5:48 SA
Thứ Ba
30
Tháng Tư
2024

TÌNH VẪN TRAO EM _VŨ NGỌC VĂN

26 Tháng Bảy 201312:00 SA(Xem: 17850)

TÌNH VẪN TRAO EM _VŨ NGỌC VĂN

blank

Melbourne, Australia
Đám cưới của đứa cháu diễn ra thật trang trọng và vui vẻ. Tôi cùng vợ và hai đứa con từ Hoa Kỳ sang Úc dự đám cưới của đứa cháu trai, con út của anh cả tôi. Đây là dịp vui hiếm hoi tôi được sum họp với gia đình anh chị từ ngày mất nước ra đi, anh em rất ít có cơ hội gặp gỡ nhau. Anh chị tôi rất vui mừng mãn nguyện vì đã hoàn thành nhiệm vụ cha mẹ dựng vợ gả chồng cho đàn con năm đứa, vừa có dịp gặp lại bao người thân thuộc hai bên trong ngày vui trọng đại này.


 Đám cưới diễn ra vào sáng thứ Bảy đầu tiên của tháng Tám năm 2001, thành phố Melbourne với tiết trời lập Xuân, bầu trời trong xanh mát dịu, hai bên đường hoa anh đào nở khoe sắc thắm đỏ hồng tuyệt đẹp. Lễ cưới được tổ chức theo phong tục Việt Nam diễn ra trên một đất nước thanh bình Úc Đại Lợi nên được dân chúng bản xứ hiếu kỳ tò mò quan sát rất đông vui, đẹp mắt. Gia đình tôi tháp tùng cùng toàn thể gia đình anh chị xuất hành đến nhà gái cử hành lễ rước dâu. Tôi sung sướng nắm tay vợ, cùng nhìn về hai con, một trai một gái đang trong lứa tuổi đại học, nhất là đứa con gái yêu thướt tha yểu điệu trong tà áo dài Việt Nam nhập cùng đám trẻ bưng các mâm lễ vật từ từ tiến vào nhà gái.

 Lễ vu quy diễn ra theo đúng phong tục cổ truyền trang nghiêm và cảm động. Cô dâu chú rể trong y phục áo dài khăn đóng làm lễ bái lạy gia tiên, chúc rượu cha mẹ và họ hàng thân thuộc nhà gái. Tôi thoáng giật mình sửng sốt vì nhận ra các khuôn mặt thân quen của một thời xa xăm năm cũ. Đến khi đôi trẻ chúc rượu gia đình dì út của cô dâu, tim tôi nhói đau vì nhận ra khuôn mặt của một người tình ba mươi năm về trước. Nhìn cảnh vợ chồng người dì cùng ba con đang tíu tít chúc tụng cô dâu chú rể, tôi cảm thấy ngỡ ngàng như tâm trạng thi sĩ Nguyễn Bính năm xưa:

 Trăm năm đành lỗi hẹn hò
Cây đa bến cũ con đò còn không?
 Tình cờ gặp giữa phố đông
 Em đi ríu rít tay chồng tay con
 Nét cười âu yếm môi son
 Áo bay nhắc thưở trăng tròn sánh vai.
blank

 Ngày đó, tôi phục vụ tại một Liên Đoàn Đặc Nhiệm Tuần Thám Hải Quân, bộ chỉ huy đóng tại Tiền Doanh Yểm Trợ Tiếp Vận Rạch Sỏi. Trong một chiều rảnh rỗi, không phải trực hành quân, tôi theo một người bạn cùng đơn vị về nhà nó ở khu dinh điền Cái Sắn dự đám cưới. Sau khi qua chuyến đò ngang, chúng tôi đi bộ trên con đường tráng xi măng để về nhà gần đó. Trên con đường làng dọc theo con kênh đào, thỉnh thoảng chúng tôi đi ngang qua những cánh đồng lúa xanh mướt sát lề đường trải dài xa tít tắp, có những cô thôn nữ đang lom khom cấy lúa thần nông, hòa lẫn tiếng cười đùa vui vẻ, cảnh tượng thật đẹp như trong thơ Hàn Mặc Tử:

 Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời
Bao cô thôn nữ hát trên đồi
 Ngày mai trong đám xuân xanh ấy
 Có kẻ theo chồng bỏ cuộc chơi.

 Nhưng ở đây chúng tôi đang đi trên con đường làng cao nhìn xuống thửa ruộng các cô đang thoăn thoắt cấy lúa, chứ không phải ngước nhìn các cô đang hái chè trên đồi cao. Bỗng một giọng hát trong trẻo cất lên trêu chọc chúng tôi:

 Hỡi anh đi đường cái quan
Dừng chân đứng lại em trêu đôi lời!

 Tiếp theo là chuỗi cười vang thích thú. Vì là quê nhà của bạn tôi nên nó chỉ nhăn răng cười trừ. Còn tôi, không lẽ lại chào thua? Nhìn cảnh các cô đang sắn quần khom lưng trên thửa ruộng ngập nước để cấy lúa, một hình ảnh lý thú thoáng hiện trong trí, tôi bèn cất tiếng đáp lễ:

 Hỡi cô cấy lúa đồng sâu
 Sao cô lại chổng phao câu lên trời?

 Tôi cứ ngỡ là sau câu hát này sẽ được cười vang đắc thắng. Nhưng mà... đời có chữ ngờ tôi học mãi vẫn chưa thuộc. Một cô trong bọn đẹp nhất, xinh nhất cất tiếng đối đáp với tôi:

 Trời làm hạn hán tứ kỳ
 Em không đi chổng lấy gì anh xơi?
 blank

 Câu hát vừa dứt là các cô cất tiếng cười vang. Tôi cảm thấy đất trời như đang quay cuồng trước mắt làm tôi choáng váng, ú ớ chẳng biết đâu để trả lời. Thôi thì... ba mươi sáu chước, chước gì là hơn? Hai đứa tôi bước vội như bị ma đưổi, những giọng cười quái ác vẫn còn bám theo lưng chúng tôi.

 Sau vụ này, lòng tôi cảm thất “sợ” các cô gái Bắc kỳ vùng Cái Sắn lắm rồi. Nào ngờ ngày đám cưới bạn tôi, tôi gặp lại cô gái cấy lúa hôm nọ, đang e lệ khép nép trong vai phù dâu. Tim tôi cảm thấy bồi hồi xao xuyến, mạnh dạn tiến đến ngỏ lời làm quen. Trong tiệc cưới, chúng tôi đã trò chuyện với nhau, tôi đã thưởng thức chữ “xơi” của các cô gái Bắc kỳ bé nhỏ xinh xinh. Thú vị nhất trong những lần mời tôi ăn cơm, hút thuốc, uống trà, đến cả ăn trầu cau, cô ấy đều dùng một chữ “xơi” duy nhất. Tôi càng thú vị hơn khi cô ấy bưng khay trầu cau tới, miệng duyên dáng mời mọc:

 -Mời anh xơi trầu ạ!

 Dù chưa một lần biết ăn trầu, tôi cũng đưa tay nhón lấy một miếng trầu cho cô ấy vui lòng. Tôi say sưa ngắm nhìn cô ấy, hồn chơi vơi khi nhớ đến bài ca dao:

 Lên vườn hái quả cau xanh
 Bổ ra làm chín, mời anh xơi trầu
 Trầu này têm những vôi tầu
 Giữa đệm cát cánh, hai đầu quế cay
 Trầu này ấp ủ đêm ngày
 Dù mặn, dù nhạt, dù cay, dù nồng
 Dù chẳng nên đạo vợ chồng
 Xơi dăm ba miếng kẻo lòng nhớ thương!

 Thế rồi sau buổi ban đầu gặp gỡ đó, chúng tôi đã quen nhau, mến tài nhau và sau những lần cuối tuần đến chơi thăm nàng, tình cảm chúng tôi mỗi ngày càng thêm thắm thiết và cuối cùng chúng tôi đã yêu nhau.

 Sau những lần đến thăm gia đình nàng và những lần hẹn hò gặp gỡ, chúng tôi đồng ý thưa chuyện với gia đình để tiến đến hôn nhân. Nhưng có một điều làm tôi e ngại: nàng là con chiên ngoan đạo, tôi là người Phật tử, biết tính sao đây? Hơn ai hết, tôi biết rõ tính nghiêm khắc bảo thủ của cha tôi, chắc gì người đồng ý cho tôi theo đạo để được kết duyên với nàng. Nhưng mà tình yêu đến, tôi quyết vượt qua tất cả mọi khó khăn thử thách để được nàng yêu, vì rằng:

 Yêu em: mấy núi cũng trèo,
 Mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua.
blank

 Vì tình yêu, dù tôi có trèo núi, lội sông, leo đèo tôi nào có sá gì? Chẳng lẽ chỉ vì một bức tường tôn giáo thấp lè tè mà tôi phải ngại ngùng ư? Vì thế, trong lần về phép thăm nhà, trong bữa ăn tối, tôi trình bày với cha mẹ và các anh chị mối tình của chúng tôi và xin cha mẹ đến cưới hỏi nàng. Nhưng khi tôi trình bày đến sự khác biệt tôn giáo và theo sự đòi hỏi của gia đình nàng là tôi phải theo đạo, cha tôi đã tỏ vẻ thờ ơ lạnh lùng, nhất quyết không cho. Tôi cố gắng thuyết phục, năn nỉ cha tôi đổi ý nhưng ông vẫn một mực khăng khăng không chấp thuận, vững như tường đồng vách sắt, tôi không sao lay chuyển được. Buồn quá, tôi bỏ về đơn vị.

 Lần đó, trong dịp đến nhà ghé thăm nàng, thấy tôi có vẻ buồn, nàng dò hỏi tôi. Ban đầu tôi giấu, nhưng nàng ngọt ngào hỏi mãi, tôi đành thở dài kể chuyện cho nàng nghe. Tuy buồn, nhưng nàng vẫn an ủi tôi:

 -Thôi, anh cũng đừng buồn nữa. Cha mẹ nào mà chẳng thương con. Biết đâu mai này bác trai sẽ đổi ý mà cho đôi ta sớm được nên duyên. Thôi thì chúng ta hãy cầu nguyện Chúa...

 Tôi vội ngắt lời nàng:

 -Cầu nguyện ư? Hơn ai hết anh biết rõ tính bố anh. Cầu nguyện nào có ích gì? Cầu thế này thì cầu đến bao giờ? Chúa ơi! Thưở chờ đợi, thời gian ôi rét mướt!

 Thế rồi mối tình của chúng tôi cứ dùng dằng vì sự phản đối của cha tôi nhưng tình yêu của chúng tôi không vì thế mà phai lạt. Mãi hơn hai năm sau, khi gia đình giục tôi lấy vợ, tôi mới trình bày cho cha mẹ rõ là nếu tôi không lấy được nàng, tôi không lập gia đình với ai cả. Cuối cùng, nhờ mẹ tôi và các anh chị nói giúp, cha tôi mới xiêu lòng mà thuận lòng theo tôi từ Sài Gòn xuống Rạch Giá hỏi vợ cho tôi.

 Tuy gia đình tôi xuống chơi bất ngờ không báo trước, nhưng nàng vẫn vén khéo thu dọn nhà cửa, vườn tược trong nhà ngoài ngõ ngăn nắp để làm đẹp lòng cha mẹ tôi. Cha mẹ tôi rất ưng ý vì thấy nàng đảm đang, khéo léo nên đã ngỏ lời cầu hôn nàng cho tôi. Thế là sau bao khó khăn trắc trở, tôi mới được phép chuẩn bị theo đạo để cùng nàng tiến đến ngưỡng cửa hôn nhân.

 Thế rồi, trong những dịp cuối tuần đến thăm nàng, nàng đưa tôi đến nhà thờ dự thánh lễ. Cùng nàng bước vào thánh đường, tôi cùng với mọi người đọc “Kinh Cáo Mình” thú tội cùng Thiên Chúa:

 -Tôi thú nhận cùng Thiên Chúa toàn năng và cùng anh chị em: tôi đã phạm tội nhiều trong tư tưởng, lời nói, việc làm và những điều thiếu sót. Lỗi tại tôi, lỗi tại tôi, lỗi tại tôi mọi đàng...

 Miệng đọc ba lần “lỗi tại tôi” thì tay tôi đấm ngực ba cái. Tôi khổ sở than thầm:

 -Chúa ơi!

 Con khờ khạo qúa, ngu ngơ qúa,
Chỉ biết yêu thôi, chẳng biết gì!

 Thế này thì oan cho con qúa, Chúa ơi! Chúa đã dạy rằng “yêu thương người ta như mình con vậy”. Thế mà con yêu nàng cũng có tội lỗi nữa ru? Chúa ở trên cao có thấu hiểu cho tình con...

 Tan lễ xong, trên đường về nhà, tôi than thở với nàng, nhại lời 4 câu ca dao:

 Yêu em, anh cũng muốn vô
Sợ chuông nhà thờ, sợ cuốn thánh kinh
 Cuốn thánh kinh học hoài khó thuộc
 Chuông nhà thờ nghe buốt cả tai.

 Nàng mỉm cười duyên dáng an ủi tôi:

 -Yêu em, anh phải kính Chúa. Đó là điều kiện “ắt có và đủ” để cho đôi ta đắp xây lâu đài tình ái. Bao nhiêu chông gai vất vả anh đã vượt qua, chỉ còn một chặng đường ngắn mà anh vượt qua không nổi hay sao?
blank

 Biết nàng khích, nhưng tôi vẫn nhăn nhó:

 -Anh vẫn biết thế, nhưng mà...em ơi: Phật chỉ có năm giới cấm, Chúa có tới mười điều răn. Nhiều quá, làm sao anh giữ cho nổi hở em? Lỡ mai kia mốt nọ em có lên thiên đàng, bỏ anh bơ vơ dưới địa ngục thì tội nghiệp anh lắm em ơi!

 Nhưng nói là nói thế cho vui, lòng tôi vẫn quyết tâm đắp xây mái ấm với nàng. Có những chiều cùng nàng học giáo lý, tôi có dịp âu yếm thì thầm cùng nàng đắp xây mộng ước mai sau:

 Anh thường nói: “Nếu con mình là gái
 Sẽ giống em từ sóng mắt môi cười”
 Em bảo rằng: “Nếu con mình là gái
  Đừng như em dối mẹ đến thăm ai
Là con trai cho đi làm thủy thủ
 Vượt trùng dương mang áo trắng yêu thương
 Thư viết kể chuyện khi xa bến
 Em thì thầm và âu yếm: giống như anh”...
 (Nhạc phẩm “Mộng ước mai sau”)
blank

 
 Nhưng rồi vào đầu năm 1975, chúng tôi chưa kịp cử hành đám cưới thì tôi được lệnh thuyên chuyển xuống một tuần dương hạm và tôi phải xa nàng từ đó. Lòng tôi buồn héo hắt vì thương nhớ nàng khi phải theo chiến hạm với những ngày dài lê thê, lênh đênh trên biển mà hầu hết là các vùng duyên hải miền Trung. Đến khi đất nước gặp cơn nguy biến, các tỉnh miền Trung lũ lượt di tản, chiến hạm tôi đã tham dự hành quân liên tục với các trận hải pháo, chuyển quân, hộ tống cho đến ngày quốc nạn 30-04-1975. Tôi cũng như hầu hết thủy thủ đoàn, đau lòng bỏ lại bao người thân yêu kẹt lại quê hương thống khổ mà đưa chiến hạm ra đảo Côn sơn, nhập cùng hạm đội Hải Quân Việt Nam lên đường lánh nạn ra nước ngoài.

 Thế rồi, sau vài tháng tạm cư tại đảo Guam, tôi được chuyển vào đất Hoa Kỳ và định cư tại thành phố Seattle , tiểu bang Washington . Trong những ngày tháng đầu tiên lưu lạc ở quê người, tôi buồn ủ rũ, lúc nào cũng đầy ắp thương nhớ bao người thân yêu đang kẹt lại quê nhà: cha mẹ, các anh chị đang bị tù đày và người tình bé nhỏ đang mòn mỏi đợi chờ nơi quê hương cách biệt:

 Tôi có người tình nhỏ,
 Đôi má thơm thơm mùi lúa chín
 Ai ra đi mà không từng bịn rịn

Rời yêu thương nào dễ mấy ai nguôi
 Em lặng nhìn trong lúc chia phôi
  Tôi mạnh bước mà nghe hồn nhỏ lệ
 (Bên kia sông – YÊN THAO)

 Nỗi đau khổ, nhớ thương cứ ray rứt trong tâm tư tôi mãi. Có những buổi sáng mùa Đông cuối tuần, tôi ngồi cô đơn trong căn phòng vắng, điếu thuốc hờ hững trên môi, nhìn ra bên ngoài bầu trời tuyết phủ, nhâm nhi tách trà nóng trong tay mà nỗi sầu ập đến. Tôi như nhìn thấy hình bóng nàng ẩn hiện đâu đây mà lòng buồn vời vợi:

 Khói thuốc theo dòng khơi lối xưa
Đêm đêm sông Đáy lạnh đôi bờ
 Thoáng hiện em về trong đáy cốc
 Nói cười như chuyện một đêm mưa
 (Đôi Bờ - QUANG DŨNG)

 Dù trong hồn đầy ắp những buồn đau thương nhớ nhưng tôi vẫn phải thích nghi với đời sống mới nơi xứ người để tạo lập tương lai cho chính mình. Tôi vừa làm vừa ghi danh đi học, tạm cất bao nỗi khổ đau nhung nhớ trong lòng. Sau hơn bốn năm miệt mài học tập, tôi tốt nghiệp ra trường và có công ăn việc làm ổn định. Lúc đó, tôi nghe loáng thoáng tin nàng vừa lấy chồng sau mấy năm dài mỏi mòn biền biệt chờ đợi tin tôi. Tuy buồn, nhưng tôi không dám trách nàng vì tuổi thanh xuân của nàng chỉ có một lần, tình tôi với nàng mỗi người một phương trời xa cách, chờ đợi nào có ích gì?

  Pháo hồng đưa tiễn người sang sông
Áo tím ngày xưa đi lấy chồng
 Chuông đổ ngân vang hồi ly biệt
 Đưa em về bến đục hay trong?
 (Hoa trắng thôi cài trên áo tím – KIÊN GIANG)
blank

 Nỗi buồn theo năm tháng rồi cũng phôi pha. Đầu năm 1980, tôi lập gia đình với người em vợ một đơn vị trưởng cũ của tôi. Hạnh phúc gia đình của tôi êm đềm trôi qua không có gì phải nói với hai đứa con nay đã vào đại học. Hôm nay, sang Úc thăm anh chị và dự đám cưới đứa cháu, tình cờ gặp lại nàng làm tôi nhớ lại khung trời kỷ niệm của một thời trai trẻ và quãng đời quân ngũ xa xưa.

 Tôi cố che giấu cảm xúc, không để cho vợ tôi nhận biết, chỉ lặng lẽ thoáng nhìn cố nhân mà trong lòng sóng dậy. Đến khi rước dâu về nhà anh tôi, làm lễ gia tiên và đãi tiệc, tôi gắng che đậy những ngượng ngùng, ra vẻ tự nhiên cho ai nấy khỏi nghi ngờ thắc mắc.

 Buổi chiều cùng gia đình hai họ ra nhà thờ cử hành thánh lễ hôn phối cho cặp tân hôn, lòng tôi bồi hồi cảm xúc, nhớ lại cảnh cũ người xưa. Nếu không vì đất nước nổi cơn loạn ly dâu bể, tôi với nàng đã là hình ảnh hai đứa cháu trước mặt chúng tôi, được nên duyên vợ chồng trước bàn thờ Chúa hay sao? Tôi chợt nhớ đến bài thơ “Tiếng Chuông Đầu Đời” của thi sĩ Hà Huyền Chi diễn tả thật đúng tâm trạng tôi lúc này:

  Một tôi lỡ đạo lỡ đời
Một tôi dở khóc, dở cười vì em
 Mẹ tôi niệm Phật hằng đêm
 Tôi mang thánh giá mon men nhà thờ
 Em cười Chúa cũng ngẩn ngơ
 Tôi về cắn bút làm thơ tỏ tình
 Từng hồi chuông rộn âm thanh
 Có tôi bẽn lẽn dạo quanh giáo đường
 Tim tôi rộn rã hồi chuông
 Em như hiển thánh nữ vương tuyệt vời
 Tôi cầu cùng Chúa ba ngôi
 Cho em nghiêng xuống tình tôi mặn nồng
 Hỡi ơi: em đã có chồng!
 Tôi đem thánh giá tặng ông bõ già

Nào ngờ ba chục năm qua
 Hận thì vẫn hận, nhưng mà..còn thương!
 Bây giờ nhìn thấy giáo đường
 Tim tôi vẫn rộn tiếng chuông đầu đời.

 Trong tiệc cưới tối hôm đó, lòng tôi vui buồn lẫn lộn. Vui mừng vì được gặp lại người xưa, tưởng rằng tình cũ đã chôn kín trong lòng. Buồn vì gặp nhau sao đành nín lặng, biết nói gì đây khi ai nấy đều có mái ấm gia đình riêng tư, gặp lại nhau trong hoàn cảnh bẽ bàng như hai người xa lạ. Vì thế, tuy tôi được sắp xếp ngồi chung bàn với vợ chồng nàng, tôi phải gượng vui đóng vai họ hàng nói cười tự nhiên như người trong nhà. Sau phần khai mạc, trình diện cô dâu chú rể và họ hàng hai họ đến với quan khách, nhập tiệc được một lát thì tôi lấy cớ ra ngoài hút thuốc để cho tâm tư lắng đọng , bình an cho tâm hồn. Tôi đang thả hồn theo khói thuốc thì một bàn tay đặt nhẹ lên vai. Tôi giật mình quay lại, thì ra bà mẹ của cô dâu, chị ruột của nàng. Tôi gật đầu chào trước. Chị nàng lên tiếng hỏi:

 -Chào chú! Chú vẫn khỏe chứ? Mấy mươi năm rồi mới được gặp lại chú ở đây!

 -Dạ, cám ơn chị. Gặp lại chị, em mừng lắm, nhưng không dám nhìn, e rằng nhắc lại chuyện cũ chỉ thêm buồn mà thôi.

 -Tôi hiểu chú ạ! Chú và em tôi không ai có lỗi cả, chỉ vì hoàn cảnh đất nước mà thôi. Nhưng em tôi bấy lâu buồn tủi vì chú ra đi suốt mấy năm trời mà nó không nhận được tin gì của chú cả. Tôi muốn nhờ chú nhân buổi tiệc cưới của cháu đêm nay, nhắn hộ một tiếng cho em nó khỏi buồn. Chú nghĩ sao?

 Tôi cười buồn, khổ sở:

 -Em biết nói gì đây hở chị?

 -Lát nữa, trong phần cắt bánh cưới của hai cháu, tôi sẽ dặn MC giới thiệu chú lên nói về phần ấy, chú có đôi lời nhắn gửi dì ấy thì đẹp biết bao. Được không chú?

 Thế rồi chừng giữa tiệc cưới, anh xướng ngôn viên mời đôi tân hôn lên trước quan khách để chuẩn bị mục cắt bánh cưới và uống rượu giao bôi. Anh MC đã ân cần giới thiệu tôi, chú út của chú rể từ Mỹ sang sẽ lên hướng dẫn cho hai cháu cắt bánh cưới trước khi khai mạc dạ vũ.

 Tôi bước lên, cúi chào quan khách và ngỏ lời cám ơn anh bạn hướng dẫn chương trình, tôi nhập đề liền:

 -Kính thưa qúy quan khách và quan viên hai họ,

 Trước hết tôi xin cảm ơn bà con hai họ đã có nhã ý dành cho tôi cái vinh dự giới thiệu tiết mục cắt bánh cưới của hai cháu đêm nay.

 Hai cháu thương mến,

 Chú cảm thấy ngập tràn hạnh phúc được tham dự ngày vui nhất đời của hai cháu. Từ đất nước Hoa Kỳ xa xôi, sang dự đám cưới hai cháu, chú được gặp lại đứa cháu trai bé bỏng thân yêu mà khi chú ra đi tị nạn cháu vừa tròn ba tuổi. Hôm nay, đứng trước mặt chú đây là chàng trai trưởng thành, chững chạc có tương lai sự nghiệp rỡ ràng và chú có thêm một cháu dâu đảm đang, tài sắc vẹn toàn.

 Trước khi hai cháu cắt cái bánh cưới này để bắt đầu cuộc sống trăm năm bên nhau, chú muốn nhắc hai cháu ý nghĩa của hai chữ TÌNH YÊU. Theo chú biết, người có được tình yêu đích thực trong đời chẳng ai khác hơn là ông anh cả kính mến của chú, là bố mẹ của hai cháu ở đây. Nếu thi sĩ Xuân Diệu bảo tình yêu là gió, là mây, là buổi chiều có nắng nhạt thì ông anh của chú đã cầm tay cô sinh viên văn khoa bên bờ hồ hồi ba mươi sáu năm về trước, bảo rằng:

 Em hãy lặng thinh chớ nói nhiều
 
Để nghe dưới đáy nước hồ reo
 Để nghe tơ liễu run trong gió

Và để nghe trời giải nghĩa yêu.

 Có lẽ chị dâu của chú cảm thấy lòng bồi hồi sau buổi chiều nhạt nắng khi con tàu của anh phải tách bến đi xa, giống như nữ sĩ Tôn Nữ Thu Hồng của đất thần kinh ngày trước:

 Còn nhớ hôm xưa, một buổi chiều,
Cùng chàng trò chuyện chẳng bao nhiêu
 
Chàng đi tôi thấy: ôi, mong nhớ
  Và cảm quanh mình nỗi tịch liêu!

 Thế rồi, tình yêu của anh chị đã đơm hoa kết trái để bắt đầu tạo lập mái ấm gia đình:

 Bình minh buổi ấy gặp anh
Rủ em ra chốn kinh thành xa khơi
 Yêu anh, em hóa yêu đời
 Theo anh chắp cánh tung trời bay cao
 (Nhớ Quê – VÂN ĐÀI)

 Khi anh chị kết hôn, chú chỉ là cậu thiếu niên mười sáu, luôn xem anh mình là thần tượng để mai sau ra đời phải cố gắng noi theo. Vài năm sau, chú đến chơi nhà thì đã thấy đầy tiếng cười đùa trẻ thơ:

  Lấy chồng từ thuở hăm ba,
Đến năm hăm chín, thiếp đà năm con
 Ra đường thiếp vẫn còn son
 Về nhà thiếp đã năm con cùng chàng!

 Tình yêu của anh chị lúc nào cũng thắm thiết như thưở ban đầu dù cho cuộc đời dâu bể. Những khi hoạn lộ thênh thang, cùng nhau chia ngọt sẻ bùi; có lúc hoạn nạn gian nan khi anh bị tù đày sau ngày mất nước, chị phải đưa đôi vai gầy yếu đảm đang “nuôi đủ năm con với một chồng” thay anh đang ở chốn lao tù cải tạo:

 Nàng về nuôi cái cùng con
 Để anh đi trẩy nước non Cao Bằng

 Tình yêu của bố mẹ cháu đẹp như thế đấy, chú mạn phép qúy quan khách kể lại một chuyện tình đẹp trên thế gian cho hai cháu nghe nhân ngày vui nhất đời của hai cháu. Chú mong ước tình yêu của hai cháu nếu không hơn được mối tình của bố mẹ cháu, thì ít ra... cũng bằng quãng thời gian bố mẹ cháu sống khắng khít hạnh phúc bên nhau tính cho đến ngày nay là ba mươi sáu năm trường.

 Bây giờ, các cháu hãy cầm tay nhau cùng cắt bánh cưới. Xin mời hai cháu.

 Sau khi hai trẻ cắt bánh và uống rượu giao bôi xong, tôi tiếp lời:

 -Sau hết, chú có một bài hát này tặng hai cháu với điều kiện hai cháu sẽ trao cho nhau một nụ hôn trước mặt mọi người để chứng kiến tình yêu của hai cháu. Bao giờ chú dứt tiếng hát thì hai cháu mới ngừng hôn nhau nhé! Nào, ta bắt đầu: “Rồi mai đây tôi xin đưa em đến cuối cuộc đời...Dù cho mây, dù cho bão tố có kéo qua đây, dù cho có tuyết lạnh đầy. Tình ơi, dù sao đi nữa, tôi vẫn....yêu em” ((Niệm Khúc Cuối - nhạc Ngô Thụy Miên).
 

 Vừa hát, tôi vừa nhìn về phía cố nhân, thấp thoáng qua khuôn mặt của cô dâu. Hai gương mặt người xưa của một chuyện tình “ba mươi năm tình cũ”. Của một người đã một thời làm điên đảo hồn tôi: khuôn mặt trẻ đẹp như cô dâu của nàng năm xưa và khuôn mặt của một thiếu phụ năm mươi đang u sầu lặng lẽ. Thấy tôi nhìn, nàng nở nụ cười rạng rỡ. Tôi cảm thấy lòng mình bồi hồi rung động như thưở nào, bao u uất từ khi gặp lại nàng bỗng dưng tan biến hết:

 Thôi thế lòng anh mãn nguyện rồi
Vì tình là mộng đó mà thôi
 Lòng em một phút yêu anh đó

Cũng thể yêu anh suốt một đời.
 (thơ THÁI CAN)
 VŨ NGỌC VĂN
 
(2002)
Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
24 Tháng Tư 2012(Xem: 19312)
Chúng ta mang theo họ trong hành trang của chuyến ly hương dài và có khi là vô tận. Có khi nào bạn nghĩ đến những người đã khuất, đã rải hương hoa trên con đường chúng ta đang đi không?
24 Tháng Tư 2012(Xem: 21696)
Ra khơi sương khói một chiều Thùy dương rũ bến tiêu điều ven sông Lơ thơ rớt nhẹ men lòng Mây trời pha ráng lụa hồng giăng ngang
22 Tháng Tư 2012(Xem: 19279)
VIẾT CHO HƯƠNG HỒN BẠCH NGA – CHO NGƯỜI CHỒNG MỚI ĐÁM HỎI CỦA BẠCH NGA – NGƯỜI CHIẾN BINH THỦY QUÂN LỤC CHIẾN OAI HÙNG ĐÃ HY SINH THÂN MÌNH ĐỂ BẢO VỆ CHO SỰ TỰ DO CỦA MIỀN NAM VIỆT NAM – CỦA VIỆT NAM CỘNG HÒA.
22 Tháng Tư 2012(Xem: 23045)
Thực ra là mình giấu. Không lẽ kể với Muôn lời khấn này: “Chú Mười ơi, ngày xưa chú chửi sai rồi. Đáng lý chú phải chửi là, “Học giỏi cho lắm, bôn ba cho lắm, cũng đi chợ cho vợ mà thôi!”
22 Tháng Tư 2012(Xem: 20568)
Mỗi lần Tháng Tư về, ai trong chúng ta cũng có những hồi tưởng và suy nghĩ khác nhau, phần tôi vẫn ám ảnh bởi những nấm mồ oan khuất gây ra bởi biến cố này, mà thủ phạm không ai khác hơn là những người thắng trận cuối cùng.
21 Tháng Tư 2012(Xem: 19529)
Mẹ Việt Nam ơi, từng bước từng bước chúng con đang hội nhập vào nền văn hóa mới, nhưng cũng từng bước từng bước chúng con đang quên dần tình nghĩa “đồng bào” theo truyền thuyết “con rồng cháu tiên” của hơn bốn ngàn năm văn hiến. Liệu rồi thế hệ con cháu người Việt đang lưu lạc khắp bốn phương trời có còn nhận nhau là anh chị em “máu đỏ da vàng” nữa không?
19 Tháng Tư 2012(Xem: 19595)
Trong thời chiến, bài hát Ngày về thường được phát trên loa phóng thanh, trên trực thăng, trên thuyền bè nhằm kêu gọi những người lầm đường lạc lối hồi chánh, trở về với chính nghĩa, với dân tộc.
15 Tháng Tư 2012(Xem: 20242)
Chúng tôi là những người sanh ra và lớn lên ở miền Nam. Nhờ hạt gạo của đồng bào miền Nam nuôi lớn và trưởng thành từ nền văn hóa và giáo dục khoa học, nhân bản và khai phóng. Chúng tôi có lý tưởng của chúng tôi cũng như các anh có lý tưởng của các anh
15 Tháng Tư 2012(Xem: 20432)
Tuy VC đã cưỡng chiếm được miền Nam gần 37 năm qua, nhưng duới đống tro tàn của quá khứ, vẫn còn âm ỷ các sự kiện nóng bỏng của cận sử VN, trong đó ác nhất là chuyện ‘ Tổng Thống VNCH Nguyễn Văn Thiệu, tẩu tán 16 tấn vàng y
14 Tháng Tư 2012(Xem: 27401)
Đau đớn nhất là bao giờ khi xem hình, khi đọc những bài viết xong, cuối cùng mình nhận thức rất rõ rệt: đó là một cuộc chiến huynh đệ tương tàn.Người giết và người bị giết đều mang họ Nguyễn, họ Lê, họ Trần. Ba mười bẩy năm rồi, người ta nói là Việt Nam đã hết chiến tranh
12 Tháng Tư 2012(Xem: 21678)
Vượt biên thất bại hết ba lần, qua lần thứ tư đi thoát, để bây giờ - ba mươi mấy năm sau - ngồi viết mấy dòng nầy nhân ngày 30 tháng tư thứ 37…mà thấy không phải tôi đã từ trên trời rơi xuống, chính mấy thằng cha « cách mạng » mới là từ trên trời rơi xuống !
23 Tháng Ba 2012(Xem: 19747)
Tôi nghe chừng thân mình bay bổng. Khi tôi mở vòng tay, mẹ quay mặt bước đi. Tôi thấy mình quá bất nhẫn, khẽ gọi: “Mẹ!” Bà quay lui, chân vẫn bước, đôi mắt hiền từ. Tôi lúng túng vẫy tay, cố nở nụ cười: “Chào mẹ!”
23 Tháng Ba 2012(Xem: 20519)
Tôi nhìn thấy cảnh một gia đình ấm cúng, “anh chị” âu yếm xưng hô với nhau bằng “bố” và “mẹ”, y như đã là vợ chồng từ thuở đầu đời. Hai tâm hồn lãng tử gặp nhau và dừng lại. Chiều xuân gió lành lạnh, còn chút nắng vàng êm ả.
22 Tháng Ba 2012(Xem: 20937)
Bạn hãy nhìn xuống đi, rồi cũng như tôi, bạn sẽ nhìn thấy Thiên Chúa quì dưới chân bạn từ lâu để khẩn cầu. Xin bạn hãy thương xót Người. Bạn nỡ lòng nào…???
19 Tháng Ba 2012(Xem: 20568)
Than ôi, chỉ vì thằng bé không trả nổi món nợ trứng chiên thời nhỏ mà dù đã chạy sang tới tận nước Mỹ, vẫn không thoát tay cô ả da... bánh mật. Nợ chỉ một miếng trứng chiên mà trả cả một đời.
16 Tháng Ba 2012(Xem: 21681)
vì tất cả chúng ta đều phải chịu trách nhiệm với cuộc sống xung quanh chúng ta, vị thẩm phán đã không chỉ dùng luật pháp mà còn dùng cả trái tim để phán xét.
11 Tháng Ba 2012(Xem: 24022)
Tuy là tui chưa bao giờ đi lính nhưng tui rất thuơng mến mấy anh lính từ hồi còn đi học bằng xe bò. Hôm nay lang thang trên mạng đọc được cái bài này làm tui cảm động quá liền copy mà gởi nhờ đăng lên aihuubienhoa coi như là có chút gì chia sẽ với tác giã và bà mẹ cái nổi đoạn trường ngày đó.
03 Tháng Ba 2012(Xem: 22010)
MÀU TÍM HOA SIM -Truyện ngắn Võ Đình Tuyết đã được đăng trên báo Văn và được diễn đọc trong chương trình "Đọc Truyện Hay" đài Little SaiGon radio Houton, Texas.
02 Tháng Ba 2012(Xem: 21482)
Tôi cảm động quá, nắm chặt tay Thanh, trấn tỉnh mãi mới nói được một câu mà tôi cho là đẹp nhất trong đời tôi: “Anh cũng giữ em bên cạnh anh . . . suốt cuộc đời của anh.”
01 Tháng Ba 2012(Xem: 22769)
Tuần vừa qua, một cuốn phim Đại Hàn ra mắt khán giả Paris, được khen ngợi. Báo Mỹ cũng khen. Tên của phim là : Xuân Hạ Thu Đông ... rồi Xuân (1). Không phải là người sành điện ảnh, đọc tên phim là tôi muốn đi xem ngay vì nên thơ quá.
29 Tháng Hai 2012(Xem: 21165)
Ngày mà nhạc sĩ sáng tác VN được tự do viết nhạc, ngày mà ca sĩ VN được tự do ca hát sẽ đến với chúng ta, vì không lẽ dân VN sống mãi trong đêm tăm tối dài vô tận. Trời chưa kịp sáng, nhưng vầng ô đã bắt đầu lố dạng ở chân trời.
27 Tháng Hai 2012(Xem: 20546)
Mỗi khi viết xong một ca khúc, ông Khánh thường tự tay mang lên Đài phát thanh Hà Nội rồi tự hát: Yêu ai, yêu cả một đời. Tình những quá khắt khe khiến cho đời ta. Đau tủi cả lòng, vì yêu ai mà lòng hằng nhớ...” (Nỗi lòng). Rồi “…Lời thề nguyền ngờ đâu xa vắng. Tình tràn đầy sầu chung non nước. Hồn em có cùng người chứng minh. Anh bước ra đi luyến tiếc hoài. Đời còn có em nay là thôi... (Chiều vàng).
26 Tháng Hai 2012(Xem: 46650)
Tôi thấy anh đã quyết định đúng, và thấy thanh thản cho anh ấy!” bà chia sẻ. Rồi bà mơ màng như nói cho một mình nghe: “Chế độ nào thì rồi cũng phải qua đi, nhưng đất nước muôn đời vẫn là đất nước mình. Cuối cùng anh đã về được với quê hương.”
22 Tháng Hai 2012(Xem: 18673)
Thằng chó chết. Cái tình bạn của mầy, còn quý gấp trăm ngàn lần gói tiền nầy. Tao sẽ làm mâm cơm cúng bà Tư Cháo Trắng, nói cho bà biết cái tình bạn của mày. Dưới suối vàng, chắc bà cảm động lắm.”
22 Tháng Hai 2012(Xem: 23054)
Tình yêu vợ chồng là như cây nho, càng đâm rễ sâu trong vùng đất có nhiều sỏi đá, thì càng sản xuất được nhiều rượu ngon. Tình yêu vợ chồng là như một thân cây mà rễ của nó có đâm sâu dưới đất đá, thì mới đứng vững được trước những sóng gió và giông bão của cuộc đời.
21 Tháng Hai 2012(Xem: 17984)
Mấy bài thơ này, với tôi, khá tiêu biểu cho thế giới thơ Nguyễn Tất Nhiên. Bài “Nhớ nội” gợi lên trong ta những hình ảnh hiền hòa, trung hậu đậm đặc tâm hồn muôn thuở con người Viêt Nam, đất nước Việt Nam. Hai bài “Cứ ngỡ như là mới nhớ thôi”, “Chở em đi học trường đêm” nói lên mối tình e ấp ngu ngơ của đôi trẻ vào cái thời còn là thủa ấy – cũng mới đây thôi
21 Tháng Hai 2012(Xem: 18270)
Bản nhạc « Thà như giọt mưa » là một tình khúc như mọi người đều biết. Thế nhưng từ « tình yêu » chỉ được nhắc đến một lần (Ta hỏng tú tài, ta hụt tình yêu). Và nó cũng chỉ được sử dụng theo nghĩa thông dụng, như khi ta nói cái bằng tú tài, cái nhà, cái tủ…
21 Tháng Hai 2012(Xem: 19157)
Bài viết này chỉ muốn nói lên sự giao cảm và đồng cảm của bản thân người viết với con người thơ, thế giới thơ Nguyễn Tất Nhiên : qua tiếp xúc với một bài thơ được phổ nhạc, người viết, bằng những cảm nghiệm riêng, đã nghe dội lên trong tâm thức những âm vang nào để, từ đó, dẫn đến một vài suy tư tản mạn liên quan đến nhiều lãnh vực trong cuộc sống.
16 Tháng Hai 2012(Xem: 20604)
Hãy vinh danh người lính Việt Nam Cộng Hoà .... Hãy giữ gìn và bảo vệ tinh thần Vị Quốc Vong Thân của họ như giữ gìn ngọn lửa thiêng trong lòng dân tộc, thì dân tộc ta mới mong có được những truyền nhân xứng đáng với thế hệ tương lai ....
15 Tháng Hai 2012(Xem: 20775)
Nếu hiểu từ Giặc là: Kẻ tổ chức thành nhóm có vũ khí hay một lực lượng vũ trang (nào đó) chuyên đi cướp phá, làm rối loạn an ninh, gây tai họa cho dân chúng cả một vùng hay một nước... Thì, giặc ở đây chính là bọn CS Bắc Việt và Việt Cộng miền Nam khi chúng ta trở lại thời điểm cũ của ngày 13 tháng 3 năm 1972
14 Tháng Hai 2012(Xem: 24189)
Trang báo đang hiện ra dưới mắt bạn là thành quả của biết bao lao tâm khổ tứ, biết bao nhẫn nhục, chịu đựng chỉ vì những người làm ra nó yêu Nghệ thuật và yêu bạn mà gửi tới cho bạn. Họ sẽ chẳng mong bạn đền đáp nhưng họ nghĩ, một khi bạn đọc được tâm tư của họ (tác giả) bạn sẽ rút ra được điều gì đó có ích lợi cho chính bạn hoặc cho cả những người xung quanh, mạnh mẽ hơn, cho nhân quần xã hội.
13 Tháng Hai 2012(Xem: 19963)
Tôi xin được cám ơn anh Ray, chị Thuần và chị bạn người mảnh khảnh nhưng nhanh nhẹn,dịu dàng cho tôi viếng thăm” Lâu Đài Tình Yêu “ nguy nga cổ kính , biết mối tình tuyệt đẹp của người xưa. Chúc các chi em gặp người bạn đời chung thùy, các bậc nam nhi có vợ hiền, đảm đang và tất cả mọi người vui hưởng Ngày Lễ Tình Yêu thật thú vị , đầm ấm.
12 Tháng Hai 2012(Xem: 20609)
Cánh dù lộng gió muôn phương Vào lòng đất mẹ, máu xương ngậm ngùi Tay khô đốt sáng đỉnh trời Lập loè đốm lửa, thắp đời quạnh hiu.
02 Tháng Hai 2012(Xem: 19769)
Tháng 7/75, khi mọi người vẫn còn đang ngơ ngác, chưa kịp hoàn hồn trước bao thù hận, mất mát chia lìa, thì ở khu làng biển nghèo Bá Hà, một cậu bé 15 tuổi lại ngỡ ngàng trước một tin vui - có mẹ. Khi bà ngoại dắt Hưng vào nhà và chỉ một người đàn bà xa lạ, bảo đó là mẹ mình.
31 Tháng Giêng 2012(Xem: 18582)
Sàigòn thời chiến tranh, có biết bao biến động lịch sử xảy ra trên vùng đất quê hương này. Ấy thế mà mỗi khi chúng ta nhớ lại những kỷ niệm ở Saigon, những lề đường Saigòn chúng ta cứ như nhớ về một vùng đất nước thanh bình, thời vàng son của một đời người trong một xã hội ổn định. Nhớ về Sàigòn, nhớ đến sông Sàigòn như giải khăn sô vắt ngang vầng trán, đêm đêm chảy vào lòng người Sàigòn xa xứ./.
30 Tháng Giêng 2012(Xem: 19483)
Mời xem câu chuyện dưới đây, 1 câu chuyện rất có ý nghĩa, có thể nói đặc biệt dành cho những người đã từng vượt biển, đánh đổi chính mạnh sống của mình để đi tìm tự do..."Freedom isn't Free"... trong giờ phút giữa cái sống mõng manh và sự chết cận kề...
27 Tháng Giêng 2012(Xem: 18847)
Tưởng niệm Cố TT Trần Văn Hương , chúng ta tưởng niệm một con dân nước Việt sống trong một giai đoạn Tổ Quốc và Dân Tộc Việt Nam chìm đắm trong nô lệ thực dân và chiến tranh tàn khốc do bọn Việt Cộng chủ trương xâm chiếm VNCH trong gần trọn thế kỹ trước , đã tự thân phấn đấu vượt lên những nỗi nghèo khó nhọc nhằn của thời niên thiếu
26 Tháng Giêng 2012(Xem: 19207)
Cụ Trần Văn Hương mất ngày 27 tháng 1 năm 1982 tại Sài Gòn. Cụ mất đi để lại cho chúng ta nhiều tiếc nuối. Hôm nay nhân ngày lễ tưởng niệm Cụ, tôi xin chia xẻ vài suy nghĩ về Cụ:
17 Tháng Giêng 2012(Xem: 18643)
Bài này xin được làm bó nhang thứ 2 góp giỗ cho những cái chết oan ức kinh hoàng trong chiến dịch thảm sát của Việt Cọng tại Huế 1968 có tên trong bài tường thuật của Elje Vannema
16 Tháng Giêng 2012(Xem: 21252)
Có bao nhiêu người đã cắt đứt mối quan hệ hay đi đến ly dị bởi vì họ nhìn thấy “hai viên gạch xấu”? Bao nhiêu người trong chúng ta đây đã từng thất vọng, thậm chí nghĩ đến việc tự tử, chỉ vì thấy trong ta “hai viên gạch xấu”?
13 Tháng Giêng 2012(Xem: 20803)
Khi miền Nam mở mặt trận Lam Sơn 119 đánh qua Hạ Lào thì phía Hoa Kỳ cấm máy bay Mỹ chở phóng viên vượt biên. Bốn anh nhà báo Mỹ bèn tìm cách đi máy bay của không quân Việt Nam
13 Tháng Giêng 2012(Xem: 20687)
“Thưa bà, bà giúp tôi hiểu được thế nào là Nhân, thế nào là Cách. Căn nhà đó là tiền công mà bà đã dạy cho tôi”. Người phụ nữ nói: “Vậy thì ông đem căn nhà ấy tặng cho người nào không còn cánh tay nào cả !”.
10 Tháng Giêng 2012(Xem: 19683)
Này, Nguyễn Đắc Xuân, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Hoàng Phủ Ngọc Phan …Những người dân đó có tội gì mà lũ bây giết một cách dã man như vậy? Hãy nói, viết, lên sự thật. Những sự thật như những nén nhang, ngọn đèn góp giỗ cho những oan hồn của Huế
09 Tháng Giêng 2012(Xem: 19850)
Đó là chỗ căn bản tôi muốn chỉ cho tất cả Tăng Ni, Phật tử nhân ngày đầu năm. Những gì tôi thấy biết đều chỉ cho quí vị thấy biết và ứng dụng tu, sau này không trách rằng việc tu đơn giản như vậy sao Thầy không chỉ thẳng? Mong tất cả nghe nhận thấu đáo, ứng dụng tu được kết quả viên mãn.
07 Tháng Giêng 2012(Xem: 20161)
"Không có ai trong mộ này. Cái còn lại trong đó chỉ là những mảnh xương khô, thực sự không là gì cả, phần năng lực tinh thần hiện nay đang ở trong tôi."
07 Tháng Giêng 2012(Xem: 18356)
Những giọt mưa trên tóc hai cô đầm trước mặt vẫn lấp lánh dưới ánh đèn trong bar càng gợi lại hình ảnh Kim trong lần đụt mưa hồi đó với những giọt mưa trên tóc, rõ ràng như Nghĩa đang nhìn bây giờ. Vậy mà bây giờ….
06 Tháng Giêng 2012(Xem: 19479)
Từ thị xã Tây Ninh khoảng 8-9 cây số là đến núi Bà Đen, có độ cao 986m, được xem là nơi cao nhất của Nam Kỳ. Núi Bà Đen là điểm kết thúc của dãy Trường Sơn, như con rồng uốn khúc che chở Việt Nam, đến Tây Ninh là phần đuôi rồng, và ẩn hiện Thất Sơn là những phần cuối cùng của long mạch Việt Nam, sanh chín cửa Cửu Long.
05 Tháng Giêng 2012(Xem: 19824)
Một cô gái bất hạnh nào đó đã lặng lẽ bỏ con còn đỏ hỏn lại bệnh viện. Một người đàn ông nhìn xác bé thơ vô tội nằm lạnh lẽo đã xin bệnh viện được giải quyết hậu sự cho bé.
28 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 18586)
Ngày nay ở xứ người, mỗi dịp Noel, nghe tiếng chuông giáo đường ngân vang, nghe nhạc khúc Đêm Thánh Vô Cùng, tôi bồi hồi nhớ lại chuyện cũ năm xưa. Hồi đó sao mà người nghệ sĩ lại có thể thương mến nhau một cách rất chân tình như vậy.
25 Tháng Mười Hai 2011(Xem: 18226)
những câu chuyện xoay quanh Lễ Giáng sinh đã được tích lũy nhiều đến nỗi có thể gom thành một pho sách dày. Tuy nhiên, cái hay của những câu chuyện Giáng sinh là người ta có thể kể đi kể lại và nghe đi nghe lại hoài mà không thấy chán