. Đã yêu người khi mới nằm nôi.
01 Tháng Tám 2012(Xem: 8995)
Cô lái đò đưa khách qua sông. Đò cập bến cô lái thu tiền từng người. Sau hết đến nhà sư. Cô lái đò đòi tiền gấp đôi. Nhà Sư ngạc nhiên hỏi vì sao?
31 Tháng Bảy 2012(Xem: 8597)
Thời buổi này mà ly dị và chỉ có một đứa con để trả tiền cấp dưỡng thì đúng là có PHƯỚC quá rồi. Ông có phứơc hơn tui.Tui mà phải đứng như ông chắc là phải thêm cái lon và con chó nhỏ trước mặt. Ha ha ...
27 Tháng Bảy 2012(Xem: 75215)
Rượu nồng tháng bảy chưa khui Tình như thác đổ reo vui rộn ràng Mai này theo gió lang thang Tay ôm kỷ niệm lệ tràn hoen mi.
27 Tháng Bảy 2012(Xem: 70519)
Những gì của ngày xưa thân ái. Xin giữ bên nhau giây phút cuối đời. Bởi cuộc đời như gió thoảng mây trôi. Tình bè bạn vẫn hằng vĩnh cửu.
27 Tháng Bảy 2012(Xem: 7917)
Con trai cái tính thích đùa Chọc con gái giận xong mua tặng quà Tặng nàng bằng một cành hoa Xong rồi xin lỗi thôi mà lỗi anh
26 Tháng Bảy 2012(Xem: 30121)
Chúc cho những người bạn của nhau luôn cảm thấy mình hạnh phúc . Chúc những người bạn của nhau luôn tràn ngập niềm vui và luôn nở những nụ cười tươi trên môi nhé !
26 Tháng Bảy 2012(Xem: 8566)
Hoàng hôn đi xuống phần đời. Bình minh ló dạng chân trời của con. Chữ TÂM gìn giữ vuông tròn. Mai sau ta hãy không hờn trách nhau.
19 Tháng Bảy 2012(Xem: 9217)
Tròn xoe đôi mắt, anh thầm trách: Sao mà Trlẩn thẩn thế hỡ em? Hỡi bà già khốn khổ của tôi ơi! Hỡi bà già BIÊN HÒA của tôi ơi
19 Tháng Bảy 2012(Xem: 76642)
Giữa cuộc đời - còn tình yêu khác nữa Tình BẠN ĐỜI - kết ước nghĩa tào khang Cám ơn anh - người bạn đời chung thủy Luôn chung vai gánh vác những nhọc nhằn
17 Tháng Bảy 2012(Xem: 30961)
Chúng tôi chia tay nhau khi mặt trời mon men nóc chợ, mỗi đứa một phương tiếp tục quảng đời riêng nhưng bao giờ cũng chung một ngã trong cùng tận đáy lòng
15 Tháng Bảy 2012(Xem: 28264)
Vậy là chết tui rồi! Cái"anh Hạnh" này chơi tui tới bến. Mấy cô em đó ngồi chung trên xe cã ngày mà bây giờ mới báo động làm sao tui trốn kịp đây?
05 Tháng Bảy 2012(Xem: 28396)
Dù chỉ còn là dư âm nhưng truyền thống NGÔ QUYỀN vẫn được sống lại hàng năm qua những cuộc Hội Ngộ của Cựu Học Sinh Ngô Quyền còn vương lại trên Đất Biên Hòa hoặc trên nửa vòng trái đất xa xôi và sẽ sống... sống mãi với thời gian…
29 Tháng Sáu 2012(Xem: 28977)
Cái chú Chín này ngày thường khi đánh trống thì gọn gàng hùng dũng mà sao hôm nay cái tay cứ run run, cây kềm lành lạnh cứ đụng ra đụng vô làm tui càng đau càng dẩy dụa la khóc rùm lên
29 Tháng Sáu 2012(Xem: 8771)
Em trốn Chùa, trốn Chúa . Trốn Phật, trốn Nhà thờ . Chạy theo mối tình si. Em - Tín đồ tội lỗi ...!
29 Tháng Sáu 2012(Xem: 9660)
Nếu lầm lỗi cả đời em mặc kệ Đừng có hòng năn nỉ dỗ dành chi Con đường tình dài lắm hãy nghĩ suy Vì khi yêu là chịu nhiều vất vả
28 Tháng Sáu 2012(Xem: 9225)
Cõi trần gian,có gì vui để mà luyến nhớ? Trải một đời đau khổ triền miên ... Bây giờ em vẫy tay từ tạ . Cùng hành trang cho một chuyến đi xa!
28 Tháng Sáu 2012(Xem: 9061)
ta nghe trong tiếng mưa rả rích, tiếng vọng tình yêu ở một miền.
26 Tháng Sáu 2012(Xem: 28540)
Cuộc đời bắt đầu bằng tuổi trẻ, các em sẽ lớn lên sẽ choàng khăn với những huy hiệu. Các em sẽ học được gì ở nhà trường XHCN để được nhìn thực tế của cuộc sống
20 Tháng Sáu 2012(Xem: 30112)
Bạn Trần văn Vỏ, 1949, CHS K.08 NQ, lớp thất 4 Anh Văn, đã mãn phần trưa ngày 13/6/2012 tại Vũng Tàu, sau một thời gian lâm bệnh. Sau đó gia đình đưa bạn về tổ chức tang lễ ở Biên Hòa, ngã ba Thành
20 Tháng Sáu 2012(Xem: 8014)
Hôm qua tui cũng bay lên để rồi rơi xuống cái rầm sau lưng một cái xe cảnh sát may mà tui thắng kịp. Một em Mỹ đen thùi tròn vo dùi cui sổ phạt hiện ra đứng chắn ngang trời đưa hồn tui về niết bàn cực lạc. Chiều về cầm chắc là sẽ gặp Tiên.
17 Tháng Sáu 2012(Xem: 27728)
Tôi nghĩ rằng, bài viết nầy là món quà quý giá gửi đến thầy cô, bè bạn nhân ngày hội tương phùng sắp đến. Đây cũng là tình cảm của học trò, đồng môn từ nửa vòng trái đất xa xôi chia sẽ ước mơ. Xin hãy sống vì kỷ niệm và bè bạn, khi nào ta hãy còn hiện hữu trên cỏi đời
12 Tháng Sáu 2012(Xem: 8170)
Dưa leo chấm với cá kèo. Chữ nghĩa tui nghèo xin bạn đừng chê.
09 Tháng Sáu 2012(Xem: 32001)
Nhìn các con cháu vui vầy quanh quẩn, tôi đã không kìm được hai hàng nước mắt... Mượn tên một bài hát của nhạc sĩ Đức Huy để nói lên tâm trạng của mình, của một con tim vốn bị nhiều thương tổn.
08 Tháng Sáu 2012(Xem: 9280)
Vết bánh xe em đi in trên con đường nhầy nhụa trước mặt, rồi đây sẽ bị mưa bụi xóa nhạt nhòa và chắc em sẽ quên lối về...Ừ, nhưng thà được như thế em ạ!
07 Tháng Sáu 2012(Xem: 31054)
dù cách nhau nửa vòng trái đất hay cùng sống chung ở quê nhà, những người thân quen cũng như những bạn bè năm xưa “tình cờ” gặp lại nhau và có được những giây phút tương phùng, gắn liền quá khứ với hiện tại mà tưởng chừng như chỉ xảy ra trong giấc mơ...
31 Tháng Năm 2012(Xem: 9227)
Tánh tui hiền lành nên thường hay bị dụ dỗ để rồi ôm đầu máu mà gậm nhắm nỗi buồn. Qua bao kinh nghiệm thương đau biết thân biết phận tui thường ít khi đi đâu, ngày ngày chỉ có đi làm đi nhậu, đi đổ rác, đi tắm rồi đi ngủ
27 Tháng Năm 2012(Xem: 13420)
Tôi nhớ lời người đã bảo tôi. Đưa tiền người giữ khỏi lôi thôi Đến nay, tôi hiểu thì tôi đã… Làm lỡ đời trai, muộn mất rồi
23 Tháng Năm 2012(Xem: 8949)
Hoàng Duy Liệu đã đưa chúng ta qua những ngày đi ... vụn vặt. Ngày N 6 là bài mới ra lò của anh, càng đọc chúng ta sẽ tìm được niềm vui như " Ngày xưa tôi đi học...
20 Tháng Năm 2012(Xem: 9116)
Ừ thì có thể ông Thành bị khuyết tật nên ông không thấy nhưng mà...còn chúng ta? Có thấy chi không? Cái nỗi bơ vơ ngơ ngẩn...Không người lái.
13 Tháng Năm 2012(Xem: 10027)
Một mai ta có qua đời Nụ hôn hàm thụ ngậm ngùi ngàn năm Vài hàng thư viết sang thăm Hỏi em thỉnh thoảng có năm chiêm bao?
13 Tháng Năm 2012(Xem: 8990)
Người xưa đã nói: “Không lấy thành bại mà luận anh hùng.” Nếu hôm nay chúng ta mỗi năm đến ngày 30 tháng 4 còn ngẩng mặt nhìn đời được là nhờ hào quang của những người đã chết, rửa mặt cho miền Nam. Còn chúng ta sống, kéo dài cuộc sống làm sao để cho khỏi hổ thẹn
11 Tháng Năm 2012(Xem: 16732)
Một mình tay chống tay chèo Xuôi theo vận nước khó nghèo do ai?
10 Tháng Năm 2012(Xem: 9512)
Ngày xưa chân sáo thênh thang, áo mũ ,cân,đai gửi tặng chàng. Có phải vó câu người viễn xứ? để tường vi héo đón Xuân sang
10 Tháng Năm 2012(Xem: 9468)
Không lẻ ráng kiếm bà vợ mới cùng mấy nhóc con? Mà rồi cũng lỗ thôi nội cái tiền mua tả. Phải chi có cách gì gom tiền phúng điếu trước thì đở biết mấy.
10 Tháng Năm 2012(Xem: 26800)
Từ ngày lấy vợ, ông mất dần gần hết bạn bè. Bà cho rằng đàn ông gặp nhau nói toàn chuyện trên trời, dưới đất, không bổ ích gì, không lợi lộc gì. Bà ngăn cản ông gặp bạn bè, và bạn bè đến nhà ông, thì chỉ vài lần thôi, thấy thái độ của bà, họ không đến nữa.