8:57 SA
Thứ Bảy
27
Tháng Tư
2024

Mr. John Phạm. - Võ Đình Tuyết.

25 Tháng Mười 201212:00 SA(Xem: 17805)

Mr. John Phạm.

 Nước Mỹ là nước có nhiều cơ hội. Nếu không có ngày 30 tháng 04 năm 1975, tôi với thằng Á Ngố đến bây giờ chắc cao lắm là... mang lon trung sĩ Hải Quân, sống với vợ con trong các khu gia binh, chen chúc, nghèo, giữa những đời sống hằng ngày bên cạnh chiến tranh. Nếu yên thì... lành, còn không thì lên bàn thờ sớm. Mẹ! chiến tranh thì khối thằng như tôi chưa làm nên sự nghiệp đã về chầu Chúa chầu Phật, ghê bỏ mẹ! rõ chán đời, cứ như ông thi sĩ Nguyễn Tất Nhiên đã phải la lên: "Thi hỏng tú tài ta vuột tình yêu... Thi hỏng mất rồi ta đợi ngày đi... Đau lòng ta muốn khóc". Ông Phạm Duy phổ thơ cho ông con Duy Quang hát còn hít hà nhấn mạnh chổ... đau lòng ta muốn khóc hai lần... thì thiệt hết biết! đi lính mà mấy chả sợ dữ vậy sao? Nhưng dầu sao mấy thằng lính Hải Quân như tụi tôi, cái mạng sống cũng đỡ hơn các anh em binh chủng khác như: Bộ Binh,Nhảy Dù,Thủy Quân Lục Chiến, nhưng... Lính mà em! Cổ lai chính chiến kỷ nhân hồi.

 Năm 1971, từ Cát Lỡ Vũng Tàu tôi đổi về căn cứ yểm trợ tiếp vận Đà Nẵng đóng ở Sơn Trà, vài tháng sau tôi gặp thằng Á Ngố cũng vừa đổi ra, thời gian chúng tôi trở thành bạn. Á Ngố, người Long An, dong dỏng cao, đẹp trai, con nhà giàu học... dốt (dốt mới đi lính làm binh nhì). Trán cao,mặt ngơ ngơ, ngáo ngáo nên tụi tôi gọi là (ngố). Á Ngố gọi tôi là: lùn mã tử vì người tôi thiếu thước tấc.

 Nếu tiếp tục chiến tranh, thì tôi với Á ngố cũng tiếp tục cuối tháng lãnh tiền đi tìm vui mấy chị em... chung, cho đỡ buồn đời lính; nhưng chiến tranh về sát một bên của trời tháng Ba 75.

 Trời tháng Ba như ông Cao Xuân Huy viết "Tháng Ba Gãy Súng". Từ Đà Nẵng chúng tôi “dựa lưng nỗi chết" (một tựa của nhà văn Phan Nhật Nam) chạy về Cam Ranh, từ Cam Ranh trên một chuyến tàu hàng lớn ngoại quốc hãi hùng di chuyển về tới Vũng Tàu... Ngày 27 tháng 04 năm 75, tôi làm một chuyến đi gian nan về Tân Mai, Biên Hòa thăm... em lần cuối. Á Ngố ở lại Cát Lở.

 Tháng Tư mang tin buồn, rã hàng tan gánh, tưởng là xong, mỗi người một ngã đường xa ngàn trùng, tôi, hên, dựa lưng thành tàu chơi bản "Thuyền viễn xứ"... rồi gặp lại Á Ngố đang lêu bêu ở đảo Quam, bạn hữu nhìn nhau mừng rỡ.

 Rời Quam với hải đảo đầy nắng, cát, hàng hàng những căn lều tị nạn, vội vã cùng lo âu mọc lên như san hô trong lòng nhiều người tị nạn. Nụ cười và nước mắt ở đâu chả có. Chia ly, tiễn biệt ở đây diễn ra mỗi ngày. Tôi và Á Ngố có chung chuyến đi Mỹ đến tiểu bang Pennsylvania. Một nơi lạ hoắc trong trí tưởng. Phi trường Harrisburg ngỡ ngàng đón tụi tôi xuống rồi leo lên xe Bus. Hai thằng đi chân đất, vào trại tị nạn mang tên Indiantown Gap, trên tay ôm chặt đồ vệ sinh cá nhân của hội Hồng Thập Tự, mang niềm xôn xao bâng khuâng vừa buồn vừa hạnh phúc của những kẻ vô sản sắp bước vào thiên đường ngà ngọc? đuổi theo đoàn lữ hành phờ phạc phía trước, chúng tôi đang dựa lưng (lại dựa lưng) vào một ngày mai chẳng biết ra làm sao?!

 Philadelphia, thành phố lịch sử Hoa Kỳ, trời vào thu lá vàng rơi đầy làm lạ mắt 35 người lính tị nạn độc thân, được bảo lãnh của hội USCC. Chúng tôi đang ngồi trên xe bus tiến về thành phố. Thành phố đó đang dang tay ngập ngừng đón sự hiện diện những kẻ lạ mặt đến từ phương đông. Đám khách không được mời mà tới. Bước xuống xe bus tôi và Á Ngố nhìn sự vĩ đại của thành phố cao ngất (sau nầy mới biết là thấp) rồi nhìn lại những khuôn mặt của chúng tôi... trông ngố thật.

 Hai đứa tôi bắt đầu hành nghề rửa cầu tiêu, chùi bàn, hút thảm, đổ rác, trong một trường y khoa. Những kẻ tự xưng mang dòng máu xã hội chủ nghĩa chắc cỡ chúng tôi là cùng. Trường đại học y khoa Temple đón chúng tôi bằng... cây chổi như trong thơ Cao Tần "Ông quét nhà hay hơn bà nội trợ". Sau khi chán quét ở Temple, chúng tôi phấn khởi nhảy qua chùi rửa hãng... heo, lương gần… hai đồng một giờ, quá khỏe! chắc tương lai là đây. Á Ngố có vợ và một nhóc tì Việt mang tên Mỹ ra đời.

 Một đêm vừa gió lại vừa tuyết. Ngoài trời như một cái tủ lạnh khổng lồ. Nước đông đặc thành đá dưới đường. Trong hãng heo, tôi và Á Ngố miệt mài chùi rửa, miệng lẩm bẩm ca bài: năm 2000 năm, em còn lại gì? tôi còn lại gì? Xong việc, Á Ngố đi đổ rác, khi trở lại thì hỡi ơi! hắn mang bộ mặt thê thảm: mấy cái răng cửa gãy máu me tùm lum. A! thì ra hắn đã chơi một đường trượt băng bất đắc dĩ trên đá, mấy cái răng đi tàu suốt không bao giờ trở lại. Thằng cai Mỹ bèn gọi 911.

 Có những kỷ niệm không quên, thì kỷ niệm trên đi theo Á Ngố suốt đời. Năm đó, chúng tôi tuổi chừng 27, 28.

 Sau ngày gãy răng, Á Ngố quyết định rời tiểu bang Pennsylvania. Bầu đoàn thê tử gồm ba người trên chuyến xe bỏ Bắc xuôi Nam và bỏ Nam băng qua miền Tây, không đi tìm vàng mà tìm... điện tử. Từ đó thung lũng điện tử San José đón chào vợ con Á Ngố.

 Năm 2000 năm, tức hai mươi năm sau Á Ngố trở lại Phidelphia thăm lại bạn cũ. Bạn bè vẫn như xưa. Có nghĩa vẫn lêu bêu như ngày nào, khá hơn một chút nhưng "mái tóc đầu sương điểm", cái già không gọi mời vẫn lộc cộc chạy tới, mỗi ngày chọn một niềm vui là: đi cày trả nợ áo cơm. Hòa than, Chương già, Thuận đui, Đăng sắt, Hoàng chà, Đình lùn, mặt thằng nào thằng nấy đầy vết... chân chim, chồng lên nhau theo dấu thời gian. Dưới hiên trời thu, những chiếc lá vàng rơi đầy úa sân chiều,t rên không mây bàng bạc trôi về phương trời xa làm gợi nhớ bài "Tôi đi học" của Thanh Tịnh... “Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rơi rụng nhiều...”

 Từ buổi ban đầu lưu luyến ấy, Philadelphia đất tạm dung. Tuổi trẻ, quên đi chiến tranh, tuổi trẻ không lên đường mà vào... quán rượu coi mấy em tóc vàng... nhảy mát mẻ cũng đủ lãng quên đời. Tuổi trẻ la cà trên những đường phố lạ hoắc... và tối về như Thanh Tâm Tuyền: Tôi gọi tên tôi cho đỡ nhớ! Hay như Cao Tần sau một đêm nhậu la lên: Ta làm gì cho hết nửa đời sau?

Tin của San Jose Mercury New:  SUCCESS FROM NOTHING. Few Vietnamiese Emigres have out done John Phạm. By: Ken Mclaughlin,Mercurry New Staff Writer.

Ông Nguyễn Bá Trạc chuyển ngữ: Từ Thuyền Nhân Đến Nhà Triệu Phú.

Tôi đọc bài chuyển ngữ của nhà báo Nguyễn Bá Trạc, không ngờ ngày nay Á Ngố trở thành... triệu phú thứ thiệt. Ông chuyển ngữ như sau:

 - Ngày nay, tất cả mọi người đều gọi Phạm Văn Á với cái tên Mỹ của ông là: John Pham, và John Pham là một trong những di dân thành công nhất trong thung lũng điện tử này.

 Tôi không thể viết hết những điều ông Trạc chuyển ngữ, cũng như tôi không thể nào viết hết được sự thành công và mơ ước của con người. Những con số thương vụ của công ty Acropolis Systems Inc, một công ty chuyên thiết kế các hệ thống điện toán có khả năng giảm thiểu số thời gian mà máy thường bắt buộc ngưng trệ, hàng năm gần đến... 50 triệu Mỹ kim, mà Á Ngố đang làm chủ.

 Làm giấy khai tử cho người con từ mùa xuân tan tác năm 1975, cha mẹ Á Ngố còn gì sung sướng hơn khi thấy con mình vẫn sống nhăn. Á Ngố sẽ không bao giờ (ngố) nữa. Khi bước chân vào trại tị nạn Indiantown Gap, Á Ngố có nói với tôi: "Nếu không làm gì đẹp cho quê hương... thì đừng làm xấu"

 Từ Washington DC thứ sáu ngày 13 tháng 10 năm 2000, John Phạm là một trong số 35 người Việt ưu tú thành công nhất tại Mỹ, được mời về dinh tổng thống, hội thảo chuyến đi thăm Việt Nam vào tháng 11 của tổng thống Bill Clinton. John Phạm, tức Á Ngố về lại nơi xưa gặp bạn bè. Người kỷ sư tài ba đang ngồi trước hiên nhà mùa thu. Á Ngố nhìn tôi hiền hòa, tôi nhìn Á Ngố xa lạ. Tôi nghĩ: “Trong chiến tranh chẳng còn gì ngoài những hư hao mất mát. Bao nhiêu nhân tài nằm xuống cho những chủ nghĩa ngoại lai vong bản. Những viên đạn ngoại quốc thi nhau cắm xuống thân thể tuổi trẻ hai miền... và nhân danh nầy nọ bao nhiều người tài năng như Á Ngố không có cơ hội được đứng dậy".

Nước Mỹ quả là nước có nhiều cơ hội.

Võ Đình Tuyết.

Cánh Đồng Nón Mùa Thu, năm 2000.

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
28 Tháng Mười Một 2013(Xem: 11129)
Chúng tôi kính cẩn đặt nhẹ bó hoa xuống, ai đó vừa thắp mấy nén nhang còn nghi ngút khói. Đứng trước cảnh nầy tôi chợt muốn cất lên tiếng hát: “ Ai bao năm vì sông núi quên thân mình...
28 Tháng Mười Một 2013(Xem: 11305)
Viết về anh cũng như tôi đang nhớ tới những kỷ niệm đầu tiên của tôi với cây bút. Bài viết ngắn này cũng ngắn ngủi như mối giao tình (chưa hề gặp mặt nhau) của hai anh em mình..
27 Tháng Mười Một 2013(Xem: 10902)
Tôi xin gửi lời chúc phúc và chân thành cảm tạ đến ông bà cha mẹ đã sinh ra và nuôi nấng tôi từ ngày ấu thơ đến lúc trưởng thành, cám ơn anh chị em đã cùng tôi chia ngọt
26 Tháng Mười Một 2013(Xem: 13100)
Nhớ về thầy, tôi cũng không sao quên một kỷ niệm của thời đi học. Hôm đó như thường ngày, sau khi chấm dứt những lời giảng văn hoa - bóng bẩy, tiếp theo thầy cho cả lớp làm bài
25 Tháng Mười Một 2013(Xem: 11017)
Trách nhiệm thôi ư? Không, với má đó là bản năng, là hơi thở là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của má.
25 Tháng Mười Một 2013(Xem: 13324)
Và hình như tôi có được đôi chút thỏa mãn. Ông Phan soi chiếu cho tôi thấy đôi nét về cha tôi và về phần ông, ông cũng hé cho tôi thấy tầm mức của một quyền lực đang lớn.
25 Tháng Mười Một 2013(Xem: 12483)
tạ ơn Thượng Đế đã ban cho tôi hơi thở, sự sống no đủ an lành và biết bao nhiêu ân huệ khác mà tôi không đếm được.
24 Tháng Mười Một 2013(Xem: 12584)
tôi vẫn chưa nói được một câu: “mẹ, con thương mẹ” để rồi ân hận khóc thầm trên chuyến bay dài xuyên Thái Bình Dương!...
23 Tháng Mười Một 2013(Xem: 11969)
biết cảm nhận nỗi đau của tha nhân. Dù biết rằng vui mừng có giới hạn nhưng đau khổ vô bờ bến. Ước chi… ước chi… sương đã tan và nắng đã lên ở cuối đường.
21 Tháng Mười Một 2013(Xem: 15014)
Cài trâm, xóc áo vẹn câu tòng Mặt ngã trời chiều biệt cỏi đông Khói toả rừng Ngô ung sắc trắng Duyên xe về Thục đượm màu hồng
18 Tháng Mười Một 2013(Xem: 11746)
Người ta đâu thể phung phí cả tuổi thanh xuân trong việc trồng trọt vun xới cây thương yêu và tin cậy trên một mảnh đất - tưởng là màu mỡ
18 Tháng Mười Một 2013(Xem: 10676)
còn người Việt chúng ta phần đông làm những việc không tên miễn sao có hai bửa cơm là được rồi, còn các chị em ta không gì ngoài bán trôn nuôi miệng.
18 Tháng Mười Một 2013(Xem: 10932)
Người ta nói sắc đẹp vốn là bạn đồng hành của dối trá và phản bội. Tôi không hoàn toàn tin như vậy.
18 Tháng Mười Một 2013(Xem: 11145)
Tiếc thay cái tên Hoang Vu không xuất hiện nữa, vì nếu Nguyễn Xuân Hoàng còn làm thơ, bầu trời thi ca Việt Nam sẽ thêm một vì sao sáng.
18 Tháng Mười Một 2013(Xem: 9965)
Tôi hứa tôi sẽ về thăm Mossard, về thăm sân trường cũ, dầu lửa thời gian có đốt cháy khung trời của tuổi thơ, khung trời của tuổi mơ và khung đời có tôi làm học trò nội trú.
18 Tháng Mười Một 2013(Xem: 11421)
Tôi giống như cây mía đã róc vỏ, bị đun đẩy vào cái máy ép. Tôi chỉ có thể ra ở đầu kia chứ không thể lui lại ở đầu này
18 Tháng Mười Một 2013(Xem: 11159)
Tàn hơi nhựa vẫn dâng trào Hiến dâng chàng chiếc cẩm bào luyến lưu Ngõ quanh dẫn lối tương tư Xa anh gối mộng úa từ thiên thu
10 Tháng Mười Một 2013(Xem: 13866)
Chị Hoàng Thị Kim Oanh bây giờ vẫn nền nã dịu dàng, nhưng không hề “ ngầm ý khoe khoang” hay “ giả bộ ngoan hiền”, như lúc sinh thời nhà thơ Nguyễn Tất Nhiên đã “trách oan
10 Tháng Mười Một 2013(Xem: 10780)
Những giọt mưa bụi phơn phớt bay, tôi hình dung được giọt nước mắt của thầy trong đôi lần phải khóc. Mọi việc đều có sự an bài với người có niềm tin.
07 Tháng Mười Một 2013(Xem: 11456)
Ông Phan làm tôi sợ. Quả thật những giây phút cuối cùng của cha tôi đã không có tôi bên cạnh. Cha tôi, người đàn ông rượu chè be bét đã ám ảnh tôi suốt một thời tuổi trẻ.
07 Tháng Mười Một 2013(Xem: 10230)
"ở một nơi không phải là nhà", đặc biệt là đối với những người Mỹ gốc Á, vẫn nhiều hơn gấp ngàn lần ở quê hương chôn nhau cắt rốn của mình.
30 Tháng Mười 2013(Xem: 12783)
Cảm ơn tình bạn anh cho tôi, như cánh diều bay êm ả trên những tầng mây khi tụ khi tan, khi gần khi xa, như có như không, một tình bạn chân thật, giản dị, để có khi nào nhớ về
30 Tháng Mười 2013(Xem: 12037)
Hơi ấm từ bàn tay người ấy truyền sang, cô cảm thấy bàn tay rồi đến cánh tay cô ấm dần. Trái tim cô đơn, buồn tủi của cô giờ cũng như ấm lại
30 Tháng Mười 2013(Xem: 18010)
Nếu các bạn ngại vào Beauty School, các học viên chưa rành nghề sẽ làm mái tóc của bạn không như ý, các bạn đừng ngại, ông thầy sẽ đến và mái tóc của bạn sẽ vừa ý ngay
26 Tháng Mười 2013(Xem: 12931)
Nhưng biết làm sao khi tôi thương nhớ mà vụng về không diễn tả được, nhưng hãy tin tôi, đằng sau những con chữ là một tấm lòng, là nỗi nhớ thương ngày càng dày lên theo tuổi tác
24 Tháng Mười 2013(Xem: 11748)
Khi sống xa quê hương, người ta nhớ nhiều thứ. Có những điều tưởng như đơn giản mà khi không còn trong tầm tay, mới thấy đó như là một báu vật
23 Tháng Mười 2013(Xem: 11988)
Dù sao tôi đã lấy ra khỏi kệ cuốn Sứ Quân của Machiavelli. Tôi lơ đãng lật từng trang sách và tôi dừng lại ở Chương Mười Bảy, màu mực đỏ gạch dưới hai câu:
17 Tháng Mười 2013(Xem: 12224)
Cám ơn đời đã cho ta có cái may mắn còn được cái tình người trong những nhiễu thương của cuộc đời, cái tình bạn muôn thuở.
11 Tháng Mười 2013(Xem: 13057)
Tôi lại nghĩ. Chỉ có mấy quyễn sách long bìa, rách gáy, tôi còn không nở vứt đi, thì làm sao tôi có thể yên tâm mĩm cười bỏ cái thân nhục dục này xuôi tay nhắm mắt.
11 Tháng Mười 2013(Xem: 12515)
lạc loài của một người sống không đúng chỗ của mình, nhưng không làm gì được để thay đổi tình thế. Ít nhất, họ cũng tìm được tình bạn, ngoài tình thầy trò.
11 Tháng Mười 2013(Xem: 12387)
Vây mà tôi sắp từ giả họ, từ giả cái sân nho nhỏ trước nhà, hàng cây ăn trái phía sau tôi trồng và chăm chút . Giả từ cái park với những dãy ghế râm mát, những kỹ niệm vui đùa với con và cháu
10 Tháng Mười 2013(Xem: 19066)
Đà Lạt Du Ký mãi mãi là chấm son trong hồi ức tuổi già của mỗi thành viên, nó sẽ là hành trang trong cuối cuộc đời mỗi chúng tôi cho đến khi nhắm mắt, xuôi tay.
05 Tháng Mười 2013(Xem: 12835)
nhớ lại lời ông Thầy cũ, rồi nhớ câu ngạn ngữ Việt Nam "trâu bò húc nhau, ruồi muỗi chết" mà thương cho những người dân bình thường.
04 Tháng Mười 2013(Xem: 11767)
Hôm nay trang Web nhà mình tròn 3 tuổi. Tôi xin gửi đến Ban Biên Tập lời cám ơn chân thành. Những người đã góp một bàn tay và khối óc thành lập và phát triễn trang Web này
03 Tháng Mười 2013(Xem: 11582)
Tôi hỏi tại sao như thế, anh chỉ cười huề. Chàng tỳ kheo trẻ giữa phố đông người, chừng như đã bắt được nhịp nghĩ suy của chú sa di đang tập tành thõng tay vào chợ.
02 Tháng Mười 2013(Xem: 12182)
Chàng nghĩ miên man “Sau nầy ở mặt trong chuồng nên ghi “Sở Thú”, còn ở bên này chuồng nên treo bảng “SỞ NGƯỜI” cho công bằng.
27 Tháng Chín 2013(Xem: 12198)
Vâng! Đời người tội nghiệp như vậy. Có những chiếc lá xanh tươi tốt, đã bị một biến cố xa cành tan tác trong cơn gió lốc. Tôi lại nghĩ đến hơn 40 năm trước
25 Tháng Chín 2013(Xem: 12202)
Chỉ có chừng này thôi sao? Đổi một buổi tối họp mặt bạn bè chỉ để nhìn ngó chừng này con người xa lạ, và uống một ly rượu?
21 Tháng Chín 2013(Xem: 12128)
Tôi thấy mấy người đàn bà tụ thành nhóm nhỏ, cười cười nói nói. Còn đám đàn ông với thuốc lá trên môi, ly rượu trên tay đang sôi nổi trò chuyện.
21 Tháng Chín 2013(Xem: 12315)
Tôi khóc nhiều nhưng anh ba vẫn không đổi ý. Sau vài lần gặp nhau trong nước mắt, tôi tìm cách tránh mặt anh… Tôi cố trốn, anh cố tìm… Rồi mùa thi đến, tôi miệt mài với đống bài vở chất chồng
18 Tháng Chín 2013(Xem: 11807)
Tôi biết chắc là tôi sẽ lạc lõng trong cái thế giới quyền lực và hào nhoáng kia, nhưng không hiểu cái gì đã xô đẩy tôi, vô hình nhưng mạnh mẽ.
16 Tháng Chín 2013(Xem: 13236)
Mùa Thu đẹp lắm, rừng Thu bát ngát lá vàng rơi, từng đàn nai nhởn nhơ bên dòng suối thơ mộng, dẫm chân lên đám lá khô xào xạc nghe rất vui tai...
14 Tháng Chín 2013(Xem: 11269)
Như trong bản tình ca Ngày xưa Hoàng Thi của Phạm Duy, Em tan trường về Anh theo Ngọ về, nhưng đây không phải Hoàng thị Ngọ mà là chắc có lẽ là bạn Ngọ thì phải
14 Tháng Chín 2013(Xem: 12327)
Nhưng em dường như thấy lại rõ ràng ngôi trường yêu dấu. Tụi em đứng lên và thầy bước vào lớp.....Ôi! kỷ niệm ngày xưa sao mà tha thiết.
04 Tháng Chín 2013(Xem: 11406)
Mưa ngày xưa đôi mắt buồn năm tháng Em xa rồi ...tôi biết nhớ thương ai Gió mưa về thương quá bóng hàng cây Ngọn đèn khuya chờ người trên lối cũ
30 Tháng Tám 2013(Xem: 13311)
Tôi vẫn yêu ngôi trường Ngô Quyền và những người bạn yêu dấu của tôi. Hy vọng chúng ta sẽ gặp lại nhau trong một ngày không xa lắm
30 Tháng Tám 2013(Xem: 11071)
Trong không khí êm tịnh, tôi trở về với cái tôi. Chung quanh sự vật cố hữu quen thuộc như muốn nói điều tự khoái… Và đó cũng là cách tôi tiễn khách.
29 Tháng Tám 2013(Xem: 12997)
Đâu có cần phải giống nhau về quan điểm chính trị, tôn giáo, hay nhân sinh quan để cùng ngồi nói chuyện với nhau về một sáng tác có giá trị được rất nhiều người thuộc nhiều thế hệ biết đến
24 Tháng Tám 2013(Xem: 11806)
Đây là một bức tranh có thể nói là của mùa xuân nhưng tác giả lại khôn khéo đưa vào đây, làm cho mùa thu không ảm đậm với lá vàng bay,
19 Tháng Tám 2013(Xem: 12953)
Những mãnh đời tị nạn, sau bao nhiêu năm ai nấy đã có nhà lầu xe hơi, mấy ai còn nghĩ gì cho một hành trình đã qua, những người đã mất trên biển, từ rừng sâu, trong lao tù.